Waiśampajana rzekł:
Gdy zobaczył tygrys mężów tych dwóch jak ogień żarliwych,
w pośpiechu swą boską strzałę powstrzymał Zdobywca Skarbów.
Gdy zobaczył tygrys mężów tych dwóch jak ogień żarliwych,
w pośpiechu swą boską strzałę powstrzymał Zdobywca Skarbów.
vaiśaṃpāyana uvāca /
dṛṣṭvaiva naraśārdūlastāvagnisamatejasau /
saṃjahāra śaraṃ divyaṃ tvaramāṇo dhanaṃjayaḥ //
dṛṣṭvaiva naraśārdūlastāvagnisamatejasau /
saṃjahāra śaraṃ divyaṃ tvaramāṇo dhanaṃjayaḥ //
I rzekł najwspanialszy z mówców z pokorą do dwóch tych wieszczów:
„użyłem tej broni mówiąc: ‘Niech broń moja broń tę stłumi!’.
„użyłem tej broni mówiąc: ‘Niech broń moja broń tę stłumi!’.
uvāca vadatāṃ śreṣṭhastāv ṛṣī prāñjalistadā /
prayuktam astram astreṇa śāmyatām iti vai mayā //
prayuktam astram astreṇa śāmyatām iti vai mayā //
Lecz gdym wstrzymał tę wspaniałą broń, pewnie nas wszystkich teraz,
bez reszty, syn Drony grzeszny spali żarem swojej broni.
bez reszty, syn Drony grzeszny spali żarem swojej broni.
saṃhṛte paramāstre 'smin sarvān asmān aśeṣataḥ /
pāpakarmā dhruvaṃ drauṇiḥ pradhakṣyatyastratejasā //
pāpakarmā dhruvaṃ drauṇiḥ pradhakṣyatyastratejasā //
Wy dwaj, czcigodni panowie, bogów przypominający,
zechciejcie podtrzymać dobro nasze oraz wszystkich światów.”
zechciejcie podtrzymać dobro nasze oraz wszystkich światów.”
atra yaddhitam asmākaṃ lokānāṃ caiva sarvathā /
bhavantau devasaṃkāśau tathā saṃhartum arhataḥ //
bhavantau devasaṃkāśau tathā saṃhartum arhataḥ //
Powstrzymał słowami tymi swoją broń Zdobywca Skarbu,
choć to powstrzymanie w starciu trudne jest nawet dla bogów.
choć to powstrzymanie w starciu trudne jest nawet dla bogów.
ityuktvā saṃjahārāstraṃ punar eva dhanaṃjayaḥ /
saṃhāro duṣkarastasya devair api hi saṃyuge //
saṃhāro duṣkarastasya devair api hi saṃyuge //
Nikt inny oprócz Pandawy nie powstrzyma tej wspaniałej
broni wypuszczonej w starciu, nikt, nawet sam Śatakratu.
broni wypuszczonej w starciu, nikt, nawet sam Śatakratu.
visṛṣṭasya raṇe tasya paramāstrasya saṃgrahe /
na śaktaḥ pāṇḍavād anyaḥ sākṣād api śatakratuḥ //
na śaktaḥ pāṇḍavād anyaḥ sākṣād api śatakratuḥ //
Z żaru brahmana powstałej, ciśniętej, nie zdoła wstrzymać
marny duchem, a jedynie kroczący czystości ścieżką.
marny duchem, a jedynie kroczący czystości ścieżką.
brahmatejobhavaṃ taddhi visṛṣṭam akṛtātmanā /
na śakyam āvartayituṃ brahmacārivratād ṛte //
na śakyam āvartayituṃ brahmacārivratād ṛte //
Kto porzuca ślub czystości, a ciśniętą broń wstrzymuje,
temu broń ta głowę utnie i wszystko, co jego, zniszczy.
temu broń ta głowę utnie i wszystko, co jego, zniszczy.
acīrṇabrahmacaryo yaḥ sṛṣṭvāvartayate punaḥ /
tad astraṃ sānubandhasya mūrdhānaṃ tasya kṛntati //
tad astraṃ sānubandhasya mūrdhānaṃ tasya kṛntati //
Praktykując ślub czystości zdobył broń tę niezdobytą,
lecz nie miotał nią Ardźuna nawet wśród największych nieszczęść.
lecz nie miotał nią Ardźuna nawet wśród największych nieszczęść.
brahmacārī vratī cāpi duravāpam avāpya tat /
paramavyasanārto 'pi nārjuno 'straṃ vyamuñcata //
paramavyasanārto 'pi nārjuno 'straṃ vyamuñcata //
Oddany prawdomówności bohater, bramiński student,
syn Pandu ceniący mistrzów broń tę zdolny był powstrzymać.
syn Pandu ceniący mistrzów broń tę zdolny był powstrzymać.
satyavratadharaḥ śūro brahmacārī ca pāṇḍavaḥ /
guruvartī ca tenāstraṃ saṃjahārārjunaḥ punaḥ //
guruvartī ca tenāstraṃ saṃjahārārjunaḥ punaḥ //
Lecz syn Drony, widząc wieszczów obu tych, stojących przed nim
nie był w stanie swojej broni straszliwej powstrzymać w starciu.
nie był w stanie swojej broni straszliwej powstrzymać w starciu.
drauṇir apyatha samprekṣya tāv ṛṣī purataḥ sthitau /
na śaśāka punar ghoram astraṃ saṃhartum āhave //
na śaśāka punar ghoram astraṃ saṃhartum āhave //
Niezdolny do powstrzymania najwspanialszej broni w walce,
strapiony syn Drony, królu, przemówił do Dwaipajany:
strapiony syn Drony, królu, przemówił do Dwaipajany:
aśaktaḥ pratisaṃhāre paramāstrasya saṃyuge /
drauṇir dīnamanā rājan dvaipāyanam abhāṣata //
drauṇir dīnamanā rājan dvaipāyanam abhāṣata //
„Dotknięty największą klęską, pragnąc życie swe ocalić
cisnąłem tą bronią, mędrcze, ze strachu przed Bhimaseną.
cisnąłem tą bronią, mędrcze, ze strachu przed Bhimaseną.
uttamavyasanārtena prāṇatrāṇam abhīpsunā /
mayaitad astram utsṛṣṭaṃ bhīmasenabhayānmune //
mayaitad astram utsṛṣṭaṃ bhīmasenabhayānmune //
Bo ów Bhimasena, panie, nieprawo postąpił w walce,
pragnąc w niegodziwy sposób zabić syna Dhrytarasztry.
pragnąc w niegodziwy sposób zabić syna Dhrytarasztry.
adharmaśca kṛto 'nena dhārtarāṣṭraṃ jighāṃsatā /
mithyācāreṇa bhagavan bhīmasenena saṃyuge //
mithyācāreṇa bhagavan bhīmasenena saṃyuge //
Przeto bronią tą cisnąłem, choć duchowo nie dojrzałem,
lecz nie jestem w stanie teraz jej powstrzymać, o braminie.
lecz nie jestem w stanie teraz jej powstrzymać, o braminie.
ataḥ sṛṣṭam idaṃ brahmanmayāstram akṛtātmanā /
tasya bhūyo 'dya saṃhāraṃ kartuṃ nāham ihotsahe //
tasya bhūyo 'dya saṃhāraṃ kartuṃ nāham ihotsahe //
Wypuściłem broń tę boską, nie do pokonania, mędrcze,
z blaskiem ognia, głosząc mantrę: „Ku Pandawów zniweczeniu!”
z blaskiem ognia, głosząc mantrę: „Ku Pandawów zniweczeniu!”
visṛṣṭaṃ hi mayā divyam etad astraṃ durāsadam /
apāṇḍavāyeti mune vahnitejo 'numantrya vai //
apāṇḍavāyeti mune vahnitejo 'numantrya vai //
Tak właśnie zaplanowana, by położyć kres Pandawom,
dzisiaj wszystkich synów Pandu ogołoci z ich żywota.
dzisiaj wszystkich synów Pandu ogołoci z ich żywota.
tad idaṃ pāṇḍaveyānām antakāyābhisaṃhitam /
adya pāṇḍusutān sarvāñ jīvitād bhraṃśayiṣyati //
adya pāṇḍusutān sarvāñ jīvitād bhraṃśayiṣyati //
Popełniłem grzech, braminie, gdyż umysłem gniew zawładnął
i cisnąłem bronią w starciu pragnąc zabić synów Prythy.
Wjasa rzekł:
i cisnąłem bronią w starciu pragnąc zabić synów Prythy.
Wjasa rzekł:
kṛtaṃ pāpam idaṃ brahman roṣāviṣṭena cetasā /
vadham āśāsya pārthānāṃ mayāstraṃ sṛjatā raṇe //
vadham āśāsya pārthānāṃ mayāstraṃ sṛjatā raṇe //
Syn Prythy, Zdobywca Skarbu, zna broń – „głowę Brahmy”, chłopcze,
ale nią nie cisnął w gniewie, ani by cię zabić w bitwie.
ale nią nie cisnął w gniewie, ani by cię zabić w bitwie.
vyāsa uvāca /
astraṃ brahmaśirastāta vidvān pārtho dhanaṃjayaḥ /
utsṛṣṭavānna roṣeṇa na vadhāya tavāhave //
astraṃ brahmaśirastāta vidvān pārtho dhanaṃjayaḥ /
utsṛṣṭavānna roṣeṇa na vadhāya tavāhave //
Ardźuna tą bronią cisnął, aby twoją broń zniweczyć
podczas starcia, jednak później był w stanie broń swoją wstrzymać.
podczas starcia, jednak później był w stanie broń swoją wstrzymać.
astram astreṇa tu raṇe tava saṃśamayiṣyatā /
visṛṣṭam arjunenedaṃ punaśca pratisaṃhṛtam //
visṛṣṭam arjunenedaṃ punaśca pratisaṃhṛtam //
Choć zyskał wielkoramienny Dhanamdźaja oręż Brahmy
przez nauki twego ojca, jednak nie wystąpił przeciw
powinności wojownika.
przez nauki twego ojca, jednak nie wystąpił przeciw
powinności wojownika.
brahmāstram apyavāpyaitad upadeśāt pitustava /
kṣatradharmān mahābāhur nākampata dhanaṃjayaḥ //
kṣatradharmān mahābāhur nākampata dhanaṃjayaḥ //
Więc dlaczego pragniesz zabić tego znawcę wszelkiej broni,
stanowczego, szlachetnego, prawego, i jego braci?
stanowczego, szlachetnego, prawego, i jego braci?
evaṃ dhṛtimataḥ sādhoḥ sarvāstraviduṣaḥ sataḥ /
sabhrātṛbandhoḥ kasmāt tvaṃ vadham asya cikīrṣasi //
sabhrātṛbandhoḥ kasmāt tvaṃ vadham asya cikīrṣasi //
A gdzie oręż „głowa Brahmy” zderzy się z innym wspaniałym
orężem, przez lat dwanaście w tym królestwie deszcz nie spadnie.
orężem, przez lat dwanaście w tym królestwie deszcz nie spadnie.
astraṃ brahmaśiro yatra paramāstreṇa vadhyate /
samā dvādaśa parjanyastad rāṣṭraṃ nābhivarṣati //
samā dvādaśa parjanyastad rāṣṭraṃ nābhivarṣati //
Dlatego, choć jest potężny, syn Pandu wielkoramienny
nie uderza w tę broń twoją pragnąc dobra żywych stworzeń.
nie uderza w tę broń twoją pragnąc dobra żywych stworzeń.
etadarthaṃ mahābāhuḥ śaktimān api pāṇḍavaḥ /
na vihantyetad astraṃ te prajāhitacikīrṣayā //
na vihantyetad astraṃ te prajāhitacikīrṣayā //
Pandawów, królestwo, ciebie stale powinniśmy chronić,
dlatego, wielkoramienny, ty też wstrzymaj tę broń boską.
dlatego, wielkoramienny, ty też wstrzymaj tę broń boską.
pāṇḍavāstvaṃ ca rāṣṭraṃ ca sadā saṃrakṣyam eva naḥ /
tasmāt saṃhara divyaṃ tvam astram etanmahābhuja //
tasmāt saṃhara divyaṃ tvam astram etanmahābhuja //
Porzuć gniew swój, niech bezpieczni staną się synowie Prythy,
bo syn Pandu, wieszcz królewski, nie chce bezprawnie zwyciężyć.
bo syn Pandu, wieszcz królewski, nie chce bezprawnie zwyciężyć.
aroṣastava caivāstu pārthāḥ santu nirāmayāḥ /
na hyadharmeṇa rājarṣiḥ pāṇḍavo jetum icchati //
na hyadharmeṇa rājarṣiḥ pāṇḍavo jetum icchati //
I ofiaruj im ten klejnot, który masz na swojej głowie,
dostawszy go, Pandawowie w zamian życie ci darują.
Syn Drony rzekł:
dostawszy go, Pandawowie w zamian życie ci darują.
Syn Drony rzekł:
maṇiṃ caitaṃ prayacchaibhyo yaste śirasi tiṣṭhati /
etad ādāya te prāṇān pratidāsyanti pāṇḍavāḥ //
etad ādāya te prāṇān pratidāsyanti pāṇḍavāḥ //
Ten mój klejnot jest cenniejszy niż skarby lub inne dobra
osiągnięte na tym świecie przez Pandawów i Kaurawów.
osiągnięte na tym świecie przez Pandawów i Kaurawów.
drauṇir uvāca /
pāṇḍavair yāni ratnāni yaccānyat kauravair dhanam /
avāptānīha tebhyo 'yaṃ maṇir mama viśiṣyate //
pāṇḍavair yāni ratnāni yaccānyat kauravair dhanam /
avāptānīha tebhyo 'yaṃ maṇir mama viśiṣyate //
Kto go posiadł, ten nie zazna nigdy strachu związanego
z bronią, głodem lub chorobą, od bogów, demonów, węży;
z bronią, głodem lub chorobą, od bogów, demonów, węży;
yam ābadhya bhayaṃ nāsti śastravyādhikṣudhāśrayam /
devebhyo dānavebhyo vā nāgebhyo vā kathaṃcana //
devebhyo dānavebhyo vā nāgebhyo vā kathaṃcana //
znika strach przed złodziejami lub przed rakszasów hałastrą;
taką siłę ma ten klejnot, że nie mogę się z nim rozstać.
taką siłę ma ten klejnot, że nie mogę się z nim rozstać.
na ca rakṣogaṇabhayaṃ na taskarabhayaṃ tathā /
evaṃvīryo maṇir ayaṃ na me tyājyaḥ kathaṃcana //
evaṃvīryo maṇir ayaṃ na me tyājyaḥ kathaṃcana //
Co mi jednak rzekłeś, panie, to niechybnie muszę zrobić,
oto klejnot, oto ja też!
Lecz ta strzała z trzciny wpadnie w łona kobiet Pandawiczów!
Bo ta broń, gdy raz wzniesiona nieskuteczna być nie może.
oto klejnot, oto ja też!
Lecz ta strzała z trzciny wpadnie w łona kobiet Pandawiczów!
Bo ta broń, gdy raz wzniesiona nieskuteczna być nie może.
yat tu me bhagavān āha tanme kāryam anantaram /
ayaṃ maṇir ayaṃ cāham iṣīkā nipatiṣyati /
garbheṣu pāṇḍaveyānām amoghaṃ caitad udyatam //
ayaṃ maṇir ayaṃ cāham iṣīkā nipatiṣyati /
garbheṣu pāṇḍaveyānām amoghaṃ caitad udyatam //
Wjasa rzekł:
Uczyń tak więc, lecz innego zamysłu nie realizuj,
zaprzestań, gdyś cisnął strzałą w łona kobiet Pandawiczów!
Uczyń tak więc, lecz innego zamysłu nie realizuj,
zaprzestań, gdyś cisnął strzałą w łona kobiet Pandawiczów!
vyāsa uvāca /
evaṃ kuru na cānyā te buddhiḥ kāryā kadācana /
garbheṣu pāṇḍaveyānāṃ visṛjyaitad upārama //
evaṃ kuru na cānyā te buddhiḥ kāryā kadācana /
garbheṣu pāṇḍaveyānāṃ visṛjyaitad upārama //
Waiśampajana rzekł:
Wówczas, słysząc Dwaipajany słowa, strzałę tę wspaniałą
Aśwatthaman, cierpiąc wielce, wypuścił w niewieście łona.
Wówczas, słysząc Dwaipajany słowa, strzałę tę wspaniałą
Aśwatthaman, cierpiąc wielce, wypuścił w niewieście łona.
vaiśaṃpāyana uvāca /
tataḥ paramam astraṃ tad aśvatthāmā bhṛśāturaḥ /
dvaipāyanavacaḥ śrutvā garbheṣu pramumoca ha //
tataḥ paramam astraṃ tad aśvatthāmā bhṛśāturaḥ /
dvaipāyanavacaḥ śrutvā garbheṣu pramumoca ha //