Waiśampajana rzekł:
Kiedy dostrzegł Hryszikeśa , że grzesznik tą bronią cisnął,
wówczas rzekł z radosnym sercem słowa te do syna Drony:
Kiedy dostrzegł Hryszikeśa , że grzesznik tą bronią cisnął,
wówczas rzekł z radosnym sercem słowa te do syna Drony:
vaiśaṃpāyana uvāca /
tad ājñāya hṛṣīkeśo visṛṣṭaṃ pāpakarmaṇā /
hṛṣyamāṇa idaṃ vākyaṃ drauṇiṃ pratyabravīt tadā //
tad ājñāya hṛṣīkeśo visṛṣṭaṃ pāpakarmaṇā /
hṛṣyamāṇa idaṃ vākyaṃ drauṇiṃ pratyabravīt tadā //
„Niegdyś, widząc w Upaplawji córkę Wiraty , synową
dzierżącego łuk Gandiwę, pobożny rzekł do niej bramin:
dzierżącego łuk Gandiwę, pobożny rzekł do niej bramin:
virāṭasya sutāṃ pūrvaṃ snuṣāṃ gāṇḍīvadhanvanaḥ /
upaplavyagatāṃ dṛṣṭvā vratavān brāhmaṇo 'bravīt //
upaplavyagatāṃ dṛṣṭvā vratavān brāhmaṇo 'bravīt //
„Kiedy Kuru ród zamiera, ty urodzisz swego syna,
w twoim łonie się on znajdzie, będzie to Parikszit – ‘Zmarlak”.’
w twoim łonie się on znajdzie, będzie to Parikszit – ‘Zmarlak”.’
parikṣīṇeṣu kuruṣu putrastava janiṣyati /
etad asya parikṣittvaṃ garbhasthasya bhaviṣyati //
etad asya parikṣittvaṃ garbhasthasya bhaviṣyati //
Prawdą staną się te słowa tego pobożnego mędrca,
bo Parikszit będzie synem, który wskrzesi ród Kaurawów.”
bo Parikszit będzie synem, który wskrzesi ród Kaurawów.”
tasya tad vacanaṃ sādhoḥ satyam eva bhaviṣyati /
parikṣid bhavitā hyeṣāṃ punar vaṃśakaraḥ sutaḥ //
parikṣid bhavitā hyeṣāṃ punar vaṃśakaraḥ sutaḥ //
Gdy Gowinda, najwspanialszy z Satwatów, te słowa wyrzekł,
wielce poirytowany syn Drony to odpowiedział:
wielce poirytowany syn Drony to odpowiedział:
evaṃ bruvāṇaṃ govindaṃ sātvatapravaraṃ tadā /
drauṇiḥ paramasaṃrabdhaḥ pratyuvācedam uttaram //
drauṇiḥ paramasaṃrabdhaḥ pratyuvācedam uttaram //
„Nie będzie tak, jak ty rzekłeś jednostronnie, bujnowłosy,
słowa me, Lotosooki, wypełnią się, nie inaczej!
słowa me, Lotosooki, wypełnią się, nie inaczej!
naitad evaṃ yathāttha tvaṃ pakṣapātena keśava /
vacanaṃ puṇḍarīkākṣa na ca madvākyam anyathā //
vacanaṃ puṇḍarīkākṣa na ca madvākyam anyathā //
Bo ten właśnie pocisk, Kryszno, którym ja cisnąłem, wpadnie
w łono tej Wiraty córki, którą ty ochronić pragniesz”
Syn Wasudewy rzekł:
w łono tej Wiraty córki, którą ty ochronić pragniesz”
Syn Wasudewy rzekł:
patiṣyatyetad astraṃ hi garbhe tasyā mayodyatam /
virāṭaduhituḥ kṛṣṇa yāṃ tvaṃ rakṣitum icchasi //
virāṭaduhituḥ kṛṣṇa yāṃ tvaṃ rakṣitum icchasi //
Tak, tej najwspanialszej broni upadek nie chybi celu,
lecz chociaż płód się urodzi martwy, zyska długi żywot.
lecz chociaż płód się urodzi martwy, zyska długi żywot.
vāsudeva uvāca /
amoghaḥ paramāstrasya pātastasya bhaviṣyati /
sa tu garbho mṛto jāto dīrgham āyur avāpsyati //
amoghaḥ paramāstrasya pātastasya bhaviṣyati /
sa tu garbho mṛto jāto dīrgham āyur avāpsyati //
Wszyscy mędrcy cię poznali jako tchórza i nędznika,
grzesznika wielokrotnego, niszczącego życie dzieci.
grzesznika wielokrotnego, niszczącego życie dzieci.
tvāṃ tu kāpuruṣaṃ pāpaṃ viduḥ sarve manīṣiṇaḥ /
asakṛt pāpakarmāṇaṃ bālajīvitaghātakam //
asakṛt pāpakarmāṇaṃ bālajīvitaghātakam //
I dlatego zbierz owoce swojego grzesznego czynu:
oto przez lat trzy tysiące będziesz kroczył po tej ziemi
nie mogąc nikogo spotkać, nigdzie z nikim porozmawiać!
oto przez lat trzy tysiące będziesz kroczył po tej ziemi
nie mogąc nikogo spotkać, nigdzie z nikim porozmawiać!
tasmāt tvam asya pāpasya karmaṇaḥ phalam āpnuhi /
trīṇi varṣasahasrāṇi cariṣyasi mahīm imām /
aprāpnuvan kvacit kāṃcit saṃvidaṃ jātu kenacit //
trīṇi varṣasahasrāṇi cariṣyasi mahīm imām /
aprāpnuvan kvacit kāṃcit saṃvidaṃ jātu kenacit //
Samotny, będziesz się błąkał po rejonach wyludnionych,
bo nie jesteś godzien, łotrze, tego, by żyć między ludźmi!
bo nie jesteś godzien, łotrze, tego, by żyć między ludźmi!
nirjanān asahāyastvaṃ deśān pravicariṣyasi /
bhavitrī na hi te kṣudra janamadhyeṣu saṃsthitiḥ //
bhavitrī na hi te kṣudra janamadhyeṣu saṃsthitiḥ //
Krwią śmierdzący ropiejącą, zdany na nie do przebycia
dzicze, będziesz się poruszał wśród wszelakich plag, grzeszniku!
dzicze, będziesz się poruszał wśród wszelakich plag, grzeszniku!
pūyaśoṇitagandhī ca durgakāntārasaṃśrayaḥ /
vicariṣyasi pāpātman sarvavyādhisamanvitaḥ //
vicariṣyasi pāpātman sarvavyādhisamanvitaḥ //
A Parikszit, w młodym wieku, gdy wedyjskie skończy śluby ,
bohater, od Śaradwaty Krypy, wszelką broń uzyska.
bohater, od Śaradwaty Krypy, wszelką broń uzyska.
vayaḥ prāpya parikṣit tu vedavratam avāpya ca /
kṛpācchāradvatād vīraḥ sarvāstrāṇyupalapsyate //
kṛpācchāradvatād vīraḥ sarvāstrāṇyupalapsyate //
Kiedy oręż świetny pozna i prawości ślub kszatrijów
podejmie, przez lat sześćdziesiąt, prawy, będzie chronił ziemię.
podejmie, przez lat sześćdziesiąt, prawy, będzie chronił ziemię.
viditvā paramāstrāṇi kṣatradharmavrate sthitaḥ /
ṣaṣṭiṃ varṣāṇi dharmātmā vasudhāṃ pālayiṣyati //
ṣaṣṭiṃ varṣāṇi dharmātmā vasudhāṃ pālayiṣyati //
W przyszłości wielkoramienny władca imieniem Parikszit
stanie się Kaurawów królem na twych oczach, niegodziwcze;
spójrz na siłę mych umartwień i prawdy, najgorszy z mężów.
stanie się Kaurawów królem na twych oczach, niegodziwcze;
spójrz na siłę mych umartwień i prawdy, najgorszy z mężów.
itaścordhvaṃ mahābāhuḥ kururājo bhaviṣyati /
parikṣinnāma nṛpatir miṣataste sudurmate /
paśya me tapaso vīryaṃ satyasya ca narādhama //
parikṣinnāma nṛpatir miṣataste sudurmate /
paśya me tapaso vīryaṃ satyasya ca narādhama //
Wjasa rzekł:
Skoro z nami się nie licząc uczyniłeś czyn okrutny,
skoro, choć braminem jesteś prawym, tak się zachowałeś,
Skoro z nami się nie licząc uczyniłeś czyn okrutny,
skoro, choć braminem jesteś prawym, tak się zachowałeś,
vyāsa uvāca /
yasmād anādṛtya kṛtaṃ tvayāsmān karma dāruṇam /
brāhmaṇasya sataścaiva yasmāt te vṛttam īdṛśam //
yasmād anādṛtya kṛtaṃ tvayāsmān karma dāruṇam /
brāhmaṇasya sataścaiva yasmāt te vṛttam īdṛśam //
przeto słowa te wspaniałe, które wyrzekł syn Dewaki,
bez wątpienia się dopełnią, odejdź stąd czym prędzej, łotrze.
Aśwatthaman rzekł:
bez wątpienia się dopełnią, odejdź stąd czym prędzej, łotrze.
Aśwatthaman rzekł:
tasmād yad devakīputra uktavān uttamaṃ vacaḥ /
asaṃśayaṃ te tad bhāvi kṣudrakarman vrajāśvitaḥ //
asaṃśayaṃ te tad bhāvi kṣudrakarman vrajāśvitaḥ //
Spośród ludzi ja żyć będę z tobą, czcigodny braminie,
niech się spełnią czcigodnego słowa – on najlepszym z ludzi.
Waiśampajana rzekł:
niech się spełnią czcigodnego słowa – on najlepszym z ludzi.
Waiśampajana rzekł:
aśvatthāmovāca /
sahaiva bhavatā brahman sthāsyāmi puruṣeṣvaham /
satyavāg astu bhagavān ayaṃ ca puruṣottamaḥ //
sahaiva bhavatā brahman sthāsyāmi puruṣeṣvaham /
satyavāg astu bhagavān ayaṃ ca puruṣottamaḥ //
Tak więc Drony syn swój klejnot dał Pandawom wielkodusznym
i wśród wszystkich tam zebranych zgnębiony do lasu odszedł.
i wśród wszystkich tam zebranych zgnębiony do lasu odszedł.
vaiśaṃpāyana uvāca /
pradāyātha maṇiṃ drauṇiḥ pāṇḍavānāṃ mahātmanām /
jagāma vimanāsteṣāṃ sarveṣāṃ paśyatāṃ vanam //
pradāyātha maṇiṃ drauṇiḥ pāṇḍavānāṃ mahātmanām /
jagāma vimanāsteṣāṃ sarveṣāṃ paśyatāṃ vanam //
Mając wrogów swych zabitych Pandawowie, czcząc Gowindę,
Naradę – wielkiego mędrca, oraz Krysznę Dwaipajanę,
Naradę – wielkiego mędrca, oraz Krysznę Dwaipajanę,
pāṇḍavāścāpi govindaṃ puraskṛtya hatadviṣaḥ /
kṛṣṇadvaipāyanaṃ caiva nāradaṃ ca mahāmunim //
kṛṣṇadvaipāyanaṃ caiva nāradaṃ ca mahāmunim //
biorąc klejnot, co zrodzony był wraz z synem Drony, spiesznie
pognali do wielkiej duchem Draupadi, na śmierć poszczącej.
pognali do wielkiej duchem Draupadi, na śmierć poszczącej.
droṇaputrasya sahajaṃ maṇim ādāya satvarāḥ /
draupadīm abhyadhāvanta prāyopetāṃ manasvinīm //
draupadīm abhyadhāvanta prāyopetāṃ manasvinīm //
Wówczas mężowie-tygrysy dzięki koniom jak wiatr szybkim /rączym/
powrócili do obozu a z nimi Daśarhów książę.
powrócili do obozu a z nimi Daśarhów książę.
tataste puruṣavyāghrāḥ sadaśvair anilopamaiḥ /
abhyayuḥ sahadāśārhāḥ śibiraṃ punar eva ha //
abhyayuḥ sahadāśārhāḥ śibiraṃ punar eva ha //
Kiedy wielcy rydwannicy w pośpiechu z rydwanów zeszli,
spostrzegli Draupadi Krysznę nieszczęsną – nieszczęśni sami.
spostrzegli Draupadi Krysznę nieszczęsną – nieszczęśni sami.
avatīrya rathābhyāṃ tu tvaramāṇā mahārathāḥ /
dadṛśur draupadīṃ kṛṣṇām ārtām ārtatarāḥ svayam //
dadṛśur draupadīṃ kṛṣṇām ārtām ārtatarāḥ svayam //
Podeszli do pełnej smutku, nieszczęśliwej, bolejącej
i dokoła niej stanęli Pandawowie i Keśawa.
i dokoła niej stanęli Pandawowie i Keśawa.
tām upetya nirānandāṃ duḥkhaśokasamanvitām /
parivārya vyatiṣṭhanta pāṇḍavāḥ sahakeśavāḥ //
parivārya vyatiṣṭhanta pāṇḍavāḥ sahakeśavāḥ //
I za przyzwoleniem króla wielce silny Bhimasena
przekazał jej boski klejnot i te słowa wypowiedział:
przekazał jej boski klejnot i te słowa wypowiedział:
tato rājñābhyanujñāto bhīmaseno mahābalaḥ /
pradadau tu maṇiṃ divyaṃ vacanaṃ cedam abravīt //
pradadau tu maṇiṃ divyaṃ vacanaṃ cedam abravīt //
„Oto klejnot twój, wspaniała, a zabójca twoich synów
pokonany; wstań, ból porzuć, wzgląd miej na kszatrijów prawość!
pokonany; wstań, ból porzuć, wzgląd miej na kszatrijów prawość!
ayaṃ bhadre tava maṇiḥ putrahantā jitaḥ sa te /
uttiṣṭha śokam utsṛjya kṣatradharmam anusmara //
uttiṣṭha śokam utsṛjya kṣatradharmam anusmara //
Gdy syn Wasudewy jechał zyskać pokój, czarnooka,
ty te słowa powiedziałaś, skromna, do Zabójcy Madhu :
ty te słowa powiedziałaś, skromna, do Zabójcy Madhu :
prayāṇe vāsudevasya śamārtham asitekṣaṇe /
yānyuktāni tvayā bhīru vākyāni madhughātinaḥ //
yānyuktāni tvayā bhīru vākyāni madhughātinaḥ //
„Nie mam mężów, nie mam synów, nie mam też, Gowindo, braci,
i ty dla mnie nie istniejesz, skoro król pokoju pragnie.”
i ty dla mnie nie istniejesz, skoro król pokoju pragnie.”
naiva me patayaḥ santi na putrā bhrātaro na ca /
naiva tvam api govinda śamam icchati rājani //
naiva tvam api govinda śamam icchati rājani //
Rzekłaś te stanowcze słowa do najwspanialszego z mężów
w zgodzie z prawością kszatrijów, masz prawo je przypominać.
w zgodzie z prawością kszatrijów, masz prawo je przypominać.
uktavatyasi dhīrāṇi vākyāni puruṣottamam /
kṣatradharmānurūpāṇi tāni saṃsmartum arhasi //
kṣatradharmānurūpāṇi tāni saṃsmartum arhasi //
Zginął grzeszny Durjodhana – on negował naszą władzę,
ja krew Duhśasany piłem , gdy w śmiertelnych drgawkach konał.
ja krew Duhśasany piłem , gdy w śmiertelnych drgawkach konał.
hato duryodhanaḥ pāpo rājyasya paripanthakaḥ /
duḥśāsanasya rudhiraṃ pītaṃ visphurato mayā //
duḥśāsanasya rudhiraṃ pītaṃ visphurato mayā //
Spłaciliśmy dług wrogowi, nie można nas za to ganić,
Drony syn, choć zwyciężony, jako bramin i potomek
mistrza, został uwolniony.
Drony syn, choć zwyciężony, jako bramin i potomek
mistrza, został uwolniony.
vairasya gatam ānṛṇyaṃ na sma vācyā vivakṣatām /
jitvā mukto droṇaputro brāhmaṇyād gauraveṇa ca //
jitvā mukto droṇaputro brāhmaṇyād gauraveṇa ca //
Sława jego zrujnowana, ciało tylko trwa, królowo,
pozbawiony jest klejnotu, broń na ziemi musiał złożyć.”
Draupadi rzekła:
pozbawiony jest klejnotu, broń na ziemi musiał złożyć.”
Draupadi rzekła:
yaśo 'sya pātitaṃ devi śarīraṃ tvavaśeṣitam /
viyojitaśca maṇinā nyāsitaścāyudhaṃ bhuvi //
viyojitaśca maṇinā nyāsitaścāyudhaṃ bhuvi //
Cały dług już mi spłacono, mistrza syn jest moim mistrzem,
klejnot ten na swojej głowie niech zawiąże król, Bharato!
Waiśampajana rzekł:
klejnot ten na swojej głowie niech zawiąże król, Bharato!
Waiśampajana rzekł:
draupadyuvāca /
kevalānṛṇyam āptāsmi guruputro gurur mama /
śirasyetaṃ maṇiṃ rājā pratibadhnātu bhārata //
kevalānṛṇyam āptāsmi guruputro gurur mama /
śirasyetaṃ maṇiṃ rājā pratibadhnātu bhārata //
Przeto na prośbę Draupadi król wziął klejnot ten i wówczas
na swej głowie go umieścił jako relikwię po mistrzu.
na swej głowie go umieścił jako relikwię po mistrzu.
vaiśaṃpāyana uvāca /
taṃ gṛhītvā tato rājā śirasyevākarot tadā /
guror ucchiṣṭam ityeva draupadyā vacanād api //
taṃ gṛhītvā tato rājā śirasyevākarot tadā /
guror ucchiṣṭam ityeva draupadyā vacanād api //
Wówczas dzierżąc na swej głowie boski, najwspanialszy klejnot
lśnił potężny król jak góra, nad którą się wznosił księżyc.
lśnił potężny król jak góra, nad którą się wznosił księżyc.
tato divyaṃ maṇivaraṃ śirasā dhārayan prabhuḥ /
śuśubhe sa mahārājaḥ sacandra iva parvataḥ //
śuśubhe sa mahārājaḥ sacandra iva parvataḥ //
I powstała mądra Kryszna bolejąc po stracie synów,
Król Prawa zaś zapytywał wielkoramiennego Krysznę.
Król Prawa zaś zapytywał wielkoramiennego Krysznę.
uttasthau putraśokārtā tataḥ kṛṣṇā manasvinī /
kṛṣṇaṃ cāpi mahābāhuṃ paryapṛcchata dharmarāṭ //
kṛṣṇaṃ cāpi mahābāhuṃ paryapṛcchata dharmarāṭ //