Sańdźaja rzekł:
Gdy syn Kunti wielki duchem stworzył owo źródło wody,
gdy zawrócił swoich wrogów i dom z bełtów wybudował,
Gdy syn Kunti wielki duchem stworzył owo źródło wody,
gdy zawrócił swoich wrogów i dom z bełtów wybudował,
saṃjaya uvāca /
salile janite tasmin kaunteyena mahātmanā /
nivārite dviṣatsainye kṛte ca śaraveśmani //
salile janite tasmin kaunteyena mahātmanā /
nivārite dviṣatsainye kṛte ca śaraveśmani //
Wasudewa jaśniejący żwawo z rydwanu zeskoczył
i uwolnił poranione pierzastymi strzały konie.
i uwolnił poranione pierzastymi strzały konie.
vāsudevo rathāt tūrṇam avatīrya mahādyutiḥ /
mocayāmāsa turagān vitunnān kaṅkapatribhiḥ //
mocayāmāsa turagān vitunnān kaṅkapatribhiḥ //
Gdy cud wcześniej niewidziany zobaczono, ryk się podniósł
pośród siddhów i ćaranów oraz wojów w stronie każdej.
pośród siddhów i ćaranów oraz wojów w stronie każdej.
adṛṣṭapūrvaṃ tad dṛṣṭvā siṃhanādo mahān abhūt /
siddhacāraṇasaṃghānāṃ sainikānāṃ ca sarvaśaḥ //
siddhacāraṇasaṃghānāṃ sainikānāṃ ca sarvaśaḥ //
Chociaż walczył na piechotę, to nie mogli syna Kunti,
byka wśród rycerzy, zmorzyć, co cudownym się wydało.
byka wśród rycerzy, zmorzyć, co cudownym się wydało.
padātinaṃ tu kaunteyaṃ yudhyamānaṃ nararṣabhāḥ /
nāśaknuvan vārayituṃ tad adbhutam ivābhavat //
nāśaknuvan vārayituṃ tad adbhutam ivābhavat //
Gdy natarła owa powódź z potokami koni, słoni,
Prythy syn nadmiarem ludzi wcale się nie niepokoił.
Prythy syn nadmiarem ludzi wcale się nie niepokoił.
āpatatsu rathaugheṣu prabhūtagajavājiṣu /
nāsaṃbhramat tadā pārthastad asya puruṣān ati //
nāsaṃbhramat tadā pārthastad asya puruṣān ati //
Rycerze ku niemu lali wartkich strzał rozliczne strugi,
ale prawy syn Wasawy, gromca wrogów, się nie zatrząsł.
ale prawy syn Wasawy, gromca wrogów, się nie zatrząsł.
vyasṛjanta śaraughāṃste pāṇḍavaṃ prati pārthivāḥ /
na cāvyathata dharmātmā vāsaviḥ paravīrahā //
na cāvyathata dharmātmā vāsaviḥ paravīrahā //
Rzeki strzał, potoki maczug i strumienie mnogie bełtów
przyjął w siebie mężny Partha jak ocean wchłania wody.
przyjął w siebie mężny Partha jak ocean wchłania wody.
sa tāni śarajālāni gadāḥ prāsāṃśca vīryavān /
āgatān agrasat pārthaḥ saritaḥ sāgaro yathā //
āgatān agrasat pārthaḥ saritaḥ sāgaro yathā //
Wchłonął przepotężne groty, co rycerze liczni słali,
wielką siłą swoich ramion oraz pędem strzał przemożnym.
wielką siłą swoich ramion oraz pędem strzał przemożnym.
astravegena mahatā pārtho bāhubalena ca /
sarveṣāṃ pārthivendrāṇām agrasat tāñ śarottamān //
sarveṣāṃ pārthivendrāṇām agrasat tāñ śarottamān //
Zatem nawet Kurów wojska czciły dzielność wyśmienitą
tych dwóch zacnych wojowników – syna Prythy z Wasudewą:
tych dwóch zacnych wojowników – syna Prythy z Wasudewą:
tat tu pārthasya vikrāntaṃ vāsudevasya cobhayoḥ /
apūjayanmahārāja kauravāḥ paramādbhutam //
apūjayanmahārāja kauravāḥ paramādbhutam //
„Cóż jest w świecie cudowniejszym, z przeszłych czy przyszłych wydarzeń,
od tego, jak w środku zmagań ci dwaj rumaki wyprzęgli?
od tego, jak w środku zmagań ci dwaj rumaki wyprzęgli?
kim adbhutataraṃ loke bhavitāpyatha vāpyabhūt /
yad aśvān pārthagovindau mocayāmāsatū raṇe //
yad aśvān pārthagovindau mocayāmāsatū raṇe //
Prythy syn oraz Gowinda strach ogromny w nas zasiali,
gdy na froncie bitwy ogień pewni siebie rozniecili”.
gdy na froncie bitwy ogień pewni siebie rozniecili”.
bhayaṃ vipulam asmāsu tāvadhattāṃ narottamau /
tejo vidadhatuścograṃ visrabdhau raṇamūrdhani //
tejo vidadhatuścograṃ visrabdhau raṇamūrdhani //
Wówczas to lotosooki Zmysłów Pan z wielkim uśmiechem,
jakby był między damami, do siedziby utworzonej
jakby był między damami, do siedziby utworzonej
athotsmayan hṛṣīkeśaḥ strīmadhya iva bhārata /
arjunena kṛte saṃkhye śaragarbhagṛhe tadā //
arjunena kṛte saṃkhye śaragarbhagṛhe tadā //
przez Ardźunę ze strzał drzewców konie spokojne wprowadził,
a zaś twoi wszyscy woje bez mrugania się patrzyli.
a zaś twoi wszyscy woje bez mrugania się patrzyli.
upāvartayad avyagrastān aśvān puṣkarekṣaṇaḥ /
miṣatāṃ sarvasainyānāṃ tvadīyānāṃ viśāṃ pate //
miṣatāṃ sarvasainyānāṃ tvadīyānāṃ viśāṃ pate //
Biegły w pielęgnacji koni Kryszna wnet zręcznie ukoił
ich zmęczenie, wycieńczenie, drżenie, wymioty i rany.
ich zmęczenie, wycieńczenie, drżenie, wymioty i rany.
teṣāṃ śramaṃ ca glāniṃ ca vepathuṃ vamathuṃ vraṇān /
sarvaṃ vyapānudat kṛṣṇaḥ kuśalo hyaśvakarmaṇi //
sarvaṃ vyapānudat kṛṣṇaḥ kuśalo hyaśvakarmaṇi //
Ręką groty z ran usunął i wyczesał sierść rumaków,
jak należy się zatroszczył i napoił wszystkie wodą.
jak należy się zatroszczył i napoił wszystkie wodą.
śalyān uddhṛtya pāṇibhyāṃ parimṛjya ca tān hayān /
upāvṛtya yathānyāyaṃ pāyayāmāsa vāri saḥ //
upāvṛtya yathānyāyaṃ pāyayāmāsa vāri saḥ //
Napojone, wyczyszczone, najedzone, gdy wytchnęły,
zaprzągł znowu je z radością do pierwszego wśród rydwanów.
zaprzągł znowu je z radością do pierwszego wśród rydwanów.
sa tāṃl labdhodakān snātāñ jagdhānnān vigataklamān /
yojayāmāsa saṃhṛṣṭaḥ punar eva rathottame //
yojayāmāsa saṃhṛṣṭaḥ punar eva rathottame //
Śauri, pierwszy z dzierżców broni, stanął na ów przedni pojazd
i Ardźunę zabierając, pełen blasku żwawo ruszył.
i Ardźunę zabierając, pełen blasku żwawo ruszył.
sa taṃ rathavaraṃ śauriḥ sarvaśastrabhṛtāṃ varaḥ /
samāsthāya mahātejāḥ sārjunaḥ prayayau drutam //
samāsthāya mahātejāḥ sārjunaḥ prayayau drutam //
Pierwsi pośród wojsk Kurowych, gdy ujrzeli znów ów rydwan
z końmi, które odpoczęły, utracili chęć do boju.
z końmi, które odpoczęły, utracili chęć do boju.
rathaṃ rathavarasyājau yuktaṃ labdhodakair hayaiḥ /
dṛṣṭvā kurubalaśreṣṭhāḥ punar vimanaso 'bhavan //
dṛṣṭvā kurubalaśreṣṭhāḥ punar vimanaso 'bhavan //
Dysząc głośno niczym węże, które zęby postradały,
zakrzyknęli: „O nieszczęście! Kryszna z Parthą nadciągają!
zakrzyknęli: „O nieszczęście! Kryszna z Parthą nadciągają!
viniḥśvasantaste rājan bhagnadaṃṣṭrā ivoragāḥ /
dhig aho dhig gataḥ pārthaḥ kṛṣṇaścetyabruvan pṛthak //
dhig aho dhig gataḥ pārthaḥ kṛṣṇaścetyabruvan pṛthak //
W przytomności wszystkich wojów, uzbrojeni jeno w rydwan
niczym dzieci podczas zabaw, dwaj dręczyli nasze siły.
niczym dzieci podczas zabaw, dwaj dręczyli nasze siły.
sarvakṣatrasya miṣato rathenaikena daṃśitau /
bālakrīḍanakeneva kadarthīkṛtya no balam //
bālakrīḍanakeneva kadarthīkṛtya no balam //
Wśród truydzących się, krzyczących gromcy wrogów beznamiętni
ukazali swoje męstwo, wymijając wszystkich wojów”.
ukazali swoje męstwo, wymijając wszystkich wojów”.
krośatāṃ yatamānānām asaṃsaktau paraṃtapau /
darśayitvātmano vīryaṃ prayātau sarvarājasu //
darśayitvātmano vīryaṃ prayātau sarvarājasu //
Gdy ujrzeli mijających, inni woje wykrzyknęli:
„O Kurowie, się pospieszcie, by z Ardźuną Krysznę zabić.
„O Kurowie, się pospieszcie, by z Ardźuną Krysznę zabić.
tau prayātau punar dṛṣṭvā tadānye sainikābruvan /
tvaradhvaṃ kuravaḥ sarve vadhe kṛṣṇakirīṭinoḥ //
tvaradhvaṃ kuravaḥ sarve vadhe kṛṣṇakirīṭinoḥ //
Gdy łucznicy spoglądali, syn Daśarhów rydwan zaprzągł
i ku Dźajadratsze ruszył, dręcząc w starciu nasze siły”.
i ku Dźajadratsze ruszył, dręcząc w starciu nasze siły”.
rathaṃ yuktvā hi dāśārho miṣatāṃ sarvadhanvinām /
jayadrathāya yātyeṣa kadarthīkṛtya no raṇe //
jayadrathāya yātyeṣa kadarthīkṛtya no raṇe //
Jeszcze inni władcy ziemi, gdy ujrzeli podczas boju
cudo wcześniej niewidziane, tak mówili między sobą:
cudo wcześniej niewidziane, tak mówili między sobą:
tatra kecin mitho rājan samabhāṣanta bhūmipāḥ /
adṛṣṭapūrvaṃ saṃgrāme tad dṛṣṭvā mahad adbhutam //
adṛṣṭapūrvaṃ saṃgrāme tad dṛṣṭvā mahad adbhutam //
„Wskutek grzechu Durjodhany przepadł władca Dhrytarasztra,
teraz armia, wszyscy woje, a i nawet płodna ziemia
teraz armia, wszyscy woje, a i nawet płodna ziemia
sarvasainyāni rājā ca dhṛtarāṣṭro 'tyayaṃ gataḥ /
duryodhanāparādhena kṣatraṃ kṛtsnā ca medinī //
duryodhanāparādhena kṣatraṃ kṛtsnā ca medinī //
snadnie zniszczeniu ulegnie – książę tego nie pojmuje!”.
Tak mówili jeszcze inni wojownicy, o Bharato:
Tak mówili jeszcze inni wojownicy, o Bharato:
vilayaṃ samanuprāptā tacca rājā na budhyate /
ityevaṃ kṣatriyāstatra bruvantyanye ca bhārata //
ityevaṃ kṣatriyāstatra bruvantyanye ca bhārata //
„Ryty po monarsze z Sindhu, który jest w obliczu śmierci,
niech syn Dhrytarasztry spełnia, bezskuteczny i bezradny”.
niech syn Dhrytarasztry spełnia, bezskuteczny i bezradny”.
sindhurājasya yat kṛtyaṃ gatasya yamasādanam /
tat karotu vṛthādṛṣṭir dhārtarāṣṭro 'nupāyavit //
tat karotu vṛthādṛṣṭir dhārtarāṣṭro 'nupāyavit //
Pandu syn ponaglał konie, napojone i radosne,
gnając ku królowi Sindhu, gdyż już kryły się promienie.
gnając ku królowi Sindhu, gdyż już kryły się promienie.
tataḥ śīghrataraṃ prāyāt pāṇḍavaḥ saindhavaṃ prati /
nivartamāne tigmāṃśau hṛṣṭaiḥ pītodakair hayaiḥ //
nivartamāne tigmāṃśau hṛṣṭaiḥ pītodakair hayaiḥ //
Kiedy pędził ów barczysty, pierwszy wśród dzierżących oręż,
woje wstrzymać go nie mogli, gdyż był wściekły jak śmierć sama.
woje wstrzymać go nie mogli, gdyż był wściekły jak śmierć sama.
taṃ prayāntaṃ mahābāhuṃ sarvaśastrabhṛtāṃ varam /
nāśaknuvan vārayituṃ yodhāḥ kruddham ivāntakam //
nāśaknuvan vārayituṃ yodhāḥ kruddham ivāntakam //
Pandu syn, pogromca wrogów, od rycerstwa się opędzał
niczym lew od stada łani, za cel mając władcę Sindhu.
niczym lew od stada łani, za cel mając władcę Sindhu.
vidrāvya tu tataḥ sainyaṃ pāṇḍavaḥ śatrutāpanaḥ /
yathā mṛgagaṇān siṃhaḥ saindhavārthe vyaloḍayat //
yathā mṛgagaṇān siṃhaḥ saindhavārthe vyaloḍayat //
Syn Daśarhów żwawo naglił konie o żurawiej barwie,
nurzał się wśród wrogiej armii i dął głośno w Pięciorodną.
nurzał się wśród wrogiej armii i dął głośno w Pięciorodną.
gāhamānastvanīkāni tūrṇam aśvān acodayat /
balākavarṇān dāśārhaḥ pāñcajanyaṃ vyanādayat //
balākavarṇān dāśārhaḥ pāñcajanyaṃ vyanādayat //
Kunti syn słał strzały z przodu, lecz padały one z tyłu,
prędzej od samej prędkości niosły konie pędem wiatru.
prędzej od samej prędkości niosły konie pędem wiatru.
kaunteyenāgrataḥ sṛṣṭā nyapatan pṛṣṭhataḥ śarāḥ /
tūrṇāt tūrṇataraṃ hyaśvāste 'vahan vātaraṃhasaḥ //
tūrṇāt tūrṇataraṃ hyaśvāste 'vahan vātaraṃhasaḥ //
Gdy zoczyli rydwannicy wóz, co ryczał niczym chmura,
z małpą w godle, z flag łopotem, swój entuzjazm utracili.
z małpą w godle, z flag łopotem, swój entuzjazm utracili.
vātoddhūtapatākāntaṃ rathaṃ jaladanisvanam /
ghoraṃ kapidhvajaṃ dṛṣṭvā viṣaṇṇā rathino 'bhavan //
ghoraṃ kapidhvajaṃ dṛṣṭvā viṣaṇṇā rathino 'bhavan //
Nagle słońce przesłoniła chmura pyłu z każdej strony,
strzałami ranieni woje już nie mogli dojrzeć Krysznów.
strzałami ranieni woje już nie mogli dojrzeć Krysznów.
divākare 'tha rajasā sarvataḥ saṃvṛte bhṛśam /
śarārtāśca raṇe yodhā na kṛṣṇau śekur īkṣitum //
śarārtāśca raṇe yodhā na kṛṣṇau śekur īkṣitum //
Rozwścieczeni władcy ludzi i rozliczni wojownicy
otoczyli Dóbr Zdobywcę, krwi żądnego Dźajadrathy.
otoczyli Dóbr Zdobywcę, krwi żądnego Dźajadrathy.
tato nṛpatayaḥ kruddhāḥ parivavrur dhanaṃjayam /
kṣatriyā bahavaścānye jayadrathavadhaiṣiṇam //
kṣatriyā bahavaścānye jayadrathavadhaiṣiṇam //
Kiedy byk ów się zatrzymał i usuwał strzały, włócznie,
pośród zmagań Durjodhana, spiesząc się, ku niemu pędził.
pośród zmagań Durjodhana, spiesząc się, ku niemu pędził.
apanīyatsu śalyeṣu dhiṣṭhitaṃ puruṣarṣabham /
duryodhanastvagāt pārthaṃ tvaramāṇo mahāhave //
duryodhanastvagāt pārthaṃ tvaramāṇo mahāhave //