Sańdźaja rzekł:
Władco, Durjodhana oraz Parszaty syn – Dhrysztadjumna,
potężną bitwę toczyli strzały, oszczepy ciskając.
Władco, Durjodhana oraz Parszaty syn – Dhrysztadjumna,
potężną bitwę toczyli strzały, oszczepy ciskając.
saṃjaya uvāca /
duryodhano mahārāja dhṛṣṭadyumnaśca pārṣataḥ /
cakratuḥ sumahad yuddhaṃ śaraśaktisamākulam //
duryodhano mahārāja dhṛṣṭadyumnaśca pārṣataḥ /
cakratuḥ sumahad yuddhaṃ śaraśaktisamākulam //
Obaj, monarcho, ciskali strumieni strzał tysiącami,
jak w czasie pory deszczowej chmur wód strumienie spadały.
jak w czasie pory deszczowej chmur wód strumienie spadały.
tayor āsanmahārāja śaradhārāḥ sahasraśaḥ /
ambudānāṃ yathā kāle jaladhārāḥ samantataḥ //
ambudānāṃ yathā kāle jaladhārāḥ samantataḥ //
Król posłał w syna Parszaty pięć strzał zrobionych z żelaza,
po czym znów w Drony zabójcę cisnął groźnymi siedmioma.
po czym znów w Drony zabójcę cisnął groźnymi siedmioma.
rājā tu pārṣataṃ viddhvā śaraiḥ pañcabhir āyasaiḥ /
droṇahantāram ugreṣuḥ punar vivyādha saptabhiḥ //
droṇahantāram ugreṣuḥ punar vivyādha saptabhiḥ //
A Dhrysztadjumna w tym boju dzielny, w swym męstwie wytrwały,
naciskał na Durjodhanę strzał siedemdziesiąt śląc w niego.
naciskał na Durjodhanę strzał siedemdziesiąt śląc w niego.
dhṛṣṭadyumnastu samare balavān dṛḍhavikramaḥ /
saptatyā viśikhānāṃ vai duryodhanam apīḍayat //
saptatyā viśikhānāṃ vai duryodhanam apīḍayat //
Widząc jak król jest dręczony bracia, o byku Bharatów,
z armią ogromną podchodząc zamknęli syna Parszaty.
z armią ogromną podchodząc zamknęli syna Parszaty.
pīḍitaṃ prekṣya rājānaṃ sodaryā bharatarṣabha /
mahatyā senayā sārdhaṃ parivavruḥ sma pārṣatam //
mahatyā senayā sārdhaṃ parivavruḥ sma pārṣatam //
Ze wszech stron ten otoczony przez rydwanników walecznych
kroczył w tym boju, o królu, sprawność swych rąk demonstrując.
kroczył w tym boju, o królu, sprawność swych rąk demonstrując.
sa taiḥ parivṛtaḥ śūraiḥ sarvato 'tirathair bhṛśam /
vyacarat samare rājan darśayan hastalāghavam //
vyacarat samare rājan darśayan hastalāghavam //
Śikhandin Krytawarmana i rydwannika Gautamę –
łuczników dwóch atakował przez Prabhadraków wspierany.
łuczników dwóch atakował przez Prabhadraków wspierany.
śikhaṇḍī kṛtavarmāṇaṃ gautamaṃ ca mahāratham /
prabhadrakaiḥ samāyukto yodhayāmāsa dhanvinau //
prabhadrakaiḥ samāyukto yodhayāmāsa dhanvinau //
Wielka tam bitwa nastała, straszliwa, o panie ludów,
poświęcających swe życie na planszy tej gry o życie.
poświęcających swe życie na planszy tej gry o życie.
tatrāpi sumahad yuddhaṃ ghorarūpaṃ viśāṃ pate /
prāṇān saṃtyajatāṃ yuddhe prāṇadyūtābhidevane //
prāṇān saṃtyajatāṃ yuddhe prāṇadyūtābhidevane //
Śalja strzał deszcze wypuszczał na wszelkie możliwe strony
dręcząc Pandawów z Satjaki synem i z Wilczobrzuchym.
dręcząc Pandawów z Satjaki synem i z Wilczobrzuchym.
śalyastu śaravarṣāṇi vimuñcan sarvatodiśam /
pāṇḍavān pīḍayāmāsa sasātyakivṛkodarān //
pāṇḍavān pīḍayāmāsa sasātyakivṛkodarān //
Obu bliźniaków też zwalczał, niczym bóg Jama odważnych,
za sprawą, Indro wśród królów, swojego męstwa i siły.
za sprawą, Indro wśród królów, swojego męstwa i siły.
tathobhau ca yamau yuddhe yamatulyaparākramau /
yodhayāmāsa rājendra vīryeṇa ca balena ca //
yodhayāmāsa rājendra vīryeṇa ca balena ca //
Gdy Śalja ciskał w Pandawów strzałami w tej wielkiej bitwie,
nie mogli znaleźć ochrony tam wielcy ci rydwannicy.
nie mogli znaleźć ochrony tam wielcy ci rydwannicy.
śalyasāyakanunnānāṃ pāṇḍavānāṃ mahāmṛdhe /
trātāraṃ nādhyagacchanta kecit tatra mahārathāḥ //
trātāraṃ nādhyagacchanta kecit tatra mahārathāḥ //
Gdy Król Prawości ulegał, wówczas bohater Nakula,
syn Madri, z wielkim impetem przeciw wujowi pospieszył.
syn Madri, z wielkim impetem przeciw wujowi pospieszył.
tatastu nakulaḥ śūro dharmarāje prapīḍite /
abhidudrāva vegena mātulaṃ mādrinandanaḥ //
abhidudrāva vegena mātulaṃ mādrinandanaḥ //
Nakula, zabójca wrogów, Śalję otaczał w potyczce
i dziesięcioma strzałami, z uśmiechem, ranił go w piersi –
i dziesięcioma strzałami, z uśmiechem, ranił go w piersi –
saṃchādya samare śalyaṃ nakulaḥ paravīrahā /
vivyādha cainaṃ daśabhiḥ smayamānaḥ stanāntare //
vivyādha cainaṃ daśabhiḥ smayamānaḥ stanāntare //
strzałami z żelaznym drzewcem, rzemieślnik je polerował,
z pozłacanymi lotkami, kamieniem oczyszczanymi,
z łuku słanymi z impetem.
z pozłacanymi lotkami, kamieniem oczyszczanymi,
z łuku słanymi z impetem.
sarvapāraśavair bāṇaiḥ karmāraparimārjitaiḥ /
svarṇapuṅkhaiḥ śilādhautair dhanuryantrapracoditaiḥ //
svarṇapuṅkhaiḥ śilādhautair dhanuryantrapracoditaiḥ //
Śalja tak niepokojony przez szlachetnego siostrzeńca
sam niepokoił Nakulę strzałami z drzewcem nagiętym.
sam niepokoił Nakulę strzałami z drzewcem nagiętym.
śalyastu pīḍitastena svasrīyeṇa mahātmanā /
nakulaṃ pīḍayāmāsa patribhir nataparvabhiḥ //
nakulaṃ pīḍayāmāsa patribhir nataparvabhiḥ //
A wówczas też Judhiszthira, z nim Bhima i syn Satjaki,
i Sahadewa, syn Madri, natarli na króla Madrów.
i Sahadewa, syn Madri, natarli na króla Madrów.
tato yudhiṣṭhiro rājā bhīmaseno 'tha sātyakiḥ /
sahadevaśca mādreyo madrarājam upādravan //
sahadevaśca mādreyo madrarājam upādravan //
Tym w pędzie napadającym – trzask ich rydwanów wypełniał
główne i pośrednie strony, aż cała ziemia się trzęsła –
w potyczce tej stawiał czoło wódz armii, zwycięzca wrogów.
główne i pośrednie strony, aż cała ziemia się trzęsła –
w potyczce tej stawiał czoło wódz armii, zwycięzca wrogów.
tān āpatata evāśu pūrayānān rathasvanaiḥ /
diśaśca pradiśaścaiva kampayānāṃśca medinīm /
pratijagrāha samare senāpatir amitrajit //
diśaśca pradiśaścaiva kampayānāṃśca medinīm /
pratijagrāha samare senāpatir amitrajit //
Trzema przeszył Judhiszthirę, siedmioma zaś Sahadewę,
a stoma syna Satjaki, trzy strzały wbił w Sahadewę.
a stoma syna Satjaki, trzy strzały wbił w Sahadewę.
yudhiṣṭhiraṃ tribhir viddhvā bhīmasenaṃ ca saptabhiḥ /
sātyakiṃ ca śatenājau sahadevaṃ tribhiḥ śaraiḥ //
sātyakiṃ ca śatenājau sahadevaṃ tribhiḥ śaraiḥ //
Później roztrzaskał pan Madrów strzałą o ostrych krawędziach
łuk oraz strzały, o panie, Nakuli wielkiego duchem;
strzałami Śalji strzaskany rozpadł się łuk ten na części.
łuk oraz strzały, o panie, Nakuli wielkiego duchem;
strzałami Śalji strzaskany rozpadł się łuk ten na części.
tatastu saśaraṃ cāpaṃ nakulasya mahātmanaḥ /
madreśvaraḥ kṣurapreṇa tadā cicheda māriṣa /
tad aśīryata vicchinnaṃ dhanuḥ śalyasya sāyakaiḥ //
madreśvaraḥ kṣurapreṇa tadā cicheda māriṣa /
tad aśīryata vicchinnaṃ dhanuḥ śalyasya sāyakaiḥ //
Lecz inny łuk zaraz chwycił syn Madri, wielki rydwannik,
i szybko zaatakował strzałami wóz króla Madrów.
i szybko zaatakował strzałami wóz króla Madrów.
athānyad dhanur ādāya mādrīputro mahārathaḥ /
madrarājarathaṃ tūrṇaṃ pūrayāmāsa patribhiḥ //
madrarājarathaṃ tūrṇaṃ pūrayāmāsa patribhiḥ //
A Judhiszthira, o panie, i Sahadewa strzałami
ranili pierś pana Madrów, każdy z nich dziesięć strzał cisnął.
ranili pierś pana Madrów, każdy z nich dziesięć strzał cisnął.
yudhiṣṭhirastu madreśaṃ sahadevaśca māriṣa /
daśabhir daśabhir bāṇair urasyenam avidhyatām //
daśabhir daśabhir bāṇair urasyenam avidhyatām //
Bhima w ataku na Madrę cisnął weń sześćdziesięcioma,
Satjaki zaś dziewięcioma strzałami z piórami czapli.
Satjaki zaś dziewięcioma strzałami z piórami czapli.
bhīmasenastataḥ ṣaṣṭyā sātyakir navabhiḥ śaraiḥ /
madrarājam abhidrutya jaghnatuḥ kaṅkapatribhiḥ //
madrarājam abhidrutya jaghnatuḥ kaṅkapatribhiḥ //
A gniewny król Madrów przeszył syna Satjaki strzałami
nagiętymi dziewięcioma, później siedemdziesięcioma.
nagiętymi dziewięcioma, później siedemdziesięcioma.
madrarājastataḥ kruddhaḥ sātyakiṃ navabhiḥ śaraiḥ /
vivyādha bhūyaḥ saptatyā śarāṇāṃ nataparvaṇām //
vivyādha bhūyaḥ saptatyā śarāṇāṃ nataparvaṇām //
Łuk jego przy rękojeści i strzały roztrzaskał, panie,
a cztery jego rumaki posłał ku śmierci w tej walce.
a cztery jego rumaki posłał ku śmierci w tej walce.
athāsya saśaraṃ cāpaṃ muṣṭau cicheda māriṣa /
hayāṃśca caturaḥ saṃkhye preṣayāmāsa mṛtyave //
hayāṃśca caturaḥ saṃkhye preṣayāmāsa mṛtyave //
A gdy syn Satjaki nie miał rydwanu, wówczas król Madrów
potężny uderzył w niego setką strzał z lewa i prawa.
potężny uderzył w niego setką strzał z lewa i prawa.
virathaṃ sātyakiṃ kṛtvā madrarājo mahābalaḥ /
viśikhānāṃ śatenainam ājaghāna samantataḥ //
viśikhānāṃ śatenainam ājaghāna samantataḥ //
W dwóch synów Madri gwałtownych i w Bhimasenę Pandawę,
i w Judhiszthirę, Kaurawjo, w każdego posłał strzał dziesięć.
i w Judhiszthirę, Kaurawjo, w każdego posłał strzał dziesięć.
mādrīputrau tu saṃrabdhau bhīmasenaṃ ca pāṇḍavam /
yudhiṣṭhiraṃ ca kauravya vivyādha daśabhiḥ śaraiḥ //
yudhiṣṭhiraṃ ca kauravya vivyādha daśabhiḥ śaraiḥ //
Waleczność tam króla Madrów niezwykłą dostrzegaliśmy,
gdyż zjednoczeni Parthowie nie mogli podejść go w walce.
gdyż zjednoczeni Parthowie nie mogli podejść go w walce.
tatrādbhutam apaśyāma madrarājasya pauruṣam /
yad enaṃ sahitāḥ pārthā nābhyavartanta saṃyuge //
yad enaṃ sahitāḥ pārthā nābhyavartanta saṃyuge //
Gdy wkroczył na inny rydwan syn Satjaki mężny w boju
widząc nękanych Pandawów, uległych królowi Madrów,
dzielny gwałtownie popędził przeciwko Madrów przywódcy.
widząc nękanych Pandawów, uległych królowi Madrów,
dzielny gwałtownie popędził przeciwko Madrów przywódcy.
athānyaṃ ratham āsthāya sātyakiḥ satyavikramaḥ /
pīḍitān pāṇḍavān dṛṣṭvā madrarājavaśaṃ gatān /
abhidudrāva vegena madrāṇām adhipaṃ balī //
pīḍitān pāṇḍavān dṛṣṭvā madrarājavaśaṃ gatān /
abhidudrāva vegena madrāṇām adhipaṃ balī //
Na jego rydwan pędzący na swym rydwanie popędził
Śalja – potyczek ornament, słoń w szale na słonia w szale.
Śalja – potyczek ornament, słoń w szale na słonia w szale.
āpatantaṃ rathaṃ tasya śalyaḥ samitiśobhanaḥ /
pratyudyayau rathenaiva matto mattam iva dvipam //
pratyudyayau rathenaiva matto mattam iva dvipam //
Niezwykłym było widokiem to hałaśliwe zderzenie
tych obu – syna Satjaki dzielnego i wodza Madrów,
jak niegdyś walka Śambary i króla nieprzemijalnych.
tych obu – syna Satjaki dzielnego i wodza Madrów,
jak niegdyś walka Śambary i króla nieprzemijalnych.
sa saṃnipātastumulo babhūvādbhutadarśanaḥ /
sātyakeścaiva śūrasya madrāṇām adhipasya ca /
yādṛśo vai purā vṛttaḥ śambarāmararājayoḥ //
sātyakeścaiva śūrasya madrāṇām adhipasya ca /
yādṛśo vai purā vṛttaḥ śambarāmararājayoḥ //
Satjaki widząc, że stoi dzielnie w tej bitwie król Madrów,
dziesięć strzał w niego wystrzelił krzycząc: „nie ruszaj się, stawaj!”.
dziesięć strzał w niego wystrzelił krzycząc: „nie ruszaj się, stawaj!”.
sātyakiḥ prekṣya samare madrarājaṃ vyavasthitam /
vivyādha daśabhir bāṇais tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt //
vivyādha daśabhir bāṇais tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt //
Król Madrów mocno przeszyty przez tego wielkiego duchem
sam przeszył syna Satjaki strzałami o barwnych lotkach.
sam przeszył syna Satjaki strzałami o barwnych lotkach.
madrarājastu subhṛśaṃ viddhastena mahātmanā /
sātyakiṃ prativivyādha citrapuṅkhaiḥ śitaiḥ śaraiḥ //
sātyakiṃ prativivyādha citrapuṅkhaiḥ śitaiḥ śaraiḥ //
Parthowie, wielcy łucznicy, gdy Śalja napadł na króla,
pognali w mig na rydwanach do niego chcąc zabić wuja.
pognali w mig na rydwanach do niego chcąc zabić wuja.
tataḥ pārthā maheṣvāsāḥ sātvatābhisṛtaṃ nṛpam /
abhyadravan rathaistūrṇaṃ mātulaṃ vadhakāmyayā //
abhyadravan rathaistūrṇaṃ mātulaṃ vadhakāmyayā //
Wówczas bój głośny nastąpił dzielnych, walczących herosów
niczym lwy ryk wydających, krew w nim jak woda płynęła.
niczym lwy ryk wydających, krew w nim jak woda płynęła.
tata āsīt parāmardastumulaḥ śoṇitodakaḥ /
śūrāṇāṃ yudhyamānānāṃ siṃhānām iva nardatām //
śūrāṇāṃ yudhyamānānāṃ siṃhānām iva nardatām //
Wzajemna rywalizacja tych, wielki królu, nastała,
jakby ryczących lwów walka, pragnących krwawej zdobyczy.
jakby ryczących lwów walka, pragnących krwawej zdobyczy.
teṣām āsīnmahārāja vyatikṣepaḥ parasparam /
siṃhānām āmiṣepsūnāṃ kūjatām iva saṃyuge //
siṃhānām āmiṣepsūnāṃ kūjatām iva saṃyuge //
Ich strzał tysięcy stosami była obsypana ziemia
i nagle przestrzeń powietrzna jedną strzał masą się stała.
i nagle przestrzeń powietrzna jedną strzał masą się stała.
teṣāṃ bāṇasahasraughair ākīrṇā vasudhābhavat /
antarikṣaṃ ca sahasā bāṇabhūtam abhūt tadā //
antarikṣaṃ ca sahasā bāṇabhūtam abhūt tadā //
Wszędzie tam ciemność nastała spowodowana przez strzały,
przez wielkich duchem ciskane, jakby cień chmury zrodziły.
przez wielkich duchem ciskane, jakby cień chmury zrodziły.
śarāndhakāraṃ bahudhā kṛtaṃ tatra samantataḥ /
abhracchāyeva saṃjajñe śarair muktair mahātmabhiḥ //
abhracchāyeva saṃjajñe śarair muktair mahātmabhiḥ //
Przez strzały o złotych lotkach ciśnięte, połyskujące,
jak węże wolne od skóry, świat cały jaśniał, o królu.
jak węże wolne od skóry, świat cały jaśniał, o królu.
tatra rājañ śarair muktair nirmuktair iva pannagaiḥ /
svarṇapuṅkhaiḥ prakāśadbhir vyarocanta diśastathā //
svarṇapuṅkhaiḥ prakāśadbhir vyarocanta diśastathā //
Wspaniały był, nadzwyczajny Śalja miażdżący swych wrogów,
kiedy tak sam jeden mężnie trwał w walce przeciwko wielu.
kiedy tak sam jeden mężnie trwał w walce przeciwko wielu.
tatrādbhutaṃ paraṃ cakre śalyaḥ śatrunibarhaṇaḥ /
yad ekaḥ samare śūro yodhayāmāsa vai bahūn //
yad ekaḥ samare śūro yodhayāmāsa vai bahūn //
Strzały straszliwe, ciśnięte przez króla Madrów ramiona,
z piórami czapli i pawi, padając ziemię okryły.
z piórami czapli i pawi, padając ziemię okryły.
madrarājabhujotsṛṣṭaiḥ kaṅkabarhiṇavājitaiḥ /
saṃpatadbhiḥ śarair ghorair avākīryata medinī //
saṃpatadbhiḥ śarair ghorair avākīryata medinī //
Rydwan widzieliśmy Śalji, jak krążył w bitwie tej, królu,
jak byśmy Śakrę widzieli gdy niegdyś niszczył asurów.
jak byśmy Śakrę widzieli gdy niegdyś niszczył asurów.
tatra śalyarathaṃ rājan vicarantaṃ mahāhave /
apaśyāma yathā pūrvaṃ śakrasyāsurasaṃkṣaye //
apaśyāma yathā pūrvaṃ śakrasyāsurasaṃkṣaye //