Judhiszthira rzekł:
Długoręki, gdy ruszyłeś ku tym, którzy przysięgali,
mistrz poczynił wsze starania, aby mnie zaaresztować.
Długoręki, gdy ruszyłeś ku tym, którzy przysięgali,
mistrz poczynił wsze starania, aby mnie zaaresztować.
yudhiṣṭhira uvāca /
tvayi yāte mahābāho saṃśaptakabalaṃ prati /
prayatnam akarot tīvram ācāryo grahaṇe mama //
tvayi yāte mahābāho saṃśaptakabalaṃ prati /
prayatnam akarot tīvram ācāryo grahaṇe mama //
Rychtując rydwanów oddział i rzucając go do boju,
jednak ciemiężycę korpusów, Dronę, wstrzymać zdołaliśmy.
jednak ciemiężycę korpusów, Dronę, wstrzymać zdołaliśmy.
vyāḍhānīkaṃ vayaṃ droṇaṃ varayāmaḥ sma sarvaśaḥ /
prativyūhya rathānīkaṃ yatamānaṃ tathā raṇe //
prativyūhya rathānīkaṃ yatamānaṃ tathā raṇe //
Otoczyły go rydwany, w tym i ja dobrze chroniony,
on bił chyżo naszych wojów, dręcząc ich ostrymi strzały.
on bił chyżo naszych wojów, dręcząc ich ostrymi strzały.
sa vāryamāṇo rathibhī rakṣitena mayā tathā /
asmān api jaghānāśu pīḍayanniśitaiḥ śaraiḥ //
asmān api jaghānāśu pīḍayanniśitaiḥ śaraiḥ //
Kiedy Drona nas katował, na szyk jego w bliskim starciu
nie mogliśmy nawet spojrzeć, cóż tu mówić, by go złamać.
nie mogliśmy nawet spojrzeć, cóż tu mówić, by go złamać.
te pīḍyamānā droṇena droṇānīkaṃ na śaknumaḥ /
prativīkṣitum apyājau bhettuṃ tat kuta eva tu //
prativīkṣitum apyājau bhettuṃ tat kuta eva tu //
Wówczas wszyscy błagaliśmy Subhadry syna, o bracie,
który w męstwie nie ma równych: „Przerwij, miły, ów szyk Drony!”.
który w męstwie nie ma równych: „Przerwij, miły, ów szyk Drony!”.
vayaṃ tvapratimaṃ vīrye sarve saubhadram ātmajam /
uktavantaḥ sma te tāta bhinddhyanīkam iti prabho //
uktavantaḥ sma te tāta bhinddhyanīkam iti prabho //
On gwałtem przez nas naglony, niczym rączy koń do biegu
ruszył, by podźwignąć brzemię niemożliwe do niesienia.
ruszył, by podźwignąć brzemię niemożliwe do niesienia.
sa tathā codito 'smābhiḥ sadaśva iva vīryavān /
asahyam api taṃ bhāraṃ voḍhum evopacakrame //
asahyam api taṃ bhāraṃ voḍhum evopacakrame //
W twe instrukcje o wojaczce oraz w męstwo uzbrojony
chłopiec wkroczył w wrogie szranki jak w ocean Pięknoskrzydły .
chłopiec wkroczył w wrogie szranki jak w ocean Pięknoskrzydły .
sa tavāstropadeśena vīryeṇa ca samanvitaḥ /
prāviśat tad balaṃ bālaḥ suparṇa iva sāgaram //
prāviśat tad balaṃ bālaḥ suparṇa iva sāgaram //
My za mężnym zdążaliśmy synem córy Satwatowej,
pragnąc wkroczyć w szyki wroga, tak jak on tego dokonał.
pragnąc wkroczyć w szyki wroga, tak jak on tego dokonał.
te 'nuyātā vayaṃ vīraṃ sātvatīputram āhave /
praveṣṭukāmāstenaiva yena sa prāviśaccamūm //
praveṣṭukāmāstenaiva yena sa prāviśaccamūm //
Król Indusu, podły włodarz, Dźajadratha nas powstrzymał,
to za sprawą błogosławieństw, które Rudra mu darował.
to za sprawą błogosławieństw, które Rudra mu darował.
tataḥ saindhavako rājā kṣudrastāta jayadrathaḥ /
varadānena rudrasya sarvānnaḥ samavārayat //
varadānena rudrasya sarvānnaḥ samavārayat //
Wówczas Drona, Krypa, Karna, Bryhadbala, Krytawarman
i syn Drony w sześć rydwanów Subhadry syna oblegli.
i syn Drony w sześć rydwanów Subhadry syna oblegli.
tato droṇaḥ kṛpaḥ karṇo drauṇiśca sa bṛhadbalaḥ /
kṛtavarmā ca saubhadraṃ ṣaḍ rathāḥ paryavārayan //
kṛtavarmā ca saubhadraṃ ṣaḍ rathāḥ paryavārayan //
Przez tych wielkich rydwanników chłopiec w boju otoczony,
z całych sił im się opierał, wspólnie rydwan mu zniszczyli.
z całych sił im się opierał, wspólnie rydwan mu zniszczyli.
parivārya tu taiḥ sarvair yudhi bālo mahārathaiḥ /
yatamānaḥ paraṃ śaktyā bahubhir virathīkṛtaḥ //
yatamānaḥ paraṃ śaktyā bahubhir virathīkṛtaḥ //
A gdy już go zdruzgotali, Duhśasany syn pośpiesznie,
z wielkim trudem i ryzykiem, ku kresowi pchnął go życia.
z wielkim trudem i ryzykiem, ku kresowi pchnął go życia.
tato dauḥśāsaniḥ kṣipraṃ tathā tair virathīkṛtam /
saṃśayaṃ paramaṃ prāpya diṣṭāntenābhyayojayat //
saṃśayaṃ paramaṃ prāpya diṣṭāntenābhyayojayat //
Chłopiec tysiącami gromił słonie, konie, wozy, jeźdźców,
setkę przednich dzieci królów, niezliczonych innych wojów.
setkę przednich dzieci królów, niezliczonych innych wojów.
sa tu hatvā sahasrāṇi dvipāśvarathasādinām /
rājaputraśataṃ cāgryaṃ vīrāṃścālakṣitān bahūn //
rājaputraśataṃ cāgryaṃ vīrāṃścālakṣitān bahūn //
Do nieba odesłał w starciu króla ludów Bryhadbalę,
po tym mąż ów wielce prawy doszedł kresu swego życia.
po tym mąż ów wielce prawy doszedł kresu swego życia.
bṛhadbalaṃ ca rājānaṃ svargeṇājau prayojya ha /
tataḥ paramadharmātmā diṣṭāntam upajagmivān //
tataḥ paramadharmātmā diṣṭāntam upajagmivān //
Oto są i wydarzenia, co rozpaczy nam przydały.
Tygrys ten pomiędzy ludźmi zdąża ku niebiańskim światom.
Tygrys ten pomiędzy ludźmi zdąża ku niebiańskim światom.
etāvad eva nirvṛttam asmākaṃ śokavardhanam /
sa caivaṃ puruṣavyāghraḥ svargalokam avāptavān //
sa caivaṃ puruṣavyāghraḥ svargalokam avāptavān //
Sańdźaja rzekł:
Ardźuna, słysząc te słowa, które Król Prawa powiedział,
wyszeptał: „Kochany synu!”, nieprzytomny padł na ziemię.
Ardźuna, słysząc te słowa, które Król Prawa powiedział,
wyszeptał: „Kochany synu!”, nieprzytomny padł na ziemię.
saṃjaya uvāca /
tato 'rjuno vacaḥ śrutvā dharmarājena bhāṣitam /
hā putra iti niḥśvasya vyathito nyapatad bhuvi //
tato 'rjuno vacaḥ śrutvā dharmarājena bhāṣitam /
hā putra iti niḥśvasya vyathito nyapatad bhuvi //
Wszyscy o zgnębionych licach Dóbr Zdobywcę przytulili,
cierpiąc, na się spozierali oczyma co nie mrugały.
cierpiąc, na się spozierali oczyma co nie mrugały.
viṣaṇṇavadanāḥ sarve parigṛhya dhanaṃjayam /
netrair animiṣair dīnāḥ pratyavekṣan parasparam //
netrair animiṣair dīnāḥ pratyavekṣan parasparam //
Gdy świadomość już odzyskał syn Wasawy gniewem zdjęty,
jak w gorączce trząsł się cały, oddech z trudem łapiąc w piersi,
jak w gorączce trząsł się cały, oddech z trudem łapiąc w piersi,
pratilabhya tataḥ saṃjñāṃ vāsaviḥ krodhamūrchitaḥ /
kampamāno jvareṇeva niḥśvasaṃśca muhur muhuḥ //
kampamāno jvareṇeva niḥśvasaṃśca muhur muhuḥ //
w dłoni dłoń swą krzepko miażdżył, dyszał i łzy z oczu toczył,
jak szaleniec wokół łypał i w te słowa się odezwał:
jak szaleniec wokół łypał i w te słowa się odezwał:
pāṇiṃ pāṇau viniṣpiṣya śvasamāno 'śrunetravān /
unmatta iva viprekṣann idaṃ vacanam abravīt //
unmatta iva viprekṣann idaṃ vacanam abravīt //
„Prawdę wam tu obiecuję, jutro zmorzę Dźajadrathę,
jeśli ze strachu przed śmiercią nie opuści Dhrytarasztrów
jeśli ze strachu przed śmiercią nie opuści Dhrytarasztrów
satyaṃ vaḥ pratijānāmi śvo 'smi hantā jayadratham /
na ced vadhabhayād bhīto dhārtarāṣṭrān prahāsyati //
na ced vadhabhayād bhīto dhārtarāṣṭrān prahāsyati //
lub też schronienia nie przyjmie Kryszny, Pierwszego Człowieka,
mego lub twojego, królu – jutro zmorzę Dźajadrathę.
mego lub twojego, królu – jutro zmorzę Dźajadrathę.
na cāsmāñ śaraṇaṃ gacchet kṛṣṇaṃ vā puruṣottamam /
bhavantaṃ vā mahārāja śvo 'smi hantā jayadratham //
bhavantaṃ vā mahārāja śvo 'smi hantā jayadratham //
Zapomniał o mej przyjaźni, pragnąc służyć Dhrytarasztrom,
jest przyczyną mordu dziecka – jutro zmorzę Dźajadrathę.
jest przyczyną mordu dziecka – jutro zmorzę Dźajadrathę.
dhārtarāṣṭrapriyakaraṃ mayi vismṛtasauhṛdam /
pāpaṃ bālavadhe hetuṃ śvo 'smi hantā jayadratham //
pāpaṃ bālavadhe hetuṃ śvo 'smi hantā jayadratham //
Jeśli będą go ochraniać, walcząc ze mną podczas starcia,
choćby Drona razem z Krypą, bełtów deszczem ich zasypię.
choćby Drona razem z Krypą, bełtów deszczem ich zasypię.
rakṣamāṇāśca taṃ saṃkhye ye māṃ yotsyanti kecana /
api droṇakṛpau vīrau chādayiṣyāmi tāñ śaraiḥ //
api droṇakṛpau vīrau chādayiṣyāmi tāñ śaraiḥ //
O buhaje, jeśli tego nie dokonam jutro w walce,
obym wielce zbożnych światów, godnych wojów nie oglądał!
obym wielce zbożnych światów, godnych wojów nie oglądał!
yadyetad evaṃ saṃgrāme na kuryāṃ puruṣarṣabhāḥ /
mā sma puṇyakṛtāṃ lokān prāpnuyāṃ śūrasaṃmatān //
mā sma puṇyakṛtāṃ lokān prāpnuyāṃ śūrasaṃmatān //
Światy matki swej zabójców oraz światy ojcobójców,
spółkujących z żoną mistrza oraz zdrajców i oszczerców,
spółkujących z żoną mistrza oraz zdrajców i oszczerców,
ye lokā mātṛhantṝṇāṃ ye cāpi pitṛghātinām /
gurudāragāmināṃ ye ca piśunānāṃ ca ye tathā //
gurudāragāmināṃ ye ca piśunānāṃ ca ye tathā //
zazdrosnych o ludzi świętych, tych co stale obmawiają,
którzy kradną powierzone albo wiarę innych niszczą,
którzy kradną powierzone albo wiarę innych niszczą,
sādhūn asūyatāṃ ye ca ye cāpi parivādinām /
ye ca nikṣepahartṝṇāṃ ye ca viśvāsaghātinām //
ye ca nikṣepahartṝṇāṃ ye ca viśvāsaghātinām //
kobiet, co jedzą przed mężem, krytykantów , grzechochwalców
oraz zabójców bramina lub też światy krów oprawców,
oraz zabójców bramina lub też światy krów oprawców,
bhuktapūrvāṃ striyaṃ ye ca nindatām aghaśaṃsinām /
brahmaghnānāṃ ca ye lokā ye ca goghātinām api //
brahmaghnānāṃ ca ye lokā ye ca goghātinām api //
lub tych, co dla podniebienia jedzą pudding czy ryż z grochem,
strawę z jęczmienia, warzywa, ciastka, chleb albo mięsiwo,
do nich niechaj jutro pójdę, gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
strawę z jęczmienia, warzywa, ciastka, chleb albo mięsiwo,
do nich niechaj jutro pójdę, gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
pāyasaṃ vā yavānnaṃ vā śākaṃ kṛsaram eva vā /
saṃyāvāpūpamāṃsāni ye ca lokā vṛthāśnatām /
tān ahnaivādhigaccheyaṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
saṃyāvāpūpamāṃsāni ye ca lokā vṛthāśnatām /
tān ahnaivādhigaccheyaṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
Do tych światów, gdzie zdążają ludzie niepoważający
tego, kto Wedę studiuje intensywnie i dokładnie,
starszych, mistrzów oraz świętych czy podwójnie urodzonych.
tego, kto Wedę studiuje intensywnie i dokładnie,
starszych, mistrzów oraz świętych czy podwójnie urodzonych.
vedādhyāyinam atyarthaṃ saṃśitaṃ vā dvijottamam /
avamanyamāno yān yāti vṛddhān sādhūṃstathā gurūn //
avamanyamāno yān yāti vṛddhān sādhūṃstathā gurūn //
Tych, co stopą dotykają ognia, krowy czy bramina,
co się w wodę wypróżniają, plują albo mocz oddają,
to upiorne przeznaczenie niechaj będzie mym udziałem,
gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
co się w wodę wypróżniają, plują albo mocz oddają,
to upiorne przeznaczenie niechaj będzie mym udziałem,
gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
spṛśatāṃ brāhmaṇaṃ gāṃ ca pādenāgniṃ ca yāṃ labhet /
yāpsu śleṣma purīṣaṃ vā mūtraṃ vā muñcatāṃ gatiḥ /
tāṃ gaccheyaṃ gatiṃ ghorāṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
yāpsu śleṣma purīṣaṃ vā mūtraṃ vā muñcatāṃ gatiḥ /
tāṃ gaccheyaṃ gatiṃ ghorāṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
Niechaj owo przeznaczenie tych, co gości nie przyjmują,
którzy nago kąpiel biorą, kłamliwych, przekupnych ludzi,
oszustów, zabójców jaźni, co fałszywie oskarżają,
którzy nago kąpiel biorą, kłamliwych, przekupnych ludzi,
oszustów, zabójców jaźni, co fałszywie oskarżają,
nagnasya snāyamānasya yā ca vandhyātither gatiḥ /
utkocināṃ mṛṣoktīnāṃ vañcakānāṃ ca yā gatiḥ /
ātmāpahāriṇāṃ yā ca yā ca mithyābhiśaṃsinām //
utkocināṃ mṛṣoktīnāṃ vañcakānāṃ ca yā gatiḥ /
ātmāpahāriṇāṃ yā ca yā ca mithyābhiśaṃsinām //
podłych, co jedzą na oczach dzieci, żon, poddanych, służby,
nie częstując ich łakociem, to upiorne przeznaczenie
niechaj mym udziałem będzie, gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
nie częstując ich łakociem, to upiorne przeznaczenie
niechaj mym udziałem będzie, gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
bhṛtyaiḥ saṃdṛśyamānānāṃ putradārāśritaistathā /
asaṃvibhajya kṣudrāṇāṃ yā gatir mṛṣṭam aśnatām /
tāṃ gaccheyaṃ gatiṃ ghorāṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
asaṃvibhajya kṣudrāṇāṃ yā gatir mṛṣṭam aśnatām /
tāṃ gaccheyaṃ gatiṃ ghorāṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
Okrutnych, co opuszczają świętych, poddanych, posłusznych,
dłużej ich nie utrzymując, krytykują dobroczyńców,
dłużej ich nie utrzymując, krytykują dobroczyńców,
saṃśritaṃ vāpi yastyaktvā sādhuṃ tadvacane ratam /
na bibharti nṛśaṃsātmā nindate copakāriṇam //
na bibharti nṛśaṃsātmā nindate copakāriṇam //
którzy zadusznych gomółek sąsiadowi nie darują,
za to dadzą niegodnemu, co kobiety ślubią podłe,
za to dadzą niegodnemu, co kobiety ślubią podłe,
arhate prātiveśyāya śrāddhaṃ yo na dadāti ca /
anarhate ca yo dadyād vṛṣalīpatyur eva ca //
anarhate ca yo dadyād vṛṣalīpatyur eva ca //
cel tych, co miary nie znają, pijaków i niewdzięczników,
którzy braci krytykują, niechaj pośpiesznie osiągnę,
gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
którzy braci krytykują, niechaj pośpiesznie osiągnę,
gdy nie zmorzę Dźajadrathy.
madyapo bhinnamaryādaḥ kṛtaghno bhrātṛnindakaḥ /
teṣāṃ gatim iyāṃ kṣipraṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
teṣāṃ gatim iyāṃ kṣipraṃ na ceddhanyāṃ jayadratham //
Innych, co od praw odeszli, których tutaj wymieniłem
i których nie wymieniłem, przeznaczenie niech osiągnę,
gdy dzisiejsza noc przeminie, a nie zmorzę Dźajadrathy.
i których nie wymieniłem, przeznaczenie niech osiągnę,
gdy dzisiejsza noc przeminie, a nie zmorzę Dźajadrathy.
dharmād apetā ye cānye mayā nātrānukīrtitāḥ /
ye cānukīrtitāḥ kṣipraṃ teṣāṃ gatim avāpnuyām /
yadi vyuṣṭām imāṃ rātriṃ śvo na hanyāṃ jayadratham //
ye cānukīrtitāḥ kṣipraṃ teṣāṃ gatim avāpnuyām /
yadi vyuṣṭām imāṃ rātriṃ śvo na hanyāṃ jayadratham //
Jeszcze inną tu przysięgę znów przed wami dzisiaj złożę:
jeśli jutro zajdzie słońce, a ten drań wciąż będzie żywy,
w płomień ognia, co zna wszystkich, zaraz wejdę na tym miejscu.
jeśli jutro zajdzie słońce, a ten drań wciąż będzie żywy,
w płomień ognia, co zna wszystkich, zaraz wejdę na tym miejscu.
imāṃ cāpyaparāṃ bhūyaḥ pratijñāṃ me nibodhata /
yadyasminn ahate pāpe sūryo 'stam upayāsyati /
ihaiva sampraveṣṭāhaṃ jvalitaṃ jātavedasam //
yadyasminn ahate pāpe sūryo 'stam upayāsyati /
ihaiva sampraveṣṭāhaṃ jvalitaṃ jātavedasam //
Ptaki, węże , asury, bogowie, ludzie, przodkowie ,
nocne stwory i bramini albo wieszczowie niebiańscy
oraz inne stworzenie ruchome czy nieruchome –
żadne z nich mego wroga nie będzie zdolnym ochronić.
nocne stwory i bramini albo wieszczowie niebiańscy
oraz inne stworzenie ruchome czy nieruchome –
żadne z nich mego wroga nie będzie zdolnym ochronić.
asurasuramanuṣyāḥ pakṣiṇo voragā vā pitṛrajanicarā vā brahmadevarṣayo vā /
caram acaram apīdaṃ yat paraṃ cāpi tasmāt tad api mama ripuṃ taṃ rakṣituṃ naiva śaktāḥ //
caram acaram apīdaṃ yat paraṃ cāpi tasmāt tad api mama ripuṃ taṃ rakṣituṃ naiva śaktāḥ //
Choć w podziemia umknie czy na szczyty wejdzie,
do siedziby niebian czy też miasta Diti,
wszędzie go dopadnę ostrych strzał setkami,
gwałtem o poranku głowę wroga zetnę”.
do siedziby niebian czy też miasta Diti,
wszędzie go dopadnę ostrych strzał setkami,
gwałtem o poranku głowę wroga zetnę”.
yadi viśati rasātalaṃ tadagryaṃ viyad api devapuraṃ diteḥ puraṃ vā /
tad api śaraśatair ahaṃ prabhāte bhṛśam abhipatya ripoḥ śiro 'bhihartā //
tad api śaraśatair ahaṃ prabhāte bhṛśam abhipatya ripoḥ śiro 'bhihartā //
Rzekł to i naciągać począł łuk Gandiwę, co pasuje
do lewej i prawej dłoni. Dźwięk ów głos jego zagłuszył
i powały nieba dotknął.
do lewej i prawej dłoni. Dźwięk ów głos jego zagłuszył
i powały nieba dotknął.
evam uktvā vicikṣepa gāṇḍīvaṃ savyadakṣiṇam /
tasya śabdam atikramya dhanuḥśabdo 'spṛśad divam //
tasya śabdam atikramya dhanuḥśabdo 'spṛśad divam //
Gdy Ardźuna tak przysięgał, Dręczyciel dął w Pięciorodną,
a wielce wściekły Zdobywca zadął w konchę swą, Dar Bogów.
a wielce wściekły Zdobywca zadął w konchę swą, Dar Bogów.
arjunena pratijñāte pāñcajanyaṃ janārdanaḥ /
pradadhmau tatra saṃkruddho devadattaṃ dhanaṃjayaḥ //
pradadhmau tatra saṃkruddho devadattaṃ dhanaṃjayaḥ //
Wiatrem z ust Aćjuty gwałtownie napełniona,
niski dźwięk z przepony wydała Pięciorodna,
brzmieniem rozedrgała podziemia, niebo, strony,
cały świat wraz z Bogiem jak pod koniec świata.
niski dźwięk z przepony wydała Pięciorodna,
brzmieniem rozedrgała podziemia, niebo, strony,
cały świat wraz z Bogiem jak pod koniec świata.
sa pāñcajanyo 'cyutavaktravāyunā bhṛśaṃ supūrṇodaraniḥsṛtadhvaniḥ /
jagat sapātālaviyaddigīśvaraṃ prakampayāmāsa yugātyaye yathā //
jagat sapātālaviyaddigīśvaraṃ prakampayāmāsa yugātyaye yathā //
Kiedy przysiągł wielki duchem, głosy wszelkich instrumentów
oraz lwie ryki Pandawów z każdej strony się rozległy.
oraz lwie ryki Pandawów z każdej strony się rozległy.
tato vāditraghoṣāśca prādurāsan samantataḥ /
siṃhanādāśca pāṇḍūnāṃ pratijñāte mahātmanā //
siṃhanādāśca pāṇḍūnāṃ pratijñāte mahātmanā //