Gandhari rzekła:
Spójrz na syna Somadatty, Jujudhana go powalił.
W pobliżu, potomku Madhu, dziobią go rozliczne ptaki.
Spójrz na syna Somadatty, Jujudhana go powalił.
W pobliżu, potomku Madhu, dziobią go rozliczne ptaki.
gāndhāryuvāca /
somadattasutaṃ paśya yuyudhānena pātitam /
vitudyamānaṃ vihagair bahubhir mādhavāntike //
somadattasutaṃ paśya yuyudhānena pātitam /
vitudyamānaṃ vihagair bahubhir mādhavāntike //
Somadatta, Dźanardano, palony bólem po synu
zdaje się lżyć Jujudhane, tego wielkiego łucznika.
zdaje się lżyć Jujudhane, tego wielkiego łucznika.
putraśokābhisaṃtaptaḥ somadatto janārdana /
yuyudhānaṃ maheṣvāsaṃ garhayann iva dṛśyate //
yuyudhānaṃ maheṣvāsaṃ garhayann iva dṛśyate //
A oto Bhuriśrawasa matka w bólu zatopiona
pociesza, nieskazitelna, męża swego, Somadattę.
pociesza, nieskazitelna, męża swego, Somadattę.
asau tu bhūriśravaso mātā śokapariplutā /
āśvāsayati bhartāraṃ somadattam aninditā //
āśvāsayati bhartāraṃ somadattam aninditā //
„Szczęśliwie nie widzisz, królu, tej Bharatów strasznej klęski,
okrutnej Kaurawów wojny, która kończy erę świata.
okrutnej Kaurawów wojny, która kończy erę świata.
diṣṭyā nedaṃ mahārāja dāruṇaṃ bharatakṣayam /
kurusaṃkrandanaṃ ghoraṃ yugāntam anupaśyasi //
kurusaṃkrandanaṃ ghoraṃ yugāntam anupaśyasi //
Szczęśliwie nie widzisz dzisiaj zabitego syna, który
słup ofiarny miał w swym godle, dawcę rozlicznych tysięcy,
ofiarnika wielu rytów.
słup ofiarny miał w swym godle, dawcę rozlicznych tysięcy,
ofiarnika wielu rytów.
diṣṭyā yūpadhvajaṃ vīraṃ putraṃ bhūrisahasradam /
anekakratuyajvānaṃ nihataṃ nādya paśyasi //
anekakratuyajvānaṃ nihataṃ nādya paśyasi //
Szczęśliwie nie słyszysz, królu, wśród okrzyków swych synowych
strasznych łkań, jakby żurawi samic łkań w otchłani morskiej.
strasznych łkań, jakby żurawi samic łkań w otchłani morskiej.
diṣṭyā snuṣāṇām ākrande ghoraṃ vilapitaṃ bahu /
na śṛṇoṣi mahārāja sārasīnām ivārṇave //
na śṛṇoṣi mahārāja sārasīnām ivārṇave //
Osłonięte jedną szatą, mające w nieładzie włosy,
biegają synowe wokół swych zabitych synów, mężów.
biegają synowe wokół swych zabitych synów, mężów.
ekavastrānusaṃvītāḥ prakīrṇāsitamūrdhajāḥ /
snuṣāste paridhāvanti hatāpatyā hateśvarāḥ //
snuṣāste paridhāvanti hatāpatyā hateśvarāḥ //
Szczęśliwie nie widzisz, biada, przez bestie pożeranego
bez ramienia bohatera, przez Ardźunę zabitego.
bez ramienia bohatera, przez Ardźunę zabitego.
śvāpadair bhakṣyamāṇaṃ tvam aho diṣṭyā na paśyasi /
chinnabāhuṃ naravyāghram arjunena nipātitam //
chinnabāhuṃ naravyāghram arjunena nipātitam //
Śali pobitego w bitwie, tak jak i Bhuriśrawasa,
i wdów wszystkich – swych synowych szczęśliwie nie widzisz dzisiaj.
i wdów wszystkich – swych synowych szczęśliwie nie widzisz dzisiaj.
śalaṃ vinihataṃ saṃkhye bhūriśravasam eva ca /
snuṣāśca vidhavāḥ sarvā diṣṭyā nādyeha paśyasi //
snuṣāśca vidhavāḥ sarvā diṣṭyā nādyeha paśyasi //
Szczęśliwie nie widzisz tego złocistego parasola,
złamanego przy rydwanie, który miał syn Somadatty,
wielkoduszny Jupaketu.”
złamanego przy rydwanie, który miał syn Somadatty,
wielkoduszny Jupaketu.”
diṣṭyā tat kāñcanaṃ chatraṃ yūpaketor mahātmanaḥ /
vinikīrṇaṃ rathopasthe saumadatter na paśyasi //
vinikīrṇaṃ rathopasthe saumadatter na paśyasi //
Te żony Bhuriśrawasa, którego Satjaki zabił,
czarnookie, otaczają męża i żałośnie płaczą.
czarnookie, otaczają męża i żałośnie płaczą.
amūstu bhūriśravaso bhāryāḥ sātyakinā hatam /
parivāryānuśocanti bhartāram asitekṣaṇāḥ //
parivāryānuśocanti bhartāram asitekṣaṇāḥ //
Mocno łkają wyniszczone bólem po utracie męża
i padają wprost na ziemię, Keśawo, cóż to za męka!
i padają wprost na ziemię, Keśawo, cóż to za męka!
etā vilapya bahulaṃ bhartṛśokena karśitāḥ /
patantyabhimukhā bhūmau kṛpaṇaṃ bata keśava //
patantyabhimukhā bhūmau kṛpaṇaṃ bata keśava //
„Jak mógł ten Bibhatsu wstrętny spełnić wstrętny czyn i odciąć
ramię tego niebacznego bohatera, ofiarnika?
ramię tego niebacznego bohatera, ofiarnika?
bībhatsur atibībhatsaṃ karmedam akarot katham /
pramattasya yad achaitsīd bāhuṃ śūrasya yajvanaḥ //
pramattasya yad achaitsīd bāhuṃ śūrasya yajvanaḥ //
Nawet gorszy czyn od tego uczynił Satjaki, skoro
rzucił się na tego, który siadł gotowy post swój spełnić.
rzucił się na tego, który siadł gotowy post swój spełnić.
tataḥ pāpataraṃ karma kṛtavān api sātyakiḥ /
yasmāt prāyopaviṣṭasya prāhārṣīt saṃśitātmanaḥ //
yasmāt prāyopaviṣṭasya prāhārṣīt saṃśitātmanaḥ //
Leżysz tu, ty jeden prawy bezprawnie przez dwóch zabity”,
tak te żony Jupadhwadźy krzyczą, o Potomku Madhu.
tak te żony Jupadhwadźy krzyczą, o Potomku Madhu.
eko dvābhyāṃ hataḥ śeṣe tvam adharmeṇa dhārmikaḥ /
iti yūpadhvajasyaitāḥ striyaḥ krośanti mādhava //
iti yūpadhvajasyaitāḥ striyaḥ krośanti mādhava //
Oto żona Jupadhwadźy – talię jej dwie dłonie zmierzą –
na kolana położyła ramię męża, lament wzniosła.
na kolana położyła ramię męża, lament wzniosła.
bhāryā yūpadhvajasyaiṣā karasaṃmitamadhyamā /
kṛtvotsaṅge bhujaṃ bhartuḥ kṛpaṇaṃ paryadevayat //
kṛtvotsaṅge bhujaṃ bhartuḥ kṛpaṇaṃ paryadevayat //
Ramię to jej pasek ciągnie i uciska pierś obfitą,
pieści pępek, udo, biodra i ściąga z niej jej sukienkę.
pieści pępek, udo, biodra i ściąga z niej jej sukienkę.
ayaṃ sa raśanotkarṣī pīnastanavimardanaḥ /
nābhyūrujaghanasparśī nīvīvisraṃsanaḥ karaḥ //
nābhyūrujaghanasparśī nīvīvisraṃsanaḥ karaḥ //
W obecności Wasudewy syn Prythy niezmordowany
powalił odurzonego, który boje toczył z innym.
powalił odurzonego, który boje toczył z innym.
vāsudevasya sāṃnidhye pārthenākliṣṭakarmaṇā /
yudhyataḥ samare 'nyena pramattasya nipātitaḥ //
yudhyataḥ samare 'nyena pramattasya nipātitaḥ //
„Ale czy na zgromadzeniach, w opowieściach, Dźanardano,
nazwiesz czyn Ardźuny wielkim, ty lub Właściciel Diademu ?”
nazwiesz czyn Ardźuny wielkim, ty lub Właściciel Diademu ?”
kiṃ nu vakṣyasi saṃsatsu kathāsu ca janārdana /
arjunasya mahat karma svayaṃ vā sa kirīṭavān //
arjunasya mahat karma svayaṃ vā sa kirīṭavān //
Gdy cię tak zelżyła, siadła milcząc piękna ta kobieta,
współmałżonki nad nią łkają jakby była ich synową.
współmałżonki nad nią łkają jakby była ich synową.
ityevaṃ garhayitvaiṣā tūṣṇīm āste varāṅganā /
tām etām anuśocanti sapatnyaḥ svām iva snuṣām //
tām etām anuśocanti sapatnyaḥ svām iva snuṣām //
Potężnego Śakuniego, iście mężnego Gandhary
króla zabił Sahadewa – wuj padł z ręki syna siostry.
króla zabił Sahadewa – wuj padł z ręki syna siostry.
gāndhārarājaḥ śakunir balavān satyavikramaḥ /
nihataḥ sahadevena bhāgineyena mātulaḥ //
nihataḥ sahadevena bhāgineyena mātulaḥ //
Ten, którego wachlowały wachlarze o złotych drzewcach
teraz leży wachlowany skrzydłami skrzydlatych stworzeń.
teraz leży wachlowany skrzydłami skrzydlatych stworzeń.
yaḥ purā hemadaṇḍābhyāṃ vyajanābhyāṃ sma vījyate /
sa eṣa pakṣibhiḥ pakṣaiḥ śayāna upavījyate //
sa eṣa pakṣibhiḥ pakṣaiḥ śayāna upavījyate //
Który form sto, tysiąc tworzył, tego iluzji włodarza
spopieliła się iluzja przez ognisty blask Pandawów.
spopieliła się iluzja przez ognisty blask Pandawów.
yaḥ sma rūpāṇi kurute śataśo 'tha sahasraśaḥ /
tasya māyāvino māyā dagdhāḥ pāṇḍavatejasā //
tasya māyāvino māyā dagdhāḥ pāṇḍavatejasā //
Znawca oszustw, co iluzją zwyciężył wielkie królestwo
Judhiszthiry w sali spotkań, sam swe własne życie przegrał.
Judhiszthiry w sali spotkań, sam swe własne życie przegrał.
māyayā nikṛtiprajño jitavān yo yudhiṣṭhiram /
sabhāyāṃ vipulaṃ rājyaṃ sa punar jīvitaṃ jitaḥ //
sabhāyāṃ vipulaṃ rājyaṃ sa punar jīvitaṃ jitaḥ //
Ptaki – śakunty – siadają wokół Śakuniego, Kryszno,
gracza wytrenowanego ku zagładzie moich synów.
gracza wytrenowanego ku zagładzie moich synów.
śakuntāḥ śakuniṃ kṛṣṇa samantāt paryupāsate /
kitavaṃ mama putrāṇāṃ vināśāyopaśikṣitam //
kitavaṃ mama putrāṇāṃ vināśāyopaśikṣitam //
To przez niego nastąpiła wielka waśń ta z Pandawami
ku zniszczeniu moich synów, jego i stronników jego.
ku zniszczeniu moich synów, jego i stronników jego.
etenaitanmahad vairaṃ prasaktaṃ pāṇḍavaiḥ saha /
vadhāya mama putrāṇām ātmanaḥ sagaṇasya ca //
vadhāya mama putrāṇām ātmanaḥ sagaṇasya ca //
Jak synowie moi, panie, światy orężem zdobyte
zyskali, tak on te światy zyskał, chociaż zły miał umysł.
zyskali, tak on te światy zyskał, chociaż zły miał umysł.
yathaiva mama putrāṇāṃ lokāḥ śastrajitāḥ prabho /
evam asyāpi durbuddher lokāḥ śastreṇa vai jitāḥ //
evam asyāpi durbuddher lokāḥ śastreṇa vai jitāḥ //
Ale czy, Zabójco Madhu, tam konfliktu nie wywoła
z braćmi swymi moich synów prostodusznych – on przewrotny?
z braćmi swymi moich synów prostodusznych – on przewrotny?
kathaṃ ca nāyaṃ tatrāpi putrānme bhrātṛbhiḥ saha /
virodhayed ṛjuprajñān anṛjur madhusūdana //
virodhayed ṛjuprajñān anṛjur madhusūdana //