Rozdział 5

Dhrytarasztra rzekł:
Skoro trafia się przez rozum do prawości tej otchłani,
wyjaw mi więc szczegółowo całą tę rozumu ścieżkę.

11.5.1

dhṛtarāṣṭra uvāca /
yad idaṃ dharmagahanaṃ buddhyā samanugamyate /
etad vistaraśaḥ sarvaṃ buddhimārgaṃ praśaṃsa me //

Widura rzekł:
Kłaniam się Samoistnemu i przedstawiam ci tę kwestię,
to, co najwspanialsi mędrcy zwą otchłanią transmigracji.

11.5.2

vidura uvāca /
atra te vartayiṣyāmi namaskṛtvā svayaṃbhuve /
yathā saṃsāragahanaṃ vadanti paramarṣayaḥ //

Pewien bramin egzystując w wielkim kołowrocie wcieleń
osiągnął las nieprzebyty, wielki, pełen dzikich bestii,

11.5.3

kaścinmahati saṃsāre vartamāno dvijaḥ kila /
vanaṃ durgam anuprāpto mahat kravyādasaṃkulam //

ze wszystkich stron uczęszczany przez straszne, żarłoczne wielce
lwy, tygrysy oraz słonie, nawet śmierci strach niosący.

11.5.4

siṃhavyāghragajākārair atighorair mahāśanaiḥ /
samantāt saṃparikṣiptaṃ mṛtyor api bhayapradam //

Gdy go spostrzegł, jego serce zadrżało w największym stopniu,
włos na ciele mu się zjeżył, strwożył się, pogromco wrogów.

11.5.5

tad asya dṛṣṭvā hṛdayam udvegam agamat param /
abhyucchrayaśca romṇāṃ vai vikriyāśca paraṃtapa //

Przedzierając się przez las ten, biegnąc w jedną, drugą stronę,
patrząc się na wszystkie strony rozmyślał nad swym schronieniem.

11.5.6

sa tad vanaṃ vyanusaran vipradhāvan itastataḥ /
vīkṣamāṇo diśaḥ sarvāḥ śaraṇaṃ kva bhaved iti //

Pełen strachu gnał szukając przejścia wśród tych dzikich bestii,
lecz nie mógł daleko umknąć ani od nich się uwolnić.

11.5.7

sa teṣāṃ chidram anvicchan pradruto bhayapīḍitaḥ /
na ca niryāti vai dūraṃ na ca tair viprayujyate //

I zobaczył, że las straszny zewsząd siecią był pokryty,
i objęty ramionami przez kobietę straszną wielce.

11.5.8

athāpaśyad vanaṃ ghoraṃ samantād vāgurāvṛtam /
bāhubhyāṃ sampariṣvaktaṃ striyā paramaghorayā //

Wielki las był wokół pełen węży z pięcioma głowami,
podobnych wzniesionym skałom, i drzew wielkich aż po chmury.

11.5.9

pañcaśīrṣadharair nāgaiḥ śailair iva samunnataiḥ /
nabhaḥspṛśair mahāvṛkṣaiḥ parikṣiptaṃ mahāvanam //

A tam w środku była studnia zasłonięta, bo pokryta
ukrytymi w niej pnączami, które porastała trawa.

11.5.10

vanamadhye ca tatrābhūd udapānaḥ samāvṛtaḥ /
vallībhistṛṇachannābhir gūḍhābhir abhisaṃvṛtaḥ //

Ów podwójnie urodzony wpadł do tego wód zbiornika
skrytego i w nim zawisnął – pełnym plątaniny pnączy.

11.5.11

papāta sa dvijastatra nigūḍhe salilāśaye /
vilagnaścābhavat tasmiṃl latāsaṃtānasaṃkaṭe //

Jak chlebowca wielki owoc zawieszony na łodydze,
tak oto on tam zawisnął – głową w dół, nogami w górę.

11.5.12

panasasya yathā jātaṃ vṛntabaddhaṃ mahāphalam /
sa tathā lambate tatra ūrdhvapādo hyadhaḥśirāḥ //

Lecz i w tych okolicznościach inny, większy pech go dopadł:
na krańcu wlotu do studni zobaczył wielkiego słonia.

11.5.13

atha tatrāpi cānyo 'sya bhūyo jāta upadravaḥ /
kūpavīnāhavelāyām apaśyata mahāgajam //

Miał sześć pysków, czarne plamy, stąpał na dwunastu nogach,
równo kroczył wokół studni pokrytej drzewem z pnączami.

11.5.14

ṣaḍvaktraṃ kṛṣṇaśabalaṃ dviṣaṭkapadacāriṇam /
krameṇa parisarpantaṃ vallīvṛkṣasamāvṛtam //

A gdy zwisał tak z gałęzi drzewa, na konarach jego
siadły pszczoły różnych kształtów, straszne, lęk wywołujące,
które wcześniej miód zebrały, a tam żyły tak, jak w ulu.

11.5.15

tasya cāpi praśākhāsu vṛkṣaśākhāvalambinaḥ /
nānārūpā madhukarā ghorarūpā bhayāvahāḥ /
āsate madhu saṃbhṛtya pūrvam eva niketajāḥ //

Więcej, więcej pragną zdobyć miodu, byku wśród Bharatów,
słodkiego dla stworzeń, chociaż głupiec nim się nie nasyci.

11.5.16

bhūyo bhūyaḥ samīhante madhūni bharatarṣabha /
svādanīyāni bhūtānāṃ na yair bālo 'pi tṛpyate //

Strumień tego miodu spływa stale w wielkiej obfitości,
a ten zwisający człowiek bez przerwy ten strumień spija;
lecz choć pije go w niedoli, nie gaśnie łaknienie jego.

11.5.17

teṣāṃ madhūnāṃ bahudhā dhārā prasravate sadā /
tāṃ lambamānaḥ sa pumān dhārāṃ pibati sarvadā /
na cāsya tṛṣṇā viratā pibamānasya saṃkaṭe //

Znowu pragnie go i znowu, i wciąż jest nienasycony,
bo też w jego życiu, królu, nie zrodził się brak pragnienia.

11.5.18

abhīpsati ca tāṃ nityam atṛptaḥ sa punaḥ punaḥ /
na cāsya jīvite rājannirvedaḥ samajāyata //

W takiej sytuacji człowiek trwał w nadziei na przeżycie,
choć to drzewo podgryzały myszy czarne oraz białe.

11.5.19

tatraiva ca manuṣyasya jīvitāśā pratiṣṭhitā /
kṛṣṇāḥ śvetāśca taṃ vṛkṣaṃ kuṭṭayanti sma mūṣakāḥ //

Mówi się o wielkim strachu, który wywołują bestie
w lesie tym nie do przebycia, kobieta niezwykle groźna,
wąż na samym dole studni, i słoń u wlotu do studni.

11.5.20

vyālaiśca vanadurgānte striyā ca paramograyā /
kūpādhastācca nāgena vīnāhe kuñjareṇa ca //

Piąty strach wzniecają myszy, to strach przed upadkiem drzewa,
szósty wywołują pszczoły z powodu pragnienia miodu.

11.5.21

vṛkṣaprapātācca bhayaṃ mūṣakebhyaśca pañcamam /
madhulobhānmadhukaraiḥ ṣaṣṭham āhur mahad bhayam //

Tak to żyje ów rzucony tam w ocean cyklu wcieleń,
nie jest jednak beznamiętny, nie porzuca żądzy życia.

11.5.22

evaṃ sa vasate tatra kṣiptaḥ saṃsārasāgare /
na caiva jīvitāśāyāṃ nirvedam upagacchati //