Sańdźaja rzekł:
Gdy Phalguna wielkiej mocy szeregi naszych szlachtował,
Drona zawiódł w obietnicy, gdyż chroniono Judhiszthirę,
Gdy Phalguna wielkiej mocy szeregi naszych szlachtował,
Drona zawiódł w obietnicy, gdyż chroniono Judhiszthirę,
saṃjaya uvāca /
pūrvam asmāsu bhagneṣu phalgunenāmitaujasā /
droṇe ca moghasaṃkalpe rakṣite ca yudhiṣṭhire //
pūrvam asmāsu bhagneṣu phalgunenāmitaujasā /
droṇe ca moghasaṃkalpe rakṣite ca yudhiṣṭhire //
twoi woje pokonani, w pancerzach zdezelowanych,
zakurzeni, w strony świata z niepokojem spoglądali
zakurzeni, w strony świata z niepokojem spoglądali
sarve vidhvastakavacāstāvakā yudhi nirjitāḥ /
rajasvalā bhṛśodvignā vīkṣamāṇā diśo daśa //
rajasvalā bhṛśodvignā vīkṣamāṇā diśo daśa //
i szeregi powściągnęli podług woli Bharadwadźi,
biedni, w boju ośmieszeni przez zwycięskich swoich wrogów.
biedni, w boju ośmieszeni przez zwycięskich swoich wrogów.
avahāraṃ tataḥ kṛtvā bhāradvājasya saṃmate /
labdhalakṣyaiḥ parair dīnā bhṛśāvahasitā raṇe //
labdhalakṣyaiḥ parair dīnā bhṛśāvahasitā raṇe //
Kiedy Phalguny zalety wszelkie istoty sławiły,
opiewano wielką miłość tę Keśawy do Ardźuny,
twoi woje zniesławieni, w myślach swych tonąc, milczeli.
opiewano wielką miłość tę Keśawy do Ardźuny,
twoi woje zniesławieni, w myślach swych tonąc, milczeli.
ślāghamāneṣu bhūteṣu phalgunasyāmitān guṇān /
keśavasya ca sauhārde kīrtyamāne 'rjunaṃ prati /
abhiśastā ivābhūvan dhyānamūkatvam āsthitāḥ //
keśavasya ca sauhārde kīrtyamāne 'rjunaṃ prati /
abhiśastā ivābhūvan dhyānamūkatvam āsthitāḥ //
Kiedy znów poranek nastał, przybity sukcesem wroga,
wściekły, biegły w retoryce, Durjodhana rzekł do Drony
czule, lecz dumą wiedziony, tak by wszyscy mogli słyszeć:
wściekły, biegły w retoryce, Durjodhana rzekł do Drony
czule, lecz dumą wiedziony, tak by wszyscy mogli słyszeć:
tataḥ prabhātasamaye droṇaṃ duryodhano 'bravīt /
praṇayād abhimānācca dviṣadvṛddhyā ca durmanāḥ /
śṛṇvatāṃ sarvabhūtānāṃ saṃrabdho vākyakovidaḥ //
praṇayād abhimānācca dviṣadvṛddhyā ca durmanāḥ /
śṛṇvatāṃ sarvabhūtānāṃ saṃrabdho vākyakovidaḥ //
„O wśród znawców Wedy pierwszy, myśmy w wrogim ci stronnictwie,
gdyż, choć był tak blisko ciebie, nie pojmałeś Judhiszthiry.
gdyż, choć był tak blisko ciebie, nie pojmałeś Judhiszthiry.
nūnaṃ vayaṃ vadhyapakṣe bhavato brahmavittama /
tathā hi nāgrahīḥ prāptaṃ samīpe 'dya yudhiṣṭhiram //
tathā hi nāgrahīḥ prāptaṃ samīpe 'dya yudhiṣṭhiram //
Wróg w zasięgu twego wzroku, choć chroniony przez Pandawów
oraz samych nieśmiertelnych, gdy chcesz pojmać go – nie ujdzie.
oraz samych nieśmiertelnych, gdy chcesz pojmać go – nie ujdzie.
icchataste na mucyeta cakṣuḥprāpto raṇe ripuḥ /
jighṛkṣato rakṣyamāṇaḥ sāmarair api pāṇḍavaiḥ //
jighṛkṣato rakṣyamāṇaḥ sāmarair api pāṇḍavaiḥ //
Kontent będąc, dar mi dałeś, później swoje zdanie zmieniasz.
Nigdy względem oddanego szlachta wszak nie łamie przysiąg”.
Nigdy względem oddanego szlachta wszak nie łamie przysiąg”.
varaṃ dattvā mama prītaḥ paścād vikṛtavān asi /
āśābhaṅgaṃ na kurvanti bhaktasyāryāḥ kathaṃcana //
āśābhaṅgaṃ na kurvanti bhaktasyāryāḥ kathaṃcana //
Rad nie będąc z tej przemowy, Bharadwadźa rzekł do księcia:
„Trudzę się dla twego szczęścia, nie myśl więc o mnie inaczej!
„Trudzę się dla twego szczęścia, nie myśl więc o mnie inaczej!
tato 'prītastathoktaḥ sa bhāradvājo 'bravīnnṛpam /
nārhase mānyathā jñātuṃ ghaṭamānaṃ tava priye //
nārhase mānyathā jñātuṃ ghaṭamānaṃ tava priye //
Jakszowie, węże , rakszasy, niebianie czy gandharwowie,
świat niewładny tego zmorzyć, kogo chroni Zdobny w Diadem.
świat niewładny tego zmorzyć, kogo chroni Zdobny w Diadem.
sasurāsuragandharvāḥ sayakṣoragarākṣasāḥ /
nālaṃ lokā raṇe jetuṃ pālyamānaṃ kirīṭinā //
nālaṃ lokā raṇe jetuṃ pālyamānaṃ kirīṭinā //
Gdzie jest Pasterz, stwórca świata, gdzie Ardźuna – gromca brygad,
tam, co wskóra czyjaś siła, z wyjątkiem tej Trójokiego .
tam, co wskóra czyjaś siła, z wyjątkiem tej Trójokiego .
viśvasṛg yatra govindaḥ pṛtanāristahārjunaḥ /
tatra kasya balaṃ krāmed anyatra tryambakāt prabhoḥ //
tatra kasya balaṃ krāmed anyatra tryambakāt prabhoḥ //
Teraz jednak prawdę rzeknę, niechaj nie ulegnie zmianie,
dziś pokonam tego męża, rydwannika najlepszego.
dziś pokonam tego męża, rydwannika najlepszego.
satyaṃ tu te bravīmyadya naitajjātvanyathā bhavet /
adyaiṣāṃ pravaraṃ vīraṃ pātayiṣye mahāratham //
adyaiṣāṃ pravaraṃ vīraṃ pātayiṣye mahāratham //
Utworzę formację, której bogów nie złamie trzydziestka,
lecz Ardźunę racz odciągnąć, jakimkolwiek bądź sposobem.
lecz Ardźunę racz odciągnąć, jakimkolwiek bądź sposobem.
taṃ ca vyūhaṃ vidhāsyāmi yo 'bhedyastridaśair api /
yogena kenacid rājann arjunastvapanīyatām //
yogena kenacid rājann arjunastvapanīyatām //
W boju wszystko jest mu znane, wszystko też osiągnąć może,
całą wiedzę militarną on zdobywa z różnych źródeł”.
całą wiedzę militarną on zdobywa z różnych źródeł”.
na hyajñātam asādhyaṃ vā tasya saṃkhye 'sti kiṃcana /
tena hyupāttaṃ balavat sarvajñānam itastataḥ //
tena hyupāttaṃ balavat sarvajñānam itastataḥ //
Kiedy Drona rzekł te słowa, znów ci, którzy przysięgali,
w bój Ardźunę zawezwali, ku południu go wołając.
w bój Ardźunę zawezwali, ku południu go wołając.
droṇena vyāhṛte tvevaṃ saṃśaptakagaṇāḥ punaḥ /
āhvayann arjunaṃ saṃkhye dakṣiṇām abhito diśam //
āhvayann arjunaṃ saṃkhye dakṣiṇām abhito diśam //
Tam rozgorzał pojedynek Ardźuny z przeciwnikami,
o jakim wpierw nikt nie słyszał i jakiego nikt nie widział.
o jakim wpierw nikt nie słyszał i jakiego nikt nie widział.
tatrārjunasyātha paraiḥ sārdhaṃ samabhavad raṇaḥ /
tādṛśo yādṛśo nānyaḥ śruto dṛṣṭo 'pi vā kvacit //
tādṛśo yādṛśo nānyaḥ śruto dṛṣṭo 'pi vā kvacit //
Wówczas Drona szyk ustawił, który, królu, wszem zajaśniał
jako słońce, co w zenicie topi świat i wzrok oślepia.
jako słońce, co w zenicie topi świat i wzrok oślepia.
tato droṇena vihito rājan vyūho vyarocata /
caranmadhyaṃdine sūryaḥ pratapann iva durdṛśaḥ //
caranmadhyaṃdine sūryaḥ pratapann iva durdṛśaḥ //
Ów szyk dysku nieprzerwany Abhimanju wielokrotnie
złamał w boju z polecenia stryja starszego od ojca.
złamał w boju z polecenia stryja starszego od ojca.
taṃ cābhimanyur vacanāt pitur jyeṣṭhasya bhārata /
bibheda durbhidaṃ saṃkhye cakravyūham anekadhā //
bibheda durbhidaṃ saṃkhye cakravyūham anekadhā //
Dokonał niemożliwego, ubił mężów tysiącami,
sześciu wojów go obległo, w moc wpadł syna Duhśasany.
sześciu wojów go obległo, w moc wpadł syna Duhśasany.
sa kṛtvā duṣkaraṃ karma hatvā vīrān sahasraśaḥ /
ṣaṭsu vīreṣu saṃsakto dauḥśāsanivaśaṃ gataḥ //
ṣaṭsu vīreṣu saṃsakto dauḥśāsanivaśaṃ gataḥ //
My się wielce radujemy, dzieci Pandu – zrozpaczone,
kiedy poległ syn Subhadry, z pola zwołaliśmy wojów.
kiedy poległ syn Subhadry, z pola zwołaliśmy wojów.
vayaṃ paramasaṃhṛṣṭāḥ pāṇḍavāḥ śokakarśitāḥ /
saubhadre nihate rājann avahāram akurvata //
saubhadre nihate rājann avahāram akurvata //
Dhrytarasztra rzekł:
Kiedym usłyszał o śmierci syna tego lwa-człowieka,
który wszak był jeszcze dzieckiem, serce me z rozpaczy pękło.
Kiedym usłyszał o śmierci syna tego lwa-człowieka,
który wszak był jeszcze dzieckiem, serce me z rozpaczy pękło.
dhṛtarāṣṭra uvāca /
putraṃ puruṣasiṃhasya saṃjayāprāptayauvanam /
raṇe vinihataṃ śrutvā bhṛśaṃ me dīryate manaḥ //
putraṃ puruṣasiṃhasya saṃjayāprāptayauvanam /
raṇe vinihataṃ śrutvā bhṛśaṃ me dīryate manaḥ //
Okrutne prawo rycerskie ustalili prawodawcy,
gdy mężowie żądni władzy w dziecię godzą swym orężem.
gdy mężowie żądni władzy w dziecię godzą swym orężem.
dāruṇaḥ kṣatradharmo 'yaṃ vihito dharmakartṛbhiḥ /
yatra rājyepsavaḥ śūrā bāle śastram apātayan //
yatra rājyepsavaḥ śūrā bāle śastram apātayan //
Mów, o synu Gawalgany, jak ci liczni, zręczni w boju,
chłopca szczęsnego zabili, który bez bojaźni kroczył?
chłopca szczęsnego zabili, który bez bojaźni kroczył?
bālam atyantasukhinaṃ vicarantam abhītavat /
kṛtāstrā bahavo jaghnur brūhi gāvalgaṇe katham //
kṛtāstrā bahavo jaghnur brūhi gāvalgaṇe katham //
Powiedz mi, Sańdźajo, o tym, jak Subhadry syn potężny,
zgromić chcąc rydwanów hufiec, bawił się nim jak zabawką.
zgromić chcąc rydwanów hufiec, bawił się nim jak zabawką.
bibhitsatā rathānīkaṃ saubhadreṇāmitaujasā /
vikrīḍitaṃ yathā saṃkhye tanmamācakṣva saṃjaya //
vikrīḍitaṃ yathā saṃkhye tanmamācakṣva saṃjaya //
Sańdźaja rzekł:
Jako że, o królu, pytasz o Subhadry syna zgubę,
to w szczegółach ją opiszę. Władco, słuchaj więc w skupieniu,
Jako że, o królu, pytasz o Subhadry syna zgubę,
to w szczegółach ją opiszę. Władco, słuchaj więc w skupieniu,
saṃjaya uvāca /
yanmāṃ pṛcchasi rājendra saubhadrasya nipātanam /
tat te kārtsnyena vakṣyāmi śṛṇu rājan samāhitaḥ /
vikrīḍitaṃ kumāreṇa yathānīkaṃ bibhitsatā //
yanmāṃ pṛcchasi rājendra saubhadrasya nipātanam /
tat te kārtsnyena vakṣyāmi śṛṇu rājan samāhitaḥ /
vikrīḍitaṃ kumāreṇa yathānīkaṃ bibhitsatā //
jak to chłopiec żądny starcia bawił się hufcami wojów.
dāvāgnyabhiparītānāṃ bhūrigulmatṛṇadrume /
vanaukasām ivāraṇye tvadīyānām abhūd bhayam //
vanaukasām ivāraṇye tvadīyānām abhūd bhayam //