Sańdźaja rzekł:
Gdy zginął bohater Śalja, ozdoba bitew, twe wojsko
gwałtownie się załamało, jak wielkie drzewo od wiatru.
Gdy zginął bohater Śalja, ozdoba bitew, twe wojsko
gwałtownie się załamało, jak wielkie drzewo od wiatru.
saṃjaya uvāca /
tasmiṃstu nihate śūre śālve samitiśobhane /
tavābhajyad balaṃ vegād vāteneva mahādrumaḥ //
tasmiṃstu nihate śūre śālve samitiśobhane /
tavābhajyad balaṃ vegād vāteneva mahādrumaḥ //
Lecz Krytawarman rydwannik widząc to wojsko rozbite
oparł się w walce bohater potężny armii przeciwnej.
oparł się w walce bohater potężny armii przeciwnej.
tat prabhagnaṃ balaṃ dṛṣṭvā kṛtavarmā mahārathaḥ /
dadhāra samare śūraḥ śatrusainyaṃ mahābalaḥ //
dadhāra samare śūraḥ śatrusainyaṃ mahābalaḥ //
Więc powrócili żołnierze widząc jak w boju Satwata
trwa niczym góra, waleczny, zasypywany strzałami.
trwa niczym góra, waleczny, zasypywany strzałami.
saṃnivṛttāstu te śūrā dṛṣṭvā sātvatam āhave /
śailopamaṃ sthitaṃ rājan kīryamāṇaṃ śarair yudhi //
śailopamaṃ sthitaṃ rājan kīryamāṇaṃ śarair yudhi //
I rozgorzała znów walka Kaurawów przeciw Pandawom,
gdy, wielki królu, wrócili śmierć wyżej ceniąc niż odwrót.
gdy, wielki królu, wrócili śmierć wyżej ceniąc niż odwrót.
tataḥ pravavṛte yuddhaṃ kurūṇāṃ pāṇḍavaiḥ saha /
nivṛttānāṃ mahārāja mṛtyuṃ kṛtvā nivartanam //
nivṛttānāṃ mahārāja mṛtyuṃ kṛtvā nivartanam //
Niezwykła była to walka Satwaty i jego wrogów,
kiedy samotnie odpierał Pandawów niezwyciężonych.
kiedy samotnie odpierał Pandawów niezwyciężonych.
tatrāścaryam abhūd yuddhaṃ sātvatasya paraiḥ saha /
yad eko vārayāmāsa pāṇḍusenāṃ durāsadām //
yad eko vārayāmāsa pāṇḍusenāṃ durāsadām //
A kiedy wnieśli druhowie radośnie niczym lwy okrzyk,
czyn ciężki realizując, okrzyk ich dotarł do niebios.
czyn ciężki realizując, okrzyk ich dotarł do niebios.
teṣām anyonyasuhṛdāṃ kṛte karmaṇi duṣkare /
siṃhanādaḥ prahṛṣṭānāṃ divaḥspṛk sumahān abhūt //
siṃhanādaḥ prahṛṣṭānāṃ divaḥspṛk sumahān abhūt //
Okrzykiem tym przerażonych Pańćalów, byku Bharatów,
Śiniego wnuk, syn Satjaki wielkoramienny wspomagał.
Śiniego wnuk, syn Satjaki wielkoramienny wspomagał.
tena śabdena vitrastān pāñcālān bharatarṣabha /
śiner naptā mahābāhur anvapadyata sātyakiḥ //
śiner naptā mahābāhur anvapadyata sātyakiḥ //
Dopadłszy Kszemadhurtiego, przywódcę o wielkiej sile,
śląc mu strzał siedem szpiczastych ku Jamy progom go posłał.
śląc mu strzał siedem szpiczastych ku Jamy progom go posłał.
sa samāsādya rājānaṃ kṣemadhūrtiṃ mahābalam /
saptabhir niśitair bāṇair anayad yamasādanam //
saptabhir niśitair bāṇair anayad yamasādanam //
Gdy kroczył wielkoramienny ciskając strzały szpiczaste,
mądry Hardikja pospieszył przeciw wnukowi Śiniego.
mądry Hardikja pospieszył przeciw wnukowi Śiniego.
tam āyāntaṃ mahābāhuṃ pravapantaṃ śitāñ śarān /
javenābhyapatad dhīmān hārdikyaḥ śinipuṃgavam //
javenābhyapatad dhīmān hārdikyaḥ śinipuṃgavam //
Ci dwaj jak lwy ryk wydając, łucznicy i rydwannicy
świetni, napadli na siebie dzierżąc najlepsze oręże.
świetni, napadli na siebie dzierżąc najlepsze oręże.
tau siṃhāviva nardantau dhanvinau rathināṃ varau /
anyonyam abhyadhāvetāṃ śastrapravaradhāriṇau //
anyonyam abhyadhāvetāṃ śastrapravaradhāriṇau //
Wojska Pandawów, Pańćalów i inni wielcy wojowie
byli świadkami spotkania tych dwóch jak lwy dzielnych mężów.
byli świadkami spotkania tych dwóch jak lwy dzielnych mężów.
pāṇḍavāḥ saha pāñcālair yodhāścānye nṛpottamāḥ /
prekṣakāḥ samapadyanta tayoḥ puruṣasiṃhayoḥ //
prekṣakāḥ samapadyanta tayoḥ puruṣasiṃhayoḥ //
Dwaj woje Wrysznich, Andhaków bili się strzały ciskając
żelazne – „zęby cielęce” , jak słonie dwa żywiołowe.
żelazne – „zęby cielęce” , jak słonie dwa żywiołowe.
nārācair vatsadantaiśca vṛṣṇyandhakamahārathau /
abhijaghnatur anyonyaṃ prahṛṣṭāviva kuñjarau //
abhijaghnatur anyonyaṃ prahṛṣṭāviva kuñjarau //
Sunąc różnymi ścieżkami Hardikja i byk Śiniego
obaj na siebie wzajemnie stale deszcz strzał wylewali.
obaj na siebie wzajemnie stale deszcz strzał wylewali.
carantau vividhānmārgān hārdikyaśinipuṃgavau /
muhur antardadhāte tau bāṇavṛṣṭyā parasparam //
muhur antardadhāte tau bāṇavṛṣṭyā parasparam //
Oglądaliśmy na niebie strzały ciskane potęgą
łuków dwóch lwów rodu Wrysznich, jakby pędzące owady.
łuków dwóch lwów rodu Wrysznich, jakby pędzące owady.
cāpavegabaloddhūtānmārgaṇān vṛṣṇisiṃhayoḥ /
ākāśe samapaśyāma pataṃgān iva śīghragān //
ākāśe samapaśyāma pataṃgān iva śīghragān //
Hrydiki syn atakując woja szczerego w działaniu
przeszył ostrymi strzałami czterema cztery mu konie.
przeszył ostrymi strzałami czterema cztery mu konie.
tam ekaṃ satyakarmāṇam āsādya hṛdikātmajaḥ /
avidhyanniśitair bāṇaiścaturbhiścaturo hayān //
avidhyanniśitair bāṇaiścaturbhiścaturo hayān //
Ów zaś zły, szerokoręki, jak hakiem słoń popędzany
ośmioma Krytawarmana świetnymi przeszył strzałami.
ośmioma Krytawarmana świetnymi przeszył strzałami.
sa dīrghabāhuḥ saṃkruddhastottrārdita iva dvipaḥ /
aṣṭābhiḥ kṛtavarmāṇam avidhyat parameṣubhiḥ //
aṣṭābhiḥ kṛtavarmāṇam avidhyat parameṣubhiḥ //
A Krytawarman naciągnął w pełni łuk śląc Satjakiemu
strzały kamieniem ostrzone trzy, jedną łuk mu roztrzaskał.
strzały kamieniem ostrzone trzy, jedną łuk mu roztrzaskał.
tataḥ pūrṇāyatotsṛṣṭaiḥ kṛtavarmā śilāśitaiḥ /
sātyakiṃ tribhir āhatya dhanur ekena cicchide //
sātyakiṃ tribhir āhatya dhanur ekena cicchide //
Potomek i byk Śiniego odrzucił łuk ten wspaniały,
rozcięty i szybko chwycił inny łuk a na nim strzałę.
rozcięty i szybko chwycił inny łuk a na nim strzałę.
nikṛttaṃ tad dhanuḥśreṣṭham apāsya śinipuṃgavaḥ /
anyad ādatta vegena śaineyaḥ saśaraṃ dhanuḥ //
anyad ādatta vegena śaineyaḥ saśaraṃ dhanuḥ //
Chwyciwszy łuk ten wspaniały najlepszy z łuczników wszystkich,
uniósł go wielki wojownik, o wielkiej mądrości, sile;
uniósł go wielki wojownik, o wielkiej mądrości, sile;
tad ādāya dhanuḥśreṣṭhaṃ variṣṭhaḥ sarvadhanvinām /
āropya ca mahāvīryo mahābuddhir mahābalaḥ //
āropya ca mahāvīryo mahābuddhir mahābalaḥ //
nie godząc się z tym rozcięciem łuku przez Krytawarmana
gniewny rydwannik popędził czym prędzej prosto na niego.
gniewny rydwannik popędził czym prędzej prosto na niego.
amṛṣyamāṇo dhanuṣaśchedanaṃ kṛtavarmaṇā /
kupito 'tirathaḥ śīghraṃ kṛtavarmāṇam abhyayāt //
kupito 'tirathaḥ śīghraṃ kṛtavarmāṇam abhyayāt //
Śiniego byk dziesięcioma bardzo ostrymi strzałami
zabił woźnicę i konie, i sztandar Krytawarmana.
zabił woźnicę i konie, i sztandar Krytawarmana.
tataḥ suniśitair bāṇair daśabhiḥ śinipuṃgavaḥ /
jaghāna sūtam aśvāṃśca dhvajaṃ ca kṛtavarmaṇaḥ //
jaghāna sūtam aśvāṃśca dhvajaṃ ca kṛtavarmaṇaḥ //
A Krytawarman, o królu, wielki rydwannik i łucznik,
widząc rydwan złotem zdobny z martwym woźnicą i końmi,
widząc rydwan złotem zdobny z martwym woźnicą i końmi,
tato rājanmaheṣvāsaḥ kṛtavarmā mahārathaḥ /
hatāśvasūtaṃ samprekṣya rathaṃ hemapariṣkṛtam //
hatāśvasūtaṃ samprekṣya rathaṃ hemapariṣkṛtam //
pełen ogromnej wściekłości unosząc włócznię, o panie,
cisnął nią siłą swych ramion chcąc zabić byka Śiniego.
cisnął nią siłą swych ramion chcąc zabić byka Śiniego.
roṣeṇa mahatāviṣṭaḥ śūlam udyamya māriṣa /
cikṣepa bhujavegena jighāṃsuḥ śinipuṃgavam //
cikṣepa bhujavegena jighāṃsuḥ śinipuṃgavam //
Włócznię tę Satwata w boju strzaskał ostrymi strzałami,
pociął i zmusił by spadła zbijając z tropu Madhawę ;
a inną strzałą – niedźwiedzią – gwałtownie ranił go w piersi.
pociął i zmusił by spadła zbijając z tropu Madhawę ;
a inną strzałą – niedźwiedzią – gwałtownie ranił go w piersi.
tacchūlaṃ sātvato hyājau nirbhidya niśitaiḥ śaraiḥ /
cūrṇitaṃ pātayāmāsa mohayann iva mādhavam /
tato 'pareṇa bhallena hṛdyenaṃ samatāḍayat //
cūrṇitaṃ pātayāmāsa mohayann iva mādhavam /
tato 'pareṇa bhallena hṛdyenaṃ samatāḍayat //
Gdy stracił konie, woźnicę, w potyczce tej z Jujudhaną,
biegłym łucznikiem, na ziemię z rydwanu zszedł Krytawarman.
biegłym łucznikiem, na ziemię z rydwanu zszedł Krytawarman.
sa yuddhe yuyudhānena hatāśvo hatasārathiḥ /
kṛtavarmā kṛtāstreṇa dharaṇīm anvapadyata //
kṛtavarmā kṛtāstreṇa dharaṇīm anvapadyata //
Lecz gdy w tym starciu na wozach Satjaki pozbawił męża
rydwanu, wówczas strach wielki na wszystkich padł wojowników.
rydwanu, wówczas strach wielki na wszystkich padł wojowników.
tasmin sātyakinā vīre dvairathe virathīkṛte /
samapadyata sarveṣāṃ sainyānāṃ sumahad bhayam //
samapadyata sarveṣāṃ sainyānāṃ sumahad bhayam //
I twego syna dopadła ogromna udręka serca,
gdy Krytawarman pozostał bez koni, wozu, woźnicy.
gdy Krytawarman pozostał bez koni, wozu, woźnicy.
putrasya tava cātyarthaṃ viṣādaḥ samapadyata /
hatasūte hatāśve ca virathe kṛtavarmaṇi //
hatasūte hatāśve ca virathe kṛtavarmaṇi //
Widząc, że wrogów zabójca bez koni jest, bez woźnicy,
Krypa nadciągnął, o królu, chcąc zabić byka Śiniego.
Krypa nadciągnął, o królu, chcąc zabić byka Śiniego.
hatāśvaṃ ca samālakṣya hatasūtam ariṃdamam /
abhyadhāvat kṛpo rājañ jighāṃsuḥ śinipuṃgavam //
abhyadhāvat kṛpo rājañ jighāṃsuḥ śinipuṃgavam //
Na oczach wszystkich łuczników wziął bohatera na rydwan
i szybko wielkoramienny odciągnął go z pola bitwy.
i szybko wielkoramienny odciągnął go z pola bitwy.
tam āropya rathopasthe miṣatāṃ sarvadhanvinām /
apovāha mahābāhustūrṇam āyodhanād api //
apovāha mahābāhustūrṇam āyodhanād api //
Gdy wnuk Śiniego zwyciężał, bez wozu był Krytawarman,
wszystkie siły Durjodhany znowu się wycofywały.
wszystkie siły Durjodhany znowu się wycofywały.
śaineye 'dhiṣṭhite rājan virathe kṛtavarmaṇi /
duryodhanabalaṃ sarvaṃ punar āsīt parāṅmukham //
duryodhanabalaṃ sarvaṃ punar āsīt parāṅmukham //
Wrogowie ich nie widzieli, bo kurz okrywał twą armię,
wojska twe, królu, pierzchały, ale nie król Durjodhana.
wojska twe, królu, pierzchały, ale nie król Durjodhana.
tatpare nāvabudhyanta sainyena rajasāvṛte /
tāvakāḥ pradrutā rājan duryodhanam ṛte nṛpam //
tāvakāḥ pradrutā rājan duryodhanam ṛte nṛpam //
Choć Durjodhana z pobliża widział swe wojska złamane,
szybko, gwałtownie się rzucał sam wszystkim czoła stawiając.
szybko, gwałtownie się rzucał sam wszystkim czoła stawiając.
duryodhanastu samprekṣya bhagnaṃ svabalam antikāt /
javenābhyapatat tūrṇaṃ sarvāṃścaiko nyavārayat //
javenābhyapatat tūrṇaṃ sarvāṃścaiko nyavārayat //
Wzburzony wszystkich Pandawów i Dhrysztadjumnę Parszatę ,
synów Draupadi, Pańćalów zastępy i Śikhandina,
synów Draupadi, Pańćalów zastępy i Śikhandina,
pāṇḍūṃśca sarvān saṃkruddho dhṛṣṭadyumnaṃ ca pārṣatam /
śikhaṇḍinaṃ draupadeyān pāñcālānāṃ ca ye gaṇāḥ //
śikhaṇḍinaṃ draupadeyān pāñcālānāṃ ca ye gaṇāḥ //
Kekajów oraz Somaków, i znowu Pańćalów, panie,
bez strachu, niezwyciężony raził ostrymi strzałami.
bez strachu, niezwyciężony raził ostrymi strzałami.
kekayān somakāṃścaiva pāñcālāṃścaiva māriṣa /
asaṃbhramaṃ durādharṣaḥ śitair astrair avārayat //
asaṃbhramaṃ durādharṣaḥ śitair astrair avārayat //
Nieustraszony w tej walce trwał syn twój o wielkiej sile
lśniąc niczym ogień ofiarny, wielki, przez mantry klarowny.
lśniąc niczym ogień ofiarny, wielki, przez mantry klarowny.
atiṣṭhad āhave yattaḥ putrastava mahābalaḥ /
yathā yajñe mahān agnir mantrapūtaḥ prakāśayan //
yathā yajñe mahān agnir mantrapūtaḥ prakāśayan //
Wrogowie go nie pobili jak śmierci w starciu śmiertelni;
na inny rydwan już wkroczył i wszedł do boju Hardikja.
na inny rydwan już wkroczył i wszedł do boju Hardikja.
taṃ pare nābhyavartanta martyā mṛtyum ivāhave /
athānyaṃ ratham āsthāya hārdikyaḥ samapadyata //
athānyaṃ ratham āsthāya hārdikyaḥ samapadyata //