d--- layout: chapter --- Rozdział 10 - Mahabharata Rozdział 10 | Mahabharata Link
Sańdźaja rzekł:
Gdy te wojska poruszone zabijały się wzajemnie,
gdy spieszyli się żołnierze i ryczały głośno słonie,
saṃjaya uvāca /
tasmin vilulite sainye vadhyamāne parasparam /
dravamāṇeṣu yodheṣu ninadatsu ca dantiṣu //
gdy piechurzy w wielkiej bitwie krzyczeli, hałasowali,
gdy konie się rozbiegały w różne strony, wielki królu.
kūjatāṃ stanatāṃ caiva padātīnāṃ mahāhave /
vidruteṣu mahārāja hayeṣu bahudhā tadā //
gdy rzeź straszna nadciągała wśród zniszczenia wszelkich stworzeń,
gdy broń różna się zderzała, wozy, konie się zderzały,
prakṣaye dāruṇe jāte saṃhāre sarvadehinām /
nānāśastrasamāvāpe vyatiṣaktarathadvipe //
gdy cieszyli się odważni, a wśród tchórzy strach narastał,
gdy żołnierze nacierali pragnąc zabić się nawzajem,
harṣaṇe yuddhaśauṇḍānāṃ bhīrūṇāṃ bhayavardhane /
gāhamāneṣu yodheṣu parasparavadhaiṣiṣu //
w trakcie gry przerażającej, która odbierała życie,
w walce o obliczu strasznym, mnożącej królestwo Jamy,
prāṇādāne mahāghore vartamāne durodare /
saṃgrāme ghorarūpe tu yamarāṣṭravivardhane //
ostrymi strzałami cięli Pandawowie twoją armię,
ale też żołnierze twoi niszczyli Pandawów wojska.
pāṇḍavāstāvakaṃ sainyaṃ vyadhamanniśitaiḥ śaraiḥ /
tathaiva tāvakā yodhā jaghnuḥ pāṇḍavasainikān //
W takich to okolicznościach walki strach niosącej tchórzom,
gdy wschodziło lśniące słońce, nadchodziło przedpołudnie,
tasmiṃstathā vartamāne yuddhe bhīrubhayāvahe /
pūrvāhṇe caiva samprāpte bhāskarodayanaṃ prati //
wrogowie swój cel ziszczając pod ochroną szlachetnego
szli przeciw twym siłom, królu wyżej ceniąc śmierć niż odwrót.
labdhalakṣāḥ pare rājan rakṣitāśca mahātmanā /
ayodhayaṃstava balaṃ mṛtyuṃ kṛtvā nivartanam //
Przez Pandawów mocnych, dzikich, spełniających cel herosów
osłabła Kaurawów armia jak w płonącym lesie łania.
balibhiḥ pāṇḍavair dṛptair labdhalakṣaiḥ prahāribhiḥ /
kauravyasīdat pṛtanā mṛgīvāgnisamākulā //
Widząc tę słabnącą armię niczym chudą krowę w błocie,
Śalja, pragnąc ją ratować, kroczył na Pandawów wojska.
tāṃ dṛṣṭvā sīdatīṃ senāṃ paṅke gām iva durbalām /
ujjihīrṣustadā śalyaḥ prāyāt pāṇḍucamūṃ prati //
Władca Madrów pełen gniewu najwspanialszy łuk chwyciwszy
pędził w walce na Pandawów łuki swe napinających.
madrarājastu saṃkruddho gṛhītvā dhanur uttamam /
abhyadravata saṃgrāme pāṇḍavān ātatāyinaḥ //
Pandawowie także, władco, dążąc do zwycięstwa w bitwie
szli naprzeciw króla Madrów ostre strzały weń ciskając.
pāṇḍavāśca mahārāja samare jitakāśinaḥ /
madrarājaṃ samāsādya vivyadhur niśitaiḥ śaraiḥ //
Wówczas ostrych strzał setkami Madrów król wielkoramienny
armii tej zadawał rany na oczach Prawości Króla.
tataḥ śaraśataistīkṣṇair madrarājo mahābalaḥ /
ardayāmāsa tāṃ senāṃ dharmarājasya paśyataḥ //
Pojawiły się tam, królu, liczne, rozmaite znaki,
ziemia trzęsła się i góry, wszczynając ogromny hałas.
prādurāsaṃstato rājannānārūpāṇyanekaśaḥ /
cacāla śabdaṃ kurvāṇā mahī cāpi saparvatā //
Uderzając dysk słoneczny meteory spadły z nieba
na ziemię, strzaskane, zewsząd, jakby włócznie z rękojeścią
mające płonące ostrza.
sadaṇḍaśūlā dīptāgrāḥ śīryamāṇāḥ samantataḥ /
ulkā bhūmiṃ divaḥ petur āhatya ravimaṇḍalam //
Jelenie, bawoły, ptaki, obchodziły wielokrotnie
twoją armię, panie ludów, mając ją po lewej stronie.
mṛgāśca māhiṣāścāpi pakṣiṇaśca viśāṃ pate /
apasavyaṃ tadā cakruḥ senāṃ te bahuśo nṛpa //
Wówczas nastąpiła bitwa brutalna, niezwykle sroga,
wszystkie wojska, władco ludów, ruszyły przeciw swym wrogom;
wojska Kaurawów napadły na armię potomków Pandu.
tatastad yuddham atyugram abhavat saṃghacāriṇām /
tathā sarvāṇyanīkāni saṃnipatya janādhipa /
abhyayuḥ kauravā rājan pāṇḍavānām anīkinīm //
Śalja pełen dobrych myśli niczym bóg tysiącooki
deszcz strzał wylewając zalał syna Kunti, Judhiszthirę;
śalyastu śaravarṣeṇa varṣann iva sahasradṛk /
abhyavarṣad adīnātmā kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram //
Bhimę też, Draupadi synów i Pandawów – synów Madri,
strzałami ze złotym trzonkiem na kamieniu ostrzonymi.
bhīmasenaṃ śaraiścāpi rukmapuṅkhaiḥ śilāśitaḥ /
draupadeyāṃstathā sarvānmādrīputrau ca pāṇḍavau //
Dhrysztadjumnę, Jujudhanę oraz Śikhandina przeszył,
każdego z nich dziesięcioma strzałami ten wielkiej siły,
deszcz strzał słał niczym Maghawan u kresu gorącej pory.
dhṛṣṭadyumnaṃ ca śaineyaṃ śikhaṇḍinam athāpi ca /
ekaikaṃ daśabhir bāṇair vivyādha ca mahābalaḥ /
tato 'sṛjad bāṇavarṣaṃ gharmānte maghavān iva //
Widać było Prabhadraków, Somaków tysiące, królu,
jak padają powaleni ostrymi strzałami Śalji.
tataḥ prabhadrakā rājan somakāśca sahasraśaḥ /
patitāḥ pātyamānāśca dṛśyante śalyasāyakaiḥ //
Jakby roje pszczół bzyczących, albo jak szarańczy stada,
albo też jak z chmur pioruny, w dół leciały strzały Śalji.
bhramarāṇām iva vrātāḥ śalabhānām iva vrajāḥ /
hrādinya iva meghebhyaḥ śalyasya nyapatañ śarāḥ //
Konie, słonie i piechurzy, rydwannicy poranieni
upadali od strzał Śalji, wałęsali się, krzyczeli.
dviradās turagāścārtāḥ pattayo rathinastathā /
śalyasya bāṇair nyapatan babhramur vyanadaṃstathā //
Władca Madrów owładnięty wściekłością i walecznością
osaczał swych wrogów w walce jak śmierć, którą czas uwolnił;
wielkiej siły władca Madrów grzmiał, jakby burzowa chmura.
āviṣṭa iva madreśo manyunā pauruṣeṇa ca /
prācchādayad arīn saṃkhye kālasṛṣṭa ivāntakaḥ /
vinardamāno madreśo meghahrādo mahābalaḥ //
Te przez Śalję pustoszone oddziały Pandawów gnały
do Kaunteji Judhiszthiry, któremu wróg nie dorówna.
sā vadhyamānā śalyena pāṇḍavānām anīkinī /
ajātaśatruṃ kaunteyam abhyadhāvad yudhiṣṭhiram //
Wcześniej w bitwie zręcznoręki w nie swe ostre strzały ciskał,
teraz strzał rzęsistym deszczem niepokoił Judhiszthirę.
tāṃ samarpya tataḥ saṃkhye laghuhastaḥ śitaiḥ śaraiḥ /
śaravarṣeṇa mahatā yudhiṣṭhiram apīḍayat //
Pędzącego nań z piechotą i konnicą, Judhiszthira –
– rozgniewany król – wstrzymywał ostrymi strzałami, niczym
słonia w szale ostrym hakiem. /słonia w szale ankusami / ościeniami./
tam āpatantaṃ pattyaśvaiḥ kruddho rājā yudhiṣṭhiraḥ /
avārayaccharaistīkṣṇair mattaṃ dvipam ivāṅkuśaiḥ //
Śalja cisnął w niego strzałą straszną jak wąż jadowity,
raniła wielkiego duchem z impetem i wpadła w ziemię.
tasya śalyaḥ śaraṃ ghoraṃ mumocāśīviṣopamam /
so 'bhyavidhyanmahātmānaṃ vegenābhyapatacca gām //
Wówczas wściekły Wilczobrzuchy posłał w Śalję strzał swych siedem,
Sahadewa posłał w niego pięć strzał, a Nakula dziesięć.
tato vṛkodaraḥ kruddhaḥ śalyaṃ vivyādha saptabhiḥ /
pañcabhiḥ sahadevastu nakulo daśabhiḥ śaraiḥ //
Także synowie Draupadi zalali Artajaniego ,
zabójcę wrogów, strzał deszczem, jakby z chmur deszcz zalał górę.
draupadeyāśca śatrughnaṃ śūram ārtāyaniṃ śaraiḥ /
abhyavarṣanmahābhāgaṃ meghā iva mahīdharam //
Widząc Śalję dręczonego przez Pandawów z każdej strony
Krytawarman oraz Krypa, gniewni, wsparli go w ataku.
tato dṛṣṭvā tudyamānaṃ śalyaṃ pārthaiḥ samantataḥ /
kṛtavarmā kṛpaścaiva saṃkruddhāvabhyadhāvatām //
I Uluka jak ptak szybki, i Śakuni, syn Subali,
i śmiejący się dyskretnie Aśwatthaman, mistrz rydwanów,
i synowie twoi wspólnie w walce tej chronili Śalję.
ulūkaśca patatrī ca śakuniścāpi saubalaḥ /
smayamānaśca śanakair aśvatthāmā mahārathaḥ /
tava putrāśca kārtsnyena jugupuḥ śalyam āhave //
Krytawarman przeszył Bhimę strzałami ostrymi trzema,
później deszczem strzał rzęsistych powstrzymywał go, gniewnego.
bhīmasenaṃ tribhir viddhvā kṛtavarmā śilīmukhaiḥ /
bāṇavarṣeṇa mahatā kruddharūpam avārayat //
Dhrysztadjumnie gniewny Krypa deszczem strzał zadawał ciosy,
Drony syn bliźniaków dręczył, Śakuni – Draupadi synów.
dhṛṣṭadyumnaṃ kṛpaḥ kruddho bāṇavarṣair apīḍayat /
draupadeyāṃśca śakunir yamau ca drauṇir abhyayāt //
Na Keśawę i Ardźunę, najwspanialszych wojowników,
szedł gwałtowny Durjodhana, silny, miotał w nich swe strzały.
duryodhano yudhāṃ śreṣṭhāvāhave keśavārjunau /
samabhyayād ugratejāḥ śaraiścābhyahanad balī //
Oto setki starć powstały, wspaniałych, przerażających,
twoich żołnierzy z wrogami, w każdym miejscu, Panie ludów.
evaṃ dvaṃdvaśatānyāsaṃstvadīyānāṃ paraiḥ saha /
ghorarūpāṇi citrāṇi tatra tatra viśāṃ pate //
Władca Bhodźów zabił w walce konie Bhimy gniadej maści,
więc syn Pandu bez swych koni zsiadł z rydwanu, po czym walczył
wziąwszy w ręce swą maczugę, był jak śmierć z wzniesioną bronią.
ṛśyavarṇāñ jaghānāśvān bhojo bhīmasya saṃyuge /
so 'vatīrya rathopasthāddhatāśvaḥ pāṇḍunandanaḥ /
kālo daṇḍam ivodyamya gadāpāṇir ayudhyata //
Konie Sahadewy zabił król Madrów, tuż przed nim stojąc,
w odwecie swym mieczem zabił syna Śalji Sahadewa.
pramukhe sahadevasya jaghānāśvāṃśca madrarāṭ /
tataḥ śalyasya tanayaṃ sahadevo 'sināvadhīt //
Wnuk Gautamy , nauczyciel, znów się ścierał z Dhrysztadjumną,
nieugięty z nieugiętym, niewzruszony z niewsruszonym.
gautamaḥ punar ācāryo dhṛṣṭadyumnam ayodhayat /
asaṃbhrāntam asaṃbhrānto yatnavān yatnavattaram //
Syn mistrza z uśmiechem drwiącym, bez wściekłości, ciął strzałami
odważnych Draupadi synow, każdego z nich dziesięcioma.
draupadeyāṃstathā vīrān ekaikaṃ daśabhiḥ śaraiḥ /
avidhyad ācāryasuto nātikruddhaḥ smayann iva //
Także Śalja gniewny, królu, tnąc Somaków i Pandawów
znowu ostrymi strzałami niepokoił Judhiszthirę.
śalyo 'pi rājan saṃkruddho nighnan somakapāṇḍavān /
punar eva śitair bāṇair yudhiṣṭhiram apīḍayat //
Dzielny Bhima, pełen gniewu, zamierzając go potrzaskać,
przygryzając obie wargi maczugę pochwycił swoją.
tasya bhīmo raṇe kruddhaḥ saṃdaṣṭadaśanacchadaḥ /
vināśāyābhisaṃdhāya gadām ādatta vīryavān //
Była ona jak wzniesiony oręż Jamy ciemną nocą,
gdy ma nadejść zguba świata, przynoszący kres żywotom
słoni, koni oraz ludzi;
yamadaṇḍapratīkāśāṃ kālarātrim ivodyatām /
gajavājimanuṣyāṇāṃ prāṇāntakaraṇīm api //
opleciona złotą blachą, niczym meteor płonący,
ostra jak wąż pełen jadu, żelazna jak piorun Indry;
hemapaṭṭaparikṣiptām ulkāṃ prajvalitām iva /
śaikyāṃ vyālīm ivātyugrāṃ vajrakalpām ayasmayīm //
maściami posmarowana sandału i aloesu
jak kobieta pożądana, szpikiem, tłuszczem, krwią zmazana
niczym językWaiwaswaty ;
candanāgurupaṅkāktāṃ pramadām īpsitām iva /
vasāmedo'sṛgādigdhāṃ jihvāṃ vaivasvatīm iva //
z setką ostro brzmiących dzwonków, niczym grzmot Wasawy, gładka
jak wąż, który zrzucił skórę, oblepiona tłuszczem słoni;
paṭughaṇṭāravaśatāṃ vāsavīm aśanīm iva /
nirmuktāśīviṣākārāṃ pṛktāṃ gajamadair api //
strach szerząca w wojskach wroga, miła dla wojsk sprzymierzeńców,
wysławiana w świecie ludzkim, gór szczyty roztrzaskać mogła.
trāsanīṃ ripusainyānāṃ svasainyapariharṣiṇīm /
manuṣyaloke vikhyātāṃ giriśṛṅgavidāriṇīm //
Z nią syn Kunti pełen siły na Kailasie toczył boje
z Alaki włodarzem gniewnym , towarzyszem Maheśwary ;
yayā kailāsabhavane maheśvarasakhaṃ balī /
āhvayāmāsa kaunteyaḥ saṃkruddham alakādhipam //
tą maczugą silny, gniewny, w siedzibie bogactwa dawcy
zabił rozlicznych guhjaków mających magiczne moce –
– choć przez wielu wstrzymywany – pragnąc zdobyć kwiat mandary,
by Draupadi zadowolić.
yayā māyāvino dṛptān subahūn dhanadālaye /
jaghāna guhyakān kruddho mandārārthe mahābalaḥ /
nivāryamāṇo bahubhir draupadyāḥ priyam āsthitaḥ //
Wzniósłszy ją, zdobną w diamenty, klejnoty, perły, tak cenną
jak grzmot Indry, ośmiokątną, wielkoręki szedł na Śalję.
tāṃ vajramaṇiratnaughām aṣṭāśriṃ vajragauravām /
samudyamya mahābāhuḥ śalyam abhyadravad raṇe //
Sprawny w walce tą maczugą wydającą dźwięk okrutny
zabił cztery konie Śalji, porywcze, niezwykle szybkie.
gadayā yuddhakuśalastayā dāruṇanādayā /
pothayāmāsa śalyasya caturo 'śvānmahājavān //
Śalja wściekły w walce cisnął włócznią w Bhimy pierś szeroką
z krzykiem, ta przebiła pancerz wbijając się w jego ciało.
tataḥ śalyo raṇe kruddhaḥ pīne vakṣasi tomaram /
nicakhāna nadan vīro varma bhittvā ca so 'bhyagāt //
Wilczobrzuchy niewzruszony wzniósł swą włócznię i nią cisnął
w woźnicę włodarza Madrów przebijając jego serce.
vṛkodarastvasaṃbhrāntastam evoddhṛtya tomaram /
yantāraṃ madrarājasya nirbibheda tato hṛdi //
Ten z pancerzem roztrzaskanym, wstrząśnięty, krwią wymiotując
padł, a Madrów król nieszczęsny cofnął się na Bhimę patrząc.
sa bhinnavarmā rudhiraṃ vaman vitrastamānasaḥ /
papātābhimukho dīno madrarājastvapākramat //
Śalja widząc na swój atak kontratak, zdumienia pełen,
zręcznie chwycił swą maczugę wzrok wbijając w swego wroga.
kṛtapratikṛtaṃ dṛṣṭvā śalyo vismitamānasaḥ /
gadām āśritya dhīrātmā pratyamitram avaikṣata //
A Parthowie zachwyceni widząc czyn ten straszny w starciu,
wysławiali Bhimasenę w dziele swym niestrudzonego.
tataḥ sumanasaḥ pārthā bhīmasenam apūjayan /
tad dṛṣṭvā karma saṃgrāme ghoram akliṣṭakarmaṇaḥ //