Sańdźaja rzekł:
Gdy zobaczył on tygrysa Karnę, co stał na rydwanie,
wesół książę Durjodhana tymi słowy go powitał:
Gdy zobaczył on tygrysa Karnę, co stał na rydwanie,
wesół książę Durjodhana tymi słowy go powitał:
saṃjaya uvāca /
rathasthaṃ puruṣavyāghraṃ dṛṣṭvā karṇam avasthitam /
hṛṣṭo duryodhano rājann idaṃ vacanam abravīt //
rathasthaṃ puruṣavyāghraṃ dṛṣṭvā karṇam avasthitam /
hṛṣṭo duryodhano rājann idaṃ vacanam abravīt //
Generała znamiennego zyska armia w twej osobie –
tak uważam, lecz co słuszne, niechaj będzie ustalone.
tak uważam, lecz co słuszne, niechaj będzie ustalone.
sanātham idam atyarthaṃ bhavatā pālitaṃ balam /
manye kiṃ tu samarthaṃ yaddhitaṃ tat sampradhāryatām //
manye kiṃ tu samarthaṃ yaddhitaṃ tat sampradhāryatām //
Karna rzekł:
Tyś jest, książę, najmądrzejszy, zatem ty mów, o tygrysie.
O własności wie właściciel, inni się nie rozeznają.
Tyś jest, książę, najmądrzejszy, zatem ty mów, o tygrysie.
O własności wie właściciel, inni się nie rozeznają.
karṇa uvāca /
brūhi tat puruṣavyāghra tvaṃ hi prājñatamo nṛpa /
yathā cārthapatiḥ kṛtyaṃ paśyate na tathetaraḥ //
brūhi tat puruṣavyāghra tvaṃ hi prājñatamo nṛpa /
yathā cārthapatiḥ kṛtyaṃ paśyate na tathetaraḥ //
Wszyscy woje chcą usłyszeć twoje słowo, władco ludzi.
Co pan powiesz, zawsze słuszne – oto jest i moje zdanie.
Co pan powiesz, zawsze słuszne – oto jest i moje zdanie.
te sma sarve tava vacaḥ śrotukāmā nareśvara /
nānyāyyaṃ hi bhavān vākyaṃ brūyād iti matir mama //
nānyāyyaṃ hi bhavān vākyaṃ brūyād iti matir mama //
Durjodhana rzekł:
Bhiszma był dowódcą armii, co znamiona wszelkie dzierżył
wojownika wybornego, jak odwaga, posłuch, wigor.
Bhiszma był dowódcą armii, co znamiona wszelkie dzierżył
wojownika wybornego, jak odwaga, posłuch, wigor.
duryodhana uvāca /
bhīṣmaḥ senāpraṇetāsīd vayasā vikrameṇa ca /
śrutena ca susampannaḥ sarvair yodhaguṇaistathā //
bhīṣmaḥ senāpraṇetāsīd vayasā vikrameṇa ca /
śrutena ca susampannaḥ sarvair yodhaguṇaistathā //
Ów przesławny, Karno, siepacz dla zastępów moich wrogów,
wielki duchem, przez dni dziesięć, w prawej walce nas ochraniał.
wielki duchem, przez dni dziesięć, w prawej walce nas ochraniał.
tenātiyaśasā karṇa ghnatā śatrugaṇānmama /
suyuddhena daśāhāni pālitāḥ smo mahātmanā //
suyuddhena daśāhāni pālitāḥ smo mahātmanā //
Arcytrudne czyny spełniał, teraz kiedy w niebo wstąpił,
jak uważasz, po nim kogo za dowódcę można uznać?
jak uważasz, po nim kogo za dowódcę można uznać?
tasminn asukaraṃ karma kṛtavatyāsthite divam /
kaṃ nu senāpraṇetāraṃ manyase tadanantaram //
kaṃ nu senāpraṇetāraṃ manyase tadanantaram //
W polu walki, o waleczny, nawet chwili nie ustoi
armia co bez generała niczym łódź bez komandora.
armia co bez generała niczym łódź bez komandora.
na ṛte nāyakaṃ senā muhūrtam api tiṣṭhati /
āhaveṣvāhavaśreṣṭha netṛhīneva naur jale //
āhaveṣvāhavaśreṣṭha netṛhīneva naur jale //
Kiedy armia bez dowódcy, woje bieżą gdzie popadnie,
jak z rydwanu bez woźnicy, z łodzi co bez kapitana.
jak z rydwanu bez woźnicy, z łodzi co bez kapitana.
yathā hyakarṇadhārā nau rathaścāsārathir yathā /
draved yatheṣṭaṃ tadvat syād ṛte senāpatiṃ balam //
draved yatheṣṭaṃ tadvat syād ṛte senāpatiṃ balam //
Niechaj pan rozpatrzy wszystkich w mojej armii wielkich duchem
i przywódcę wskaże, który byłby niczym syn Śantanu.
i przywódcę wskaże, który byłby niczym syn Śantanu.
sa bhavān vīkṣya sarveṣu māmakeṣu mahātmasu /
paśya senāpatiṃ yuktam anu śāṃtanavād iha //
paśya senāpatiṃ yuktam anu śāṃtanavād iha //
Kogo w boju armii wodzem ty uczynisz, przyjacielu,
tego my tutaj zebrani jak mąż jeden zatwierdzimy.
tego my tutaj zebrani jak mąż jeden zatwierdzimy.
yaṃ hi senāpraṇetāraṃ bhavān vakṣyati saṃyuge /
taṃ vayaṃ sahitāḥ sarve prakariṣyāma māriṣa //
taṃ vayaṃ sahitāḥ sarve prakariṣyāma māriṣa //
Karna rzekł:
Wszyscy tutaj wielcy duchem i najlepsi pośród ludzi
zasługują na dowództwo – nie trza nad tym debatować.
Wszyscy tutaj wielcy duchem i najlepsi pośród ludzi
zasługują na dowództwo – nie trza nad tym debatować.
karṇa uvāca /
sarva eva mahātmāna ime puruṣasattamāḥ /
senāpatitvam arhanti nātra kāryā vicāraṇā //
sarva eva mahātmāna ime puruṣasattamāḥ /
senāpatitvam arhanti nātra kāryā vicāraṇā //
Ród i sztukę walki znają , silni, mądrzy i odważni,
skromni, wiedzą, co należy, z boju nie dezerterują.
skromni, wiedzą, co należy, z boju nie dezerterują.
kulasaṃhananajñānair balavikramabuddhibhiḥ /
yuktāḥ kṛtajñā hrīmanta āhaveṣvanivartinaḥ //
yuktāḥ kṛtajñā hrīmanta āhaveṣvanivartinaḥ //
Kiedy razem są zdolnymi, by na czele armii stanąć,
jednak jeden jest potrzebny, co cechami się wyróżnia.
jednak jeden jest potrzebny, co cechami się wyróżnia.
yugapanna tu te śakyāḥ kartuṃ sarve puraḥsarāḥ /
eka evātra kartavyo yasmin vaiśeṣikā guṇāḥ //
eka evātra kartavyo yasmin vaiśeṣikā guṇāḥ //
Między sobą konkurują, gdy jednego z nich wyznaczysz,
reszta jawnie urażona, walk odmówi, o Bharato.
reszta jawnie urażona, walk odmówi, o Bharato.
anyonyaspardhināṃ teṣāṃ yadyekaṃ satkariṣyasi /
śeṣā vimanaso vyaktaṃ na yotsyante hi bhārata //
śeṣā vimanaso vyaktaṃ na yotsyante hi bhārata //
Jednak jest wśród wszystkich wojów nauczyciel, mistrz i starzec
godny stać się generałem – Drona, pierwszy z dzierżców broni.
godny stać się generałem – Drona, pierwszy z dzierżców broni.
ayaṃ tu sarvayodhānām ācāryaḥ sthaviro guruḥ /
yuktaḥ senāpatiḥ kartuṃ droṇaḥ śastrabhṛtāṃ varaḥ //
yuktaḥ senāpatiḥ kartuṃ droṇaḥ śastrabhṛtāṃ varaḥ //
Wszak jest Drona niezwalczony, pierwszy pośród znawców Wedy.
Przed nim, który jest jak Śukra, niczym wielki wieszcz Angiras ,
któż być może generałem?
Przed nim, który jest jak Śukra, niczym wielki wieszcz Angiras ,
któż być może generałem?
ko hi tiṣṭhati durdharṣe droṇe brahmaviduttame /
senāpatiḥ syād anyo 'smācchukrāṅgirasadarśanāt //
senāpatiḥ syād anyo 'smācchukrāṅgirasadarśanāt //
Nie masz tu takiego woja wśród włodarzy, o Bharato,
kto za Droną by nie ruszył, gdy ten rzuci się do boju.
kto za Droną by nie ruszył, gdy ten rzuci się do boju.
na ca sa hyasti te yodhaḥ sarvarājasu bhārata /
yo droṇaṃ samare yāntaṃ nānuyāsyati saṃyuge //
yo droṇaṃ samare yāntaṃ nānuyāsyati saṃyuge //
On najlepszym jest z dowódców, jest najpierwszym z dzierżców broni,
jest też przednim pośród mądrych i to on jest twoim mistrzem.
jest też przednim pośród mądrych i to on jest twoim mistrzem.
eṣa senāpraṇetṝṇām eṣa śastrabhṛtām api /
eṣa buddhimatāṃ caiva śreṣṭho rājan guruśca te //
eṣa buddhimatāṃ caiva śreṣṭho rājan guruśca te //
Durjodhano, szybko uczyń generałem preceptora,
jak bogowie Karttikeję, pragnąc wygrać z asurami.
jak bogowie Karttikeję, pragnąc wygrać z asurami.
evaṃ duryodhanācāryam āśu senāpatiṃ kuru /
jigīṣanto 'surān saṃkhye kārttikeyam ivāmarāḥ //
jigīṣanto 'surān saṃkhye kārttikeyam ivāmarāḥ //
Sańdźaja rzekł:
Kiedy Karny słów wysłuchał, tak to książę Durjodhana
zwrócił się do Drony, który stał pomiędzy rycerzami:
Kiedy Karny słów wysłuchał, tak to książę Durjodhana
zwrócił się do Drony, który stał pomiędzy rycerzami:
saṃjaya uvāca /
karṇasya vacanaṃ śrutvā rājā duryodhanastadā /
senāmadhyagataṃ droṇam idaṃ vacanam abravīt //
karṇasya vacanaṃ śrutvā rājā duryodhanastadā /
senāmadhyagataṃ droṇam idaṃ vacanam abravīt //
„Rodem i przewagą stanu, wiedzą, wiekiem, intelektem,
męstwem, nieujarzmionością, w rzeczy znawstwie i w biegłości,
i w manierach, i w zwycięstwach,
męstwem, nieujarzmionością, w rzeczy znawstwie i w biegłości,
i w manierach, i w zwycięstwach,
varṇaśraiṣṭhyāt kulotpattyā śrutena vayasā dhiyā /
vīryād dākṣyād adhṛṣyatvād arthajñānānnayājjayāt //
vīryād dākṣyād adhṛṣyatvād arthajñānānnayājjayāt //
w ascezie, w wiedzy, co dobre – jesteś starszy, masz pierwszeństwo.
Masz też wszelkie zacne cechy. Tobie równego obrońcy
wśród włodarzy nie znajduję.
Masz też wszelkie zacne cechy. Tobie równego obrońcy
wśród włodarzy nie znajduję.
tapasā ca kṛtajñatvād vṛddhaḥ sarvaguṇair api /
yukto bhavatsamo goptā rājñām anyo na vidyate //
yukto bhavatsamo goptā rājñām anyo na vidyate //
Jak Wasawa chroni bogów, chroń nas, dwakroć urodzony!
Stań się, panie, naszym wzrokiem, gdyż pragniemy zmorzyć wrogów.
Stań się, panie, naszym wzrokiem, gdyż pragniemy zmorzyć wrogów.
sa bhavān pātu naḥ sarvān vibudhān iva vāsavaḥ /
bhavannetrāḥ parāñ jetum icchāmo dvijasattama //
bhavannetrāḥ parāñ jetum icchāmo dvijasattama //
Jak wśród Rudrów Zdobny Czaszką i jak Ogień pośród Wasów,
jak Kubera pośród jakszów, pośród Wiatrów jak Wasawa,
jak Kubera pośród jakszów, pośród Wiatrów jak Wasawa,
rudrāṇām iva kāpālī vasūnām iva pāvakaḥ /
kubera iva yakṣāṇāṃ marutām iva vāsavaḥ //
kubera iva yakṣāṇāṃ marutām iva vāsavaḥ //
jak Wasisztha wśród braminów, Dawca Światła pośród blasku,
tak jak Dharma pośród Ojców i Pan Wód pośród Aditjów,
tak jak Dharma pośród Ojców i Pan Wód pośród Aditjów,
vasiṣṭha iva viprāṇāṃ tejasām iva bhāskaraḥ /
pitṝṇām iva dharmo 'tha ādityānām ivāmburāṭ //
pitṝṇām iva dharmo 'tha ādityānām ivāmburāṭ //
jak wśród konstelacji Księżyc, Uśanas wśród synów Diti,
tyś najlepszym wśród dowódców – zostań naszym generałem.
tyś najlepszym wśród dowódców – zostań naszym generałem.
nakṣatrāṇām iva śaśī ditijānām ivośanāḥ /
śreṣṭhaḥ senāpraṇetṝṇāṃ sa naḥ senāpatir bhava //
śreṣṭhaḥ senāpraṇetṝṇāṃ sa naḥ senāpatir bhava //
W twojej władzy niechaj będzie jedenastka tych dywizji,
skieruj je przeciwko wrogom i niszcz jak Danawów Indra.
skieruj je przeciwko wrogom i niszcz jak Danawów Indra.
akṣauhiṇyo daśaikā ca vaśagāḥ santu te 'nagha /
tābhiḥ śatrūn prativyūhya jahīndro dānavān iva //
tābhiḥ śatrūn prativyūhya jahīndro dānavān iva //
Ruszaj więc na naszym czele jak Syn Ognia przed bogami,
my pójdziemy w bój za tobą niczym stado za buhajem.
my pójdziemy w bój za tobą niczym stado za buhajem.
prayātu no bhavān agre devānām iva pāvakiḥ /
anuyāsyāmahe tvājau saurabheyā ivarṣabham //
anuyāsyāmahe tvājau saurabheyā ivarṣabham //
Kiedy ciebie straszliwego, podczas napinania łuku
Ardźuna na czele zoczy, przemóc nas nie będzie w stanie.
Ardźuna na czele zoczy, przemóc nas nie będzie w stanie.
ugradhanvā maheṣvāso divyaṃ visphārayan dhanuḥ /
agre bhavantaṃ dṛṣṭvā no nārjunaḥ prasahiṣyate //
agre bhavantaṃ dṛṣṭvā no nārjunaḥ prasahiṣyate //
Gdy zostaniesz generałem, Judhiszthirę niezłomnego
z przyjaciółmi i krewnymi zmorzę w boju, o tygrysie”.
z przyjaciółmi i krewnymi zmorzę w boju, o tygrysie”.
dhruvaṃ yudhiṣṭhiraṃ saṃkhye sānubandhaṃ sabāndhavam /
jeṣyāmi puruṣavyāghra bhavān senāpatir yadi //
jeṣyāmi puruṣavyāghra bhavān senāpatir yadi //
Gdy przemawiał tak do Drony, „Zwyciężaj!” – krzyknęli woje
i potężnym tym lwim rykiem twego syna ucieszyli.
i potężnym tym lwim rykiem twego syna ucieszyli.
evam ukte tato droṇe jayetyūcur narādhipāḥ /
siṃhanādena mahatā harṣayantastavātmajam //
siṃhanādena mahatā harṣayantastavātmajam //
Żołnierze w wielkiej radości z Durjodhaną na swym czele,
krzepili dwójzrodzonego, wychwalając jego sławę.
krzepili dwójzrodzonego, wychwalając jego sławę.
sainikāśca mudā yuktā vardhayanti dvijottamam /
duryodhanaṃ puraskṛtya prārthayanto mahad yaśaḥ //
duryodhanaṃ puraskṛtya prārthayanto mahad yaśaḥ //
Drona rzekł:
Wedę znam z Sześcioma Człony, człeczą wiedzę o pożytku,
znam łucznictwo Trójokiego i oręże rozmaite.
Wedę znam z Sześcioma Człony, człeczą wiedzę o pożytku,
znam łucznictwo Trójokiego i oręże rozmaite.
droṇa uvāca /
vedaṃ ṣaḍaṅgaṃ vedāham arthavidyāṃ ca mānavīm /
traiyambakam atheṣvastram astrāṇi vividhāni ca //
vedaṃ ṣaḍaṅgaṃ vedāham arthavidyāṃ ca mānavīm /
traiyambakam atheṣvastram astrāṇi vividhāni ca //
Pragnąc wygrać, liczne cnoty dzisiaj mi przypisaliście,
chcę, by stały się prawdziwe – będę walczył z Pandawami.
chcę, by stały się prawdziwe – będę walczył z Pandawami.
ye cāpyuktā mayi guṇā bhavadbhir jayakāṅkṣibhiḥ /
cikīrṣustān ahaṃ satyān yodhayiṣyāmi pāṇḍavān //
cikīrṣustān ahaṃ satyān yodhayiṣyāmi pāṇḍavān //
Sańdźaja rzekł:
Gdy uzyskał pozwolenie, twój syn, królu, generałem
bez zwłoki uczynił Dronę, w zgodzie z rytem nakazanym.
Gdy uzyskał pozwolenie, twój syn, królu, generałem
bez zwłoki uczynił Dronę, w zgodzie z rytem nakazanym.
saṃjaya uvāca /
sa evam abhyanujñātaścakre senāpatiṃ tataḥ /
droṇaṃ tava suto rājan vidhidṛṣṭena karmaṇā //
sa evam abhyanujñātaścakre senāpatiṃ tataḥ /
droṇaṃ tava suto rājan vidhidṛṣṭena karmaṇā //
Królowie wraz z Durjodhaną Dronę namaścili wodzem,
jak ongi bogowie z Śakrą przywództwo Skandzie wręczyli.
jak ongi bogowie z Śakrą przywództwo Skandzie wręczyli.
athābhiṣiṣicur droṇaṃ duryodhanamukhā nṛpāḥ /
senāpatye yathā skandaṃ purā śakramukhāḥ surāḥ //
senāpatye yathā skandaṃ purā śakramukhāḥ surāḥ //
I przy dźwiękach instrumentów oraz przy wiwatach tłumu
okazano radość, kiedy Drona generałem został.
okazano radość, kiedy Drona generałem został.
tato vāditraghoṣeṇa saha puṃsāṃ mahāsvanaiḥ /
prādurāsīt kṛte droṇe harṣaḥ senāpatau tadā //
prādurāsīt kṛte droṇe harṣaḥ senāpatau tadā //
Z okrzykami: „Dzień szczęśliwy!”, ze słowami: „Pomyślności”,
gdy heroldzi i bardowie modły, pochwały śpiewali,
gdy heroldzi i bardowie modły, pochwały śpiewali,
tataḥ puṇyāhaghoṣeṇa svastivādasvanena ca /
saṃstavair gītaśabdaiśca sūtamāgadhabandinām //
saṃstavair gītaśabdaiśca sūtamāgadhabandinām //
pierwsi wśród dwakroć zrodzonych „Niech zwycięża!” zakrzyknęli
i przy wtórze wdzięcznych tańców Dronę czcili należycie
– Pandów już za martwych mając.
i przy wtórze wdzięcznych tańców Dronę czcili należycie
– Pandów już za martwych mając.
jayaśabdair dvijāgryāṇāṃ subhagānartitaistathā /
satkṛtya vidhivad droṇaṃ jitān manyanta pāṇḍavān //
satkṛtya vidhivad droṇaṃ jitān manyanta pāṇḍavān //