Rozdział 16

Sańdźaja rzekł:
Oto łuk inny pochwycił, mocny i znacznie sprawniejszy,
i Judhiszthirę pan Madrów przeszył, i jak lew zaryczał.

9.16.1

saṃjaya uvāca /
athānyad dhanur ādāya balavad vegavattaram /
yudhiṣṭhiraṃ madrapatir viddhvā siṃha ivānadat //

I deszczem strzał ów zalewał kszatrijów – byk wśród kszatrijów
o niezmierzonym umyśle – niczym deszczowy Pardźanja.

9.16.2

tataḥ sa śaravarṣeṇa parjanya iva vṛṣṭimān /
abhyavarṣad ameyātmā kṣatriyān kṣatriyarṣabhaḥ //

Dziesięć strzał wbił w Satjakiego, a w Bhimasenę trzy cisnął,
trzema przeszył Sahadewę i Judhiszthirę uciskał.

9.16.3

sātyakiṃ daśabhir viddhvā bhīmasenaṃ tribhiḥ śaraiḥ /
sahadevaṃ tribhir viddhvā yudhiṣṭhiram apīḍayat //

I innych wielkich łuczników z końmi, słoniami, wozami –
– słonie i ich wojowników, konie i jeźdźców na koniach,
rydwany z rydwannikami – niszczył najlepszy rydwannik.

9.16.4

tāṃstān anyānmaheṣvāsān sāśvān sarathakuñjarān /
kuñjarān kuñjarārohān aśvān aśvaprayāyinaḥ /
rathāṃśca rathibhiḥ sārdhaṃ jaghāna rathināṃ varaḥ //

Ramiona także odcinał z orężem w dłoniach, ciął godła,
pokrywał ziemię wojami jak trawą kuśa ołtarze.

9.16.5

bāhūṃścicheda ca tathā sāyudhān ketanāni ca /
cakāra ca mahīṃ yodhaistīrṇāṃ vedīṃ kuśair iva //

Tego zabójcę wojsk wroga jak śmierć kładącą kres wszystkim
oblegli gniewni żołnierze Pandów, Pańćalów, Somaków.

9.16.6

tathā tam arisainyāni ghnantaṃ mṛtyum ivāntakam /
parivavrur bhṛśaṃ kruddhāḥ pāṇḍupāñcālasomakāḥ //

Dotarł do niego Bhima, wnuk Śiniego
i bohaterscy dwaj synowie Madri,
gdy walczył z królem o straszliwej sile,
gdy się wzajemnie wezwali do boju.

9.16.7

taṃ bhīmasenaśca śineśca naptā mādryāśca putrau puruṣapravīrau /
samāgataṃ bhīmabalena rājñā paryāpur anyonyam athāhvayantaḥ //

Indrę wśród mężów spotkali w tej bitwie,
dowódcę Madrów, najlepszego z wojów,
i otoczywszy go bohaterowie
cięli strzałami szybkimi, z piórami.

9.16.8

tatastu śūrāḥ samare narendraṃ madreśvaraṃ prāpya yudhāṃ variṣṭham /
āvārya cainaṃ samare nṛvīrā jaghnuḥ śaraiḥ patribhir ugravegaiḥ //

Przez Bhimasenę i dwóch synów Madri,
i przez Madhawę ochraniany władca,
syn Dharmy , ranił władcę Madrów w piersi
tnąc go strzałami szybkimi, z piórami.

9.16.9

saṃrakṣito bhīmasenena rājā mādrīsutābhyām atha mādhavena /
madrādhipaṃ patribhir ugravegaiḥ stanāntare dharmasuto nijaghne //

Dostrzegli z twoich liczni rydwannicy,
że władcę Madrów ranią w walce strzały
i gdy wyraził zgodę Durjodhana,
zewsząd najlepsi przyszli, by go chronić.

9.16.10

tato raṇe tāvakānāṃ rathaughāḥ samīkṣya madrādhipatiṃ śarārtam /
paryāvavruḥ pravarāḥ sarvaśaśca duryodhanasyānumate samantāt //

I zaraz potem w walce władca Madrów
ciął Judhiszthirę siedmioma strzałami,
a wielki duchem syn Prythy go ranił
śląc mu strzał dziewięć, królu, w tym zamęcie.

9.16.11

tato drutaṃ madrajanādhipo raṇe yudhiṣṭhiraṃ saptabhir abhyavidhyat /
taṃ cāpi pārtho navabhiḥ pṛṣatkair vivyādha rājaṃstumule mahātmā //

Wówczas król Madrów oraz Judhiszthira,
dwaj rydwannicy, cięli się wzajemnie
strzałami oczyszczonymi olejem,
gdy naciągali łuki aż po uszy.

9.16.12

ākarṇapūrṇāyatasamprayuktaiḥ śaraistadā saṃyati tailadhautaiḥ /
anyonyam ācchādayatāṃ mahārathau madrādhipaścāpi yudhiṣṭhiraśca //

Gwałtownie w starciu wielcy rydwannicy,
gdy dostrzegali wzajemne słabości,
mocno ranili się strzałami mężni,
niezwyciężeni przez wrogów, potężni.

9.16.13

tatastu tūrṇaṃ samare mahārathau parasparasyāntaram īkṣamāṇau /
śarair bhṛśaṃ vivyadhatur nṛpottamau mahābalau śatrubhir apradhṛṣyau //

Głośny dźwięk łuków, cięciw i ich dłoni
jakby hałasem był pioruna Indry,
gdy wielcy duchem – Madrów pan, syn Pandu –
strumienie strzał na siebie wylewali.

9.16.14

tayor dhanurjyātalanisvano mahān mahendravajrāśanitulyanisvanaḥ /
parasparaṃ bāṇagaṇair mahātmanoḥ pravarṣator madrapapāṇḍuvīrayoḥ //

Jak dwa tygrysy młode w wielkim lesie
walcząc o mięso, tak obaj kroczyli,
niczym dwa słonie z kłami wspaniałymi
godzili w siebie dumnie krocząc w starciu.

9.16.15

tau ceratur vyāghraśiśuprakāśau mahāvaneṣvāmiṣagṛddhināviva /
viṣāṇinau nāgavarāvivobhau tatakṣatuḥ saṃyugajātadarpau //

Wówczas pan Madrów wielki duchem, żwawo
ciął Judhiszthirę o straszliwej sile,
w piersi herosa ranił nader mocno
strzałą tak lśniącą jak słońce i ogień.

9.16.16

tatastu madrādhipatir mahātmā yudhiṣṭhiraṃ bhīmabalaṃ prasahya /
vivyādha vīraṃ hṛdaye 'tivegaṃ śareṇa sūryāgnisamaprabheṇa //

A Judhiszthira, choć poważnie ranny,
strzałą wycelowaną dobrze, królu,
ranił też władcę Madrów, wielki duchem,
z czego radował się ów byk Kaurawów.

9.16.17

tato 'tividdho 'tha yudhiṣṭhiro 'pi susamprayuktena śareṇa rājan /
jaghāna madrādhipatiṃ mahātmā mudaṃ ca lebhe ṛṣabhaḥ kurūṇām //

Wnet Indra władców odzyskał świadomość
i mając oczy przekrwione z wściekłości
szybko strzał setką cisnął w syna Prythy
z siłą podobną sile Stuokiego.

9.16.18

tato muhūrtād iva pārthivendro labdhvā saṃjñāṃ krodhasaṃraktanetraḥ /
śatena pārthaṃ tvarito jaghāna sahasranetrapratimaprabhāvaḥ //

A wielki duchem Dharmy syn w pośpiechu,
wściekły, ciął Śalję śląc mu strzał dziesiątkę
w piersi, następnie innymi sześcioma
uderzył w jego kolczugę ze złota.

9.16.19

tvaraṃstato dharmasuto mahātmā śalyasya kruddho navabhiḥ pṛṣatkaiḥ /
bhittvā hyurastapanīyaṃ ca varma jaghāna ṣaḍbhistvaparaiḥ pṛṣatkaiḥ //

Ale po chwili Madrów pan radosny
łuk naciągając posłał szybkie strzały
i dwiema z nich ostrymi niczym brzytwa
rozciął łuk króla – byka wśród Kaurawów.

9.16.20

tatastu madrādhipatiḥ prahṛṣṭo dhanur vikṛṣya vyasṛjat pṛṣatkān /
dvābhyāṃ kṣurābhyāṃ ca tathaiva rājñaś cicheda cāpaṃ kurupuṃgavasya //

Inny łuk, nowy, wziął król wielki duchem,
jeszcze groźniejszy, z niego cisnął w Śalję
zewsząd strzałami z ostrym zakończeniem,
jak gdyby Indra wielki w Namućego.

9.16.21

navaṃ tato 'nyat samare pragṛhya rājā dhanur ghorataraṃ mahātmā /
śalyaṃ tu viddhvā niśitaiḥ samantād yathā mahendro namuciṃ śitāgraiḥ //

Wówczas strzałami dziewięcioma Śalja
ciął, wielki duchem, mocne, złote zbroje
Bhimy a także króla Judhiszthiry,
ramiona obu tych poranił także.

9.16.22

tatastu śalyo navabhiḥ pṛṣatkair bhīmasya rājñaśca yudhiṣṭhirasya /
nikṛtya raukme paṭuvarmaṇī tayor vidārayāmāsa bhujau mahātmā //

Inną, błyszczącą jak świecące słońce
strzałą jak brzytwa ostrą ciął łuk króla;
Krypa zaś zabił sześcioma strzałami
jego woźnicę, głową w dół ów upadł.

9.16.23

tato 'pareṇa jvalitārkatejasā kṣureṇa rājño dhanur unmamātha /
kṛpaśca tasyaiva jaghāna sūtaṃ ṣaḍbhiḥ śaraiḥ so 'bhimukhaṃ papāta //

Po tym król Madrów czterema strzałami
zabił, szlachetny, konie Judhiszthiry,
gdy zabił konie, czynił spustoszenie
wśród wojowników króla, syna Dharmy.

9.16.24

madrādhipaścāpi yudhiṣṭhirasya śaraiścaturbhir nijaghāna vāhān /
vāhāṃśca hatvā vyakaronmahātmā yodhakṣayaṃ dharmasutasya rājñaḥ //

Król w takim stanie był, a Bhimasena,
ów wielki duchem zniszczył rączą strzałą
łuk pana Madrów, a jego samego
dwiema gwałtownie przeszył – Indrę mężów.

9.16.25

tathā kṛte rājani bhīmaseno madrādhipasyāśu tato mahātmā /
chittvā dhanur vegavatā śareṇa dvābhyām avidhyat subhṛśaṃ narendram //

Jego woźnicy odciął inną strzałą
głowę od ciała z torsem w pancerz zbrojnym,
szybko też zabił cztery jego konie
ów Bhimasena, jakże gniewny wówczas.

9.16.26

athāpareṇāsya jahāra yantuḥ kāyācchiraḥ saṃnahanīyamadhyāt /
jaghāna cāśvāṃścaturaḥ sa śīghraṃ tathā bhṛśaṃ kupito bhīmasenaḥ //

Tego samotnie, śmiało kroczącego
w bitwie najpierwszy wśród łuczników wszystkich
Bhima zasypał sto strzał wypuszczając,
a wraz z nim też syn Madri – Sahadewa.

9.16.27

tam agraṇīḥ sarvadhanurdharāṇām ekaṃ carantaṃ samare 'tivegam /
bhīmaḥ śatena vyakiraccharāṇāṃ mādrīputraḥ sahadevastathaiva //

Widząc jak te pociski mamią Śalję
Bhima strzałami rozciął jego tarczę;
pan Madrów, gdy mu Bhima tarczę zniszczył
wziął tarczę inną tysiącem gwiazd zdobną

9.16.28

taiḥ sāyakair mohitaṃ vīkṣya śalyaṃ bhīmaḥ śarair asya cakarta varma /
sa bhīmasenena nikṛttavarmā madrādhipaścarma sahasratāram //

i miecz, z rydwanu skoczył wielki duchem,
aby popędzić wprost do syna Kunti –
– do Judhiszthiry o straszliwej sile
tnąc dyszel wozu Nakuli po drodze.

9.16.29

pragṛhya khaḍgaṃ ca rathānmahātmā praskandya kuntīsutam abhyadhāvat /
chittvā ratheṣāṃ nakulasya so 'tha yudhiṣṭhiraṃ bhīmabalo 'bhyadhāvat //

A przeciw niemu, gdy pędził na króla,
jakby to wściekła śmierć gnała, czym prędzej
wyszli Śikhandin, synowie Draupadi,
wódz Dhrysztadjumna oraz wnuk Śiniego.

9.16.30

taṃ cāpi rājānam athotpatantaṃ kruddhaṃ yathaivāntakam āpatantam /
dhṛṣṭadyumno draupadeyāḥ śikhaṇḍī śineśca naptā sahasā parīyuḥ //

Znów jego tarczę niezrównaną rozciął
śląc mu strzał dziesięć Bhima wielki duchem
i miecz strzałami ciął przy rękojeści
krzycząc z radości pośród twojej armii.

9.16.31

athāsya carmāpratimaṃ nyakṛntad bhīmo mahātmā daśabhiḥ pṛṣatkaiḥ /
khaḍgaṃ ca bhallair nicakarta muṣṭau nadan prahṛṣṭastava sainyamadhye //

Widząc ten wyczyn Bhimy, w uniesieniu
najlepsi z rzeszy rydwanników Pandów
z wielką radością głośny okrzyk wznieśli,
w konchy zadęli jasne niczym księżyc.

9.16.32

tat karma bhīmasya samīkṣya hṛṣṭās te pāṇḍavānāṃ pravarā rathaughāḥ /
nādaṃ ca cakrur bhṛśam utsmayantaḥ śaṅkhāṃśca dadhmuḥ śaśisaṃnikāśān //

Pod wpływem dźwięków tych przerażających
wojska twe udręczone, pełne smutku,
potem oblane, krwią ociekające,
nieszczęsne były i niemal bez życia.

9.16.33

tenātha śabdena vibhīṣaṇena tavābhitaptaṃ balam aprahṛṣṭam /
svedābhibhūtaṃ rudhirokṣitāṅgaṃ visaṃjñakalpaṃ ca tathā viṣaṇṇam //

Madrów król, choć atakowany mocno
przez Pandów wojów pod dowództwem Bhimy,
pędził czym prędzej wprost na Judhiszthirę,
jak lew w pośpiechu goni za jeleniem.

9.16.34

sa madrarājaḥ sahasāvakīrṇo bhīmāgragaiḥ pāṇḍavayodhamukhyaiḥ /
yudhiṣṭhirasyābhimukhaṃ javena siṃho yathā mṛgahetoḥ prayātaḥ //

A Król Prawości bez koni, woźnicy,
płonąc wściekłością jak płonący ogień,
widząc jak zmierza doń przywódca Madrów
sam szybko, prężnie popędził na wroga.

9.16.35

sa dharmarājo nihatāśvasūtaṃ krodhena dīptajvalanaprakāśam /
dṛṣṭvā tu madrādhipatiṃ sa tūrṇaṃ samabhyadhāvat tam ariṃ balena //

Słowa Gowindy przywołał czym prędzej,
myśl swą skierował ku zagładzie Śalji,
ów Król Prawości bez koni, woźnicy,
na wozie stanął włóczni swej szukając.

9.16.36

govindavākyaṃ tvaritaṃ vicintya dadhre matiṃ śalyavināśanāya /
sa dharmarājo nihatāśvasūte rathe tiṣṭhañ śaktim evābhikāṅkṣan //

Wielkiego duchem Śalji czyn zgłębiając
i fakt, że jego przeciwnik wciąż żyje,
umysł kierując ku zabiciu Śalji
uważnie czynił to, co rzekł brat Indry .

9.16.37

taccāpi śalyasya niśamya karma mahātmano bhāgam athāvaśiṣṭam /
smṛtvā manaḥ śalyavadhe yatātmā yathoktam indrāvarajasya cakre //

Więc Król Prawości chwycił lśniącą włócznię
z drzewcem ozdobnym w klejnoty i złoto,
oczy mu lśniły szeroko otwarte,
gniewnie spoglądał na przywódcę Madrów.

9.16.38

sa dharmarājo maṇihemadaṇḍāṃ jagrāha śaktiṃ kanakaprakāśām /
netre ca dīpte sahasā vivṛtya madrādhipaṃ kruddhamanā niraikṣat //

Choć intensywnie się w niego wpatrywał
król z czystym sercem, bez zmazy, o władco,
król Madrów jednak w proch się nie obrócił,
wszystko to, królu, cudem mi się zdało.

9.16.39

nirīkṣito vai naradeva rājñā pūtātmanā nirhṛtakalmaṣeṇa /
abhūnna yad bhasmasānmadrarājas tad adbhutaṃ me pratibhāti rājan //

I wówczas włócznię z jasnym, mocnym drzewcem,
zdobną w klejnoty i koral, błyszczącą,
cisnął z impetem, mocno wielki duchem
w przywódcę Madrów najwspanialszy z Kurów.

9.16.40

tatastu śaktiṃ rucirogradaṇḍāṃ maṇipravālojjvalitāṃ pradīptām /
cikṣepa vegāt subhṛśaṃ mahātmā madrādhipāya pravaraḥ kurūṇām //

Wszyscy Kurowie zebrani patrzyli
na nią, jak leci z wielką siłą, płonąc
i jak ogniste emituje iskry,
jak wielki meteor u kresu świata.

9.16.41

dīptām athaināṃ mahatā balena savisphuliṅgāṃ sahasā patantīm /
praikṣanta sarve kuravaḥ sametā yathā yugānte mahatīm ivolkām //

Jak noc zniszczenia, jak z pętami w rękach
położna Jamy z okrutnym obliczem,
jak Brahmy broń skuteczna, taką włócznią
cisnął przejęty walką Król Prawości.

9.16.42

tāṃ kālarātrīm iva pāśahastāṃ yamasya dhātrīm iva cograrūpām /
sabrahmadaṇḍapratimām amoghāṃ sasarja yatto yudhi dharmarājaḥ //

Synowie Pandu czcili ją gorliwie
najwspanialszymi woniami, wieńcami,
miejscem jej składu, piciem, pożywieniem,
lśniącą jak ogień zniszczenia, okrutną,
jak Atharwanów, Angirasów ryty .

9.16.43

gandhasragagryāsanapānabhojanair abhyarcitāṃ pāṇḍusutaiḥ prayatnāt /
saṃvartakāgnipratimāṃ jvalantīṃ kṛtyām atharvāṅgirasīm ivogrām //

Twasztar ją wykuł dla Wielkiego Władcy,
pożerającą tchnienia, ciała wrogów,
mającą siłę do tego, by zniszczyć
ziemię, niebiosa, wody i stworzenia.

9.16.44

īśānahetoḥ pratinirmitāṃ tāṃ tvaṣṭrā ripūṇām asudehabhakṣām /
bhūmyantarikṣādijalāśayāni prasahya bhūtāni nihantum īśām //

Zdobiły dzwonki ją, klejnoty, flagi,
diamenty, inne ozdoby, rękojeść
złota, gorliwie Twasztar ją wykonał
zdolną położyć kres wrogom braminów.

9.16.45

ghaṇṭāpatākāmaṇivajrabhājaṃ vaiḍūryacitrāṃ tapanīyadaṇḍām /
tvaṣṭrā prayatnānniyamena kﾱptāṃ brahmadviṣām antakarīm amoghām //

Z wielkim wysiłkiem, wzmożoną prędkością,
wypowiedziawszy nad nią straszne mantry
cisnął nią wówczas, by najlepszym torem
ku pana Madrów zagładzie leciała.

9.16.46

balaprayatnād adhirūḍhavegāṃ mantraiśca ghorair abhimantrayitvā /
sasarja mārgeṇa ca tāṃ pareṇa vadhāya madrādhipatestadānīm //

„Już jesteś martwy” – tak gwałtownie rycząc,
jak Rudra pocisk śląc na śmierć Antaki,
mocno rozciągnął ramię prawej ręki,
jak gdyby gniewnie tańczył Król Prawości.

9.16.47

hato 'syasāvityabhigarjamāno rudro 'ntakāyāntakaraṃ yatheṣum /
prasārya bāhuṃ sudṛḍhaṃ supāṇiṃ krodhena nṛtyann iva dharmarājaḥ //

Śalja tę włócznię potężnie rzuconą
przez Judhiszthirę z niewstrzymaną siłą
chcąc chwycić i odrzucić głośno ryknął/syknął,
jak ogień masło ofiarne przyjmując.

9.16.48

tāṃ sarvaśaktyā prahitāṃ sa śaktiṃ yudhiṣṭhireṇāprativāryavīryām /
pratigrahāyābhinanarda śalyaḥ samyagghutām agnir ivājyadhārām //

Ta przebijając pancerz jego lśniący,
jego wnętrzności oraz pierś szeroką,
przeszyła ziemię gładko jakby wodę
niszcząc potężną chwałę pana ludów .

9.16.49

sā tasya marmāṇi vidārya śubhram uro viśālaṃ ca tathaiva varma /
viveśa gāṃ toyam ivāprasaktā yaśo viśālaṃ nṛpater dahantī //

Krwią zlane było całe jego ciało,
cieknącą z nosa, oczu, ust i uszu,
z ran się sączącą, jakby wielka góra
Krauńća przez Skandę była poraniona.

9.16.50

nāsākṣikarṇāsyaviniḥsṛtena prasyandatā ca vraṇasaṃbhavena /
saṃsiktagātro rudhireṇa so 'bhūt krauñco yathā skandahato mahādriḥ //

Ręce rozłożył, z wozu padł na ziemię,
pancerz rozcięty miał przez chlubę Kurów
ów wielki duchem jak wielki słoń Indry
był jak szczyt góry rozcięty piorunem.

9.16.51

prasārya bāhū sa rathād gato gāṃ saṃchinnavarmā kurunandanena /
mahendravāhapratimo mahātmā vajrāhataṃ śṛṅgam ivācalasya //

Z rękami rozłożonymi król Madrów upadł na ziemię
twarzą do króla prawości, jak sztandar Indry wzniesiony.

9.16.52

bāhū prasāryābhimukho dharmarājasya madrarāṭ /
tato nipatito bhūmāvindradhvaja ivocchritaḥ //

Przeszyty na całym ciele, krwią cały ociekający
byk między ludźmi podążył, by czule spotkać się z ziemią.

9.16.53

sa tathā bhinnasarvāṅgo rudhireṇa samukṣitaḥ /
pratyudgata iva premṇā bhūmyā sa narapuṃgavaḥ //

Na piersi padł jak kochanek na swoją miłą kochankę,
długo radował się mężny ziemią jak miłą kochanką
całym ją ciałem objąwszy, jakby do snu się ułożył.

9.16.54

priyayā kāntayā kāntaḥ patamāna ivorasi /
ciraṃ bhuktvā vasumatīṃ priyāṃ kāntām iva prabhuḥ /
sarvair aṅgaiḥ samāśliṣya prasupta iva so 'bhavat //

W prawym zmaganiu zabity przez Syna Dharmy prawego
był niczym ogień wygasły w słusznie wylanej obiacie.

9.16.55

dharmye dharmātmanā yuddhe nihato dharmasūnunā /
samyagghuta iva sviṣṭaḥ praśānto 'gnir ivādhvare //

Choć serce włócznia rozdarła, choć broń i sztandar zniszczyła,
zgasłego Madrów przywódcę nie opuściła uroda.

9.16.56

śaktyā vibhinnahṛdayaṃ vipraviddhāyudhadhvajam /
saṃśāntam api madreśaṃ lakṣmīr naiva vyamuñcata //

Pochwycił łuk Judhiszthira lśniący tak, jak oręż Indry
i wrogów niszczył w zmaganiach jak niszczył węże król ptaków ,
ciała swych wrogów, ich tchnienia niszczył ostrymi strzałami.

9.16.57

tato yudhiṣṭhiraścāpam ādāyendradhanuṣprabham /
vyadhamad dviṣataḥ saṃkhye khagarāḍ iva pannagān /
dehāsūnniśitair bhallai ripūṇāṃ nāśayan kṣaṇāt //

Żołnierze twoi przyparci bezlikiem strzał syna Prythy,
dręczeni sami niszczyli siebie nie widząc się dobrze;
zbroje od ciał odpadały, bez broni byli, bez życia.

9.16.58

tataḥ pārthasya bāṇaughair āvṛtāḥ sainikāstava /
nimīlitākṣāḥ kṣiṇvanto bhṛśam anyonyam arditāḥ /
saṃnyastakavacā dehair vipatrāyudhajīvitāḥ //

Gdy zginął Śalja, brat jego młodszy, choć młody, rydwannik,
w cnotach do brata podobny zaatakował Pandawę.

9.16.59

tataḥ śalye nipatite madrarājānujo yuvā /
bhrātuḥ sarvair guṇaistulyo rathī pāṇḍavam abhyayāt //

Ranił go najlepszy z mężów szybko strzałami z żelaza
wieloma, pijany bitwą, chcąc pomścić zabójstwo brata.

9.16.60

vivyādha ca naraśreṣṭho nārācair bahubhistvaran /
hatasyāpacitiṃ bhrātuścikīrṣur yuddhadurmadaḥ //

Lecz jego też Król Prawości przeszył szybkimi sześcioma,
dwiema ostrymi jak brzytwa przeciął mu łuk oraz sztandar.

9.16.61

taṃ vivyādhāśugaiḥ ṣaḍbhir dharmarājastvarann iva /
kārmukaṃ cāsya cicheda kṣurābhyāṃ dhvajam eva ca //

Następnie strzałą płonącą, niezwykle mocną i szybką –
niedźwiedzią, odciął mu głowę, gdy ów stał naprzeciw niego.

9.16.62

tato 'sya dīpyamānena sudṛḍhena śitena ca /
pramukhe vartamānasya bhallenāpāharacchiraḥ //

Widziałem jak z wozu spada głowa w kolczyki ozdobna,
jakby niebianin spadł z nieba po wyczerpaniu swych zasług.

9.16.63

sakuṇḍalaṃ tad dadṛśe patamānaṃ śiro rathāt /
puṇyakṣayam iva prāpya patantaṃ svargavāsinam //

Z odciętą głową to jego ciało wypadło z rydwanu,
a widząc ciało krwią zlane rozbita była twa armia.

9.16.64

tasyāpakṛṣṭaśīrṣaṃ taccharīraṃ patitaṃ rathāt /
rudhireṇāvasiktāṅgaṃ dṛṣṭvā sainyam abhajyata //

Gdy młodszy brat króla Madrów noszący zbroję pstrokatą
zginął, z krzykami lamentu rozpierzchli się Kaurawowie.

9.16.65

vicitrakavace tasmin hate madranṛpānuje /
hāhākāraṃ vikurvāṇāḥ kuravo vipradudruvuḥ //

Widząc, że młodszy brat Śalji zginął, twych wojów przybitych,
których kurz gęsty pokrywał, dopadł strach przed Pandawami.

9.16.66

śalyānujaṃ hataṃ dṛṣṭvā tāvakāstyaktajīvitāḥ /
vitresuḥ pāṇḍavabhayād rajodhvastāstathā bhṛśam //

Do tych rozbitych i w strachu Kaurawów, byku Bharatów,
syn Satjaki, wnuk Śiniego , podchodził miotając strzały.

9.16.67

tāṃstathā bhajyatastrastān kauravān bharatarṣabha /
śiner naptā kiran bāṇair abhyavartata sātyakiḥ //

Gdy wielki łucznik podchodził niepowstrzymany, gwałtowny,
Hrydiki syn , królu, spiesznie, bez strachu stanął naprzeciw.

9.16.68

tam āyāntaṃ maheṣvāsam aprasahyaṃ durāsadam /
hārdikyastvarito rājan pratyagṛhṇād abhītavat //

Zeszli się dwaj wielcy duchem, Hrydiki syn, syn Satjaki,
dwaj z rodu Wrysznich, zacięci niczym dwa lwy szalejące.

9.16.69

tau sametau mahātmānau vārṣṇeyāvaparājitau /
hārdikyaḥ sātyakiścaiva siṃhāviva madotkaṭau //

Strzałami jaśniejącymi wzajemnie się przykrywali
jakby promieniami słońca – dwaj lśniący blaskiem słonecznym.

9.16.70

iṣubhir vimalābhāsaiśchādayantau parasparam /
arcirbhir iva sūryasya divākarasamaprabhau //

Na niebie oglądaliśmy pociski obu lwów Wrysznich
ciśnięte siłą ich łuków, jakby pędzące insekty.

9.16.71

cāpamārgabaloddhūtānmārgaṇān vṛṣṇisiṃhayoḥ /
ākāśe samapaśyāma pataṃgān iva śīghragān //

Hrydiki syn Satjakiego przeszył śląc mu strzał dziesiątkę,
konie trzema, łuk zaś jedną strzałą o drzewcu nagiętym.

9.16.72

sātyakiṃ daśabhir viddhvā hayāṃścāsya tribhiḥ śaraiḥ /
cāpam ekena cicheda hārdikyo nataparvaṇā //

Porzucił łuk ten strzaskany i spiesząc się inny, lepszy
oręż wziął byk z rodu Śinich, mocniejszy niż ten poprzedni.

9.16.73

tannikṛttaṃ dhanuḥ śreṣṭham apāsya śinipuṃgavaḥ /
anyad ādatta vegena vegavattaram āyudham //

Wziąwszy ten łuk najwspanialszy, najlepszy z wszystkich łuczników
strzał dziesięć w syna Hrydiki wypuścił w piersi goraniąc.

9.16.74

tad ādāya dhanuḥ śreṣṭhaṃ variṣṭhaḥ sarvadhanvinām /
hārdikyaṃ daśabhir bāṇaiḥ pratyavidhyat stanāntare //

Rydwan, zaprzęg, dyszel zniszczył celnie kierując swe strzały,
zabił mu konie w pośpiechu i dwóch strażników rydwanu.

9.16.75

tato rathaṃ yugeṣāṃ ca chittvā bhallaiḥ susaṃyataiḥ /
aśvāṃstasyāvadhīt tūrṇam ubhau ca pārṣṇisārathī //

Gdy zginął król Madrów, królu, a Krytawarman swój rydwan
stracił, Durjodhany armia znów wycofała się z bitwy.

9.16.76

madrarāje hate rājan virathe kṛtavarmaṇi /
duryodhanabalaṃ sarvaṃ punar āsīt parāṅmukham //

Nie mogli rozpoznać wroga żołnierze kurzem spowici,
znaczna część armii poległa, a reszta się wycofała.

9.16.77

tatpare nāvabudhyanta sainyena rajasā vṛte /
balaṃ tu hatabhūyiṣṭhaṃ tat tadāsīt parāṅmukham //

Widzieli wówczas żołnierze kurz unoszący się z ziemi,
po chwili osiadł, o mężny, przez krwi strumienie rozliczne.

9.16.78

tato muhūrtāt te 'paśyan rajo bhaumaṃ samutthitam /
vividhaiḥ śoṇitasrāvaiḥ praśāntaṃ puruṣarṣabha //

A Durjodhana, gdy widział z bliska swą armię złamaną,
sam wszystkich Parthów wstrzymywał nacierających w pośpiechu.

9.16.79

tato duryodhano dṛṣṭvā bhagnaṃ svabalam antikāt /
javenāpatataḥ pārthān ekaḥ sarvān avārayat //

Widząc Pandawów na wozach i Dhrysztadjumnę Parszatę,
władcę Anartów bitnego ostre im strzały posyłał.

9.16.80

pāṇḍavān sarathān dṛṣṭvā dhṛṣṭadyumnaṃ ca pārṣatam /
ānartaṃ ca durādharṣaṃ śitair bāṇair avākirat //

Wrogowie go unikali jak śmierci śmiertelni ludzie,
a syn Hrydiki powrócił wstąpiwszy na inny rydwan.

9.16.81

taṃ pare nābhyavartanta martyā mṛtyum ivāgatam /
athānyaṃ ratham āsthāya hārdikyo 'pi nyavartata //

A wówczas król Judhiszthira, wielki rydwannik, w pośpiechu
czterema strzałami zabił rumaki Krytawarmana;
Gautamę przeszył sześcioma ostrymi jak na niedźwiedzia.

9.16.82

tato yudhiṣṭhiro rājā tvaramāṇo mahārathaḥ /
caturbhir nijaghānāśvān patribhiḥ kṛtavarmaṇaḥ /
vivyādha gautamaṃ cāpi ṣaḍbhir bhallaiḥ sutejanaiḥ //

Hardikję pozbawionego przez króla koni, rydwanu
Aśwatthaman na rydwanie swym zabrał od Judhiszthiry.

9.16.83

aśvatthāmā tato rājñā hatāśvaṃ virathīkṛtam /
samapovāha hārdikyaṃ svarathena yudhiṣṭhirāt //

Syn Śaradwata ośmioma strzałami ciął Judhiszthirę
i konie jego ośmioma ostrymi, z kamiennym grotem.

9.16.84

tataḥ śāradvato 'ṣṭābhiḥ pratyavidhyad yudhiṣṭhiram /
vivyādha cāśvānniśitaistasyāṣṭābhiḥ śilīmukhaiḥ //

Tak oto dalsza część walki toczyła się, wielki królu,
z powodu złych planów twoich i twego syna, Bharato.

9.16.85

evam etanmahārāja yuddhaśeṣam avartata /
tava durmantrite rājan sahaputrasya bhārata //

Gdy wielki łucznik został uśmiercony
w środku tej bitwy przez byka wśród Kurów,
Parthowie wszyscy z najwyższą radością
zadęli w konchy widząc, że padł Śalja.

9.16.86

tasminmaheṣvāsavare viśaste saṃgrāmamadhye kurupuṃgavena /
pārthāḥ sametāḥ paramaprahṛṣṭāḥ śaṅkhān pradadhmur hatam īkṣya śalyam //

I wysławiali Judhiszthirę w boju
jak niegdyś Indrę po zabójstwie Wrytry
bogowie, brzmiały różne instrumenty
a przez to wszędzie rozbrzmiewała ziemia.

9.16.87

yudhiṣṭhiraṃ ca praśaśaṃsur ājau purā surā vṛtravadhe yathendram /
cakruśca nānāvidhavādyaśabdān ninādayanto vasudhāṃ samantāt //