Dźanamedźaja rzekł:
Kiedy Karnę w taki sposób Leworęczny zabił w starciu,
cóż, braminie, uczyniła niewielka Kaurawów resztka?
Kiedy Karnę w taki sposób Leworęczny zabił w starciu,
cóż, braminie, uczyniła niewielka Kaurawów resztka?
janamejaya uvāca /
evaṃ nipātite karṇe samare savyasācinā /
alpāvaśiṣṭāḥ kuravaḥ kim akurvata vai dvija //
evaṃ nipātite karṇe samare savyasācinā /
alpāvaśiṣṭāḥ kuravaḥ kim akurvata vai dvija //
Gdy zobaczył Sujodhana , król, że armię swą zbierają
Pandawowie, cóż przedsięwziął Kaurawa w stosownej chwili?
Pandawowie, cóż przedsięwziął Kaurawa w stosownej chwili?
udīryamāṇaṃ ca balaṃ dṛṣṭvā rājā suyodhanaḥ /
pāṇḍavaiḥ prāptakālaṃ ca kiṃ prāpadyata kauravaḥ //
pāṇḍavaiḥ prāptakālaṃ ca kiṃ prāpadyata kauravaḥ //
Przedstaw mi to, pragnę poznać, o najlepszy wśród braminów,
nie mam bowiem dość, gdy słyszę o mych przodków wielkich czynach.
nie mam bowiem dość, gdy słyszę o mych przodków wielkich czynach.
etad icchāmyahaṃ śrotuṃ tad ācakṣva dvijottama /
na hi tṛpyāmi pūrveṣāṃ śṛṇvānaścaritaṃ mahat //
na hi tṛpyāmi pūrveṣāṃ śṛṇvānaścaritaṃ mahat //
Waiśampajana rzekł:
Po zabójstwie Karny, królu, Sujodhana, Dhrytarasztry
syn wpadł w wielkie morze smutku, nadziei nie mając znikąd.
Po zabójstwie Karny, królu, Sujodhana, Dhrytarasztry
syn wpadł w wielkie morze smutku, nadziei nie mając znikąd.
vaiśaṃpāyana uvāca /
tataḥ karṇe hate rājan dhārtarāṣṭraḥ suyodhanaḥ /
bhṛśaṃ śokārṇave magno nirāśaḥ sarvato 'bhavat //
tataḥ karṇe hate rājan dhārtarāṣṭraḥ suyodhanaḥ /
bhṛśaṃ śokārṇave magno nirāśaḥ sarvato 'bhavat //
Lamentując w taki sposób stale: „Karno, och, ach, Karno!”,
z trudem dotarł do obozu z władcami ocalałymi.
z trudem dotarł do obozu z władcami ocalałymi.
hā karṇa hā karṇa iti śocamānaḥ punaḥ punaḥ /
kṛcchrāt svaśibiraṃ prāyāddhataśeṣair nṛpaiḥ saha //
kṛcchrāt svaśibiraṃ prāyāddhataśeṣair nṛpaiḥ saha //
Choć koili go królowie opiniami z ksiąg prawości,
nie znalazł pociechy myśląc o mordzie woźnicy syna.
nie znalazł pociechy myśląc o mordzie woźnicy syna.
sa samāśvāsyamāno 'pi hetubhiḥ śāstraniścitaiḥ /
rājabhir nālabhaccharma sūtaputravadhaṃ smaran //
rājabhir nālabhaccharma sūtaputravadhaṃ smaran //
Uznając potęgę losu oraz konieczności, władca
zdecydował się na walkę i wyruszył znów do boju.
zdecydował się na walkę i wyruszył znów do boju.
sa daivaṃ balavanmatvā bhavitavyaṃ ca pārthivaḥ /
saṃgrāme niścayaṃ kṛtvā punar yuddhāya niryayau //
saṃgrāme niścayaṃ kṛtvā punar yuddhāya niryayau //
Byk wśród królów, jak należy, Śalji nadał godność wodza
i wyruszył król do bitwy z władcami ocalałymi.
i wyruszył król do bitwy z władcami ocalałymi.
śalyaṃ senāpatiṃ kṛtvā vidhivad rājapuṃgavaḥ /
raṇāya niryayau rājā hataśeṣair nṛpaiḥ saha //
raṇāya niryayau rājā hataśeṣair nṛpaiḥ saha //
Wówczas, najlepszy z Bharatów, rozgorzała głośna walka
armii Kurów i Pandawów, jak bój bogów i demonów. /walka ta przypominała
bitwę bogów i demonów./
armii Kurów i Pandawów, jak bój bogów i demonów. /walka ta przypominała
bitwę bogów i demonów./
tataḥ sutumulaṃ yuddhaṃ kurupāṇḍavasenayoḥ /
babhūva bharataśreṣṭha devāsuraraṇopamam //
babhūva bharataśreṣṭha devāsuraraṇopamam //
Śalja, monarcho, dokonał rzezi żołnierzy Pandawów
podczas walki, lecz w południe Król Prawości go powalił.
podczas walki, lecz w południe Król Prawości go powalił.
tataḥ śalyo mahārāja kṛtvā kadanam āhave /
pāṇḍusainyasya madhyāhne dharmarājena pātitaḥ //
pāṇḍusainyasya madhyāhne dharmarājena pātitaḥ //
A wówczas król Durjodhana, któremu zabito krewnych,
z pola bitwy się wycofał i ze strachu przed wrogami
do jeziora wszedł strasznego.
z pola bitwy się wycofał i ze strachu przed wrogami
do jeziora wszedł strasznego.
tato duryodhano rājā hatabandhū raṇājirāt /
apasṛtya hradaṃ ghoraṃ viveśa ripujād bhayāt //
apasṛtya hradaṃ ghoraṃ viveśa ripujād bhayāt //
Tego dnia w południe Bhima otoczył go z rycerzami
mężnymi, z jeziora wezwał i podstępnie go powalił.
mężnymi, z jeziora wezwał i podstępnie go powalił.
athāparāhṇe tasyāhnaḥ parivārya mahārathaiḥ /
hradād āhūya yogena bhīmasenena pātitaḥ //
hradād āhūya yogena bhīmasenena pātitaḥ //
Gdy zginął ów wielki łucznik, trzej żyjący rydwannicy
w furii, nocą, Indro królów, wybili Pańćalów armię.
w furii, nocą, Indro królów, wybili Pańćalów armię.
tasmin hate maheṣvāse hataśiṣṭāstrayo rathāḥ /
saṃrambhān niśi rājendra jaghnuḥ pāñcālasainikān //
saṃrambhān niśi rājendra jaghnuḥ pāñcālasainikān //
Następnego dnia nad ranem przybył z obozu Sańdźaja,
wszedł do miasta przygnębiony, pełen bólu i nieszczęścia.
wszedł do miasta przygnębiony, pełen bólu i nieszczęścia.
tataḥ pūrvāhṇasamaye śibirād etya saṃjayaḥ /
praviveśa purīṃ dīno duḥkhaśokasamanvitaḥ //
praviveśa purīṃ dīno duḥkhaśokasamanvitaḥ //
Po czym, gdy do miasta wkroczył szybko, w bólu wznosząc ręce,
cały będąc roztrzęsiony, wszedł do królewskiego domu.
cały będąc roztrzęsiony, wszedł do królewskiego domu.
praviśya ca puraṃ tūrṇaṃ bhujāvucchritya duḥkhitaḥ /
vepamānastato rājñaḥ praviveśa niveśanam //
vepamānastato rājñaḥ praviveśa niveśanam //
I, tygrysie pośród mężów, lamentował nieszczęśliwy:
„Ach, królu, wstrząsnęła nami śmierć tego wielkiego duchem!
„Ach, królu, wstrząsnęła nami śmierć tego wielkiego duchem!
ruroda ca naravyāghra hā rājann iti duḥkhitaḥ /
aho bata vivignāḥ sma nidhanena mahātmanaḥ //
aho bata vivignāḥ sma nidhanena mahātmanaḥ //
Ach, czas – los jest przepotężny i bieg jego nieprzebyty,
skoro polegli książęta, wszyscy siłą równi Śakrze.”
skoro polegli książęta, wszyscy siłą równi Śakrze.”
aho subalavān kālo gatiśca paramā tathā /
śakratulyabalāḥ sarve yatrāvadhyanta pārthivāḥ //
śakratulyabalāḥ sarve yatrāvadhyanta pārthivāḥ //
Widząc przed sobą Sańdźaję wszyscy ludzie łkali, królu,
wszyscy wielce poruszeni wykrzykując: „ach, och królu!”
wszyscy wielce poruszeni wykrzykując: „ach, och królu!”
dṛṣṭvaiva ca puro rājañ janaḥ sarvaḥ sa saṃjayam /
praruroda bhṛśodvigno hā rājann iti sasvaram //
praruroda bhṛśodvigno hā rājann iti sasvaram //
I, tygrysie pośród mężów, wszyscy w mieście, nawet dzieci,
wznieśli wielki okrzyk bólu słysząc o zabitym władcy.
wznieśli wielki okrzyk bólu słysząc o zabitym władcy.
ā kumāraṃ naravyāghra tat puraṃ vai samantataḥ /
ārtanādaṃ mahaccakre śrutvā vinihataṃ nṛpam //
ārtanādaṃ mahaccakre śrutvā vinihataṃ nṛpam //
On też widział mężów – byków trzech, straceńczo tam pędzących,
jak gdyby szaleni byli, smutkiem wielce udręczeni.
jak gdyby szaleni byli, smutkiem wielce udręczeni.
dhāvataścāpyapaśyacca tatra trīn puruṣarṣabhān /
naṣṭacittān ivonmattāñ śokena bhṛśapīḍitān //
naṣṭacittān ivonmattāñ śokena bhṛśapīḍitān //
Przygnębiony ten woźnica, wszedłszy do pałacu króla
dostrzegł najlepszego z królów – monarchę z mądrości okiem.
dostrzegł najlepszego z królów – monarchę z mądrości okiem.
tathā sa vihvalaḥ sūtaḥ praviśya nṛpatikṣayam /
dadarśa nṛpatiśreṣṭhaṃ prajñācakṣuṣam īśvaram //
dadarśa nṛpatiśreṣṭhaṃ prajñācakṣuṣam īśvaram //
Gdy zobaczył, jak bezgrzeszny siedzi zewsząd otoczony
przez synowe swe, Bharato, Gandhari oraz Widurę,
przez synowe swe, Bharato, Gandhari oraz Widurę,
dṛṣṭvā cāsīnam anaghaṃ samantāt parivāritam /
snuṣābhir bharataśreṣṭha gāndhāryā vidureṇa ca //
snuṣābhir bharataśreṣṭha gāndhāryā vidureṇa ca //
i przez innych druhów, krewnych, dążących do jego dobra,
i jak on rozpamiętuje kwestię tę – zabójstwo Karny,
i jak on rozpamiętuje kwestię tę – zabójstwo Karny,
tathānyaiśca suhṛdbhiśca jñātibhiśca hitaiṣibhiḥ /
tam eva cārthaṃ dhyāyantaṃ karṇasya nidhanaṃ prati //
tam eva cārthaṃ dhyāyantaṃ karṇasya nidhanaṃ prati //
szlochając, Dźanamedźajo, woźnica z nieszczęsnym sercem
słowa te do króla wyrzekł głosem przez łzy niewyraźnym:
słowa te do króla wyrzekł głosem przez łzy niewyraźnym:
rudann evābravīd vākyaṃ rājānaṃ janamejaya /
nātihṛṣṭamanāḥ sūto bāṣpasaṃdigdhayā girā //
nātihṛṣṭamanāḥ sūto bāṣpasaṃdigdhayā girā //
„Oto ja, Sańdźaja, panie, pokłon ci, Bharatów byku,
zginął Madrów władca – Śalja, i Śakuni, syn Sulabhy,
i Uluka, gracza w kości dzielny syn, tygrysie mężów.
zginął Madrów władca – Śalja, i Śakuni, syn Sulabhy,
i Uluka, gracza w kości dzielny syn, tygrysie mężów.
saṃjayo 'haṃ naravyāghra namaste bharatarṣabha /
madrādhipo hataḥ śalyaḥ śakuniḥ saubalastathā /
ulūkaḥ puruṣavyāghra kaitavyo dṛḍhavikramaḥ //
madrādhipo hataḥ śalyaḥ śakuniḥ saubalastathā /
ulūkaḥ puruṣavyāghra kaitavyo dṛḍhavikramaḥ //
Śampakowie, Kambodźowie, Śakowie – polegli wszyscy,
zabici są barbarzyńcy, ludy górskie, Jawanowie.
zabici są barbarzyńcy, ludy górskie, Jawanowie.
saṃśaptakā hatāḥ sarve kāmbojāśca śakaiḥ saha /
mlecchāśca pārvatīyāśca yavanāśca nipātitāḥ //
mlecchāśca pārvatīyāśca yavanāśca nipātitāḥ //
Padli wschodni wojownicy i wszyscy z południa, królu,
zginęli z północy wszyscy i z zachodu, władco mężów;
królowie, synowie królów, wszyscy, królu, są zabici.
zginęli z północy wszyscy i z zachodu, władco mężów;
królowie, synowie królów, wszyscy, królu, są zabici.
prācyā hatā mahārāja dākṣiṇātyāśca sarvaśaḥ /
udīcyā nihatāḥ sarve pratīcyāśca narādhipa /
rājāno rājaputrāśca sarvato nihatā nṛpa //
udīcyā nihatāḥ sarve pratīcyāśca narādhipa /
rājāno rājaputrāśca sarvato nihatā nṛpa //
Durjodhanę zabił, królu, syn Pandu, jak zapowiedział –
ze strzaskanym udem, władco, leży w kurzu, krwią zmazany.
ze strzaskanym udem, władco, leży w kurzu, krwią zmazany.
duryodhano hato rājan yathoktaṃ pāṇḍavena ca /
bhagnasaktho mahārāja śete pāṃsuṣu rūṣitaḥ //
bhagnasaktho mahārāja śete pāṃsuṣu rūṣitaḥ //
Zginął, królu, Dhrysztadjumna, Śikhandin niezwyciężony,
Uttamaudźas, Judhamanju i Prabhadrakowie, królu.
Uttamaudźas, Judhamanju i Prabhadrakowie, królu.
dhṛṣṭadyumno hato rājañ śikhaṇḍī cāparājitaḥ /
uttamaujā yudhāmanyustathā rājan prabhadrakāḥ //
uttamaujā yudhāmanyustathā rājan prabhadrakāḥ //
Zabito mężów-tygrysów – Pańćalów i wojów Ćedich,
oraz wszystkich twoich synów, a także Draupadi synów,
zginął Karny syn, bohater, wielkiej siły Wryszasena.
oraz wszystkich twoich synów, a także Draupadi synów,
zginął Karny syn, bohater, wielkiej siły Wryszasena.
pāñcālāśca naravyāghrāścedayaśca niṣūditāḥ /
tava putrā hatāḥ sarve draupadeyāśca bhārata /
karṇaputro hataḥ śūro vṛṣaseno mahābalaḥ //
tava putrā hatāḥ sarve draupadeyāśca bhārata /
karṇaputro hataḥ śūro vṛṣaseno mahābalaḥ //
Zginęli mężowie wszyscy, padły słonie oraz konie,
śmierć ponieśli rydwannicy w bitwie tej, tygrysie mężów.
śmierć ponieśli rydwannicy w bitwie tej, tygrysie mężów.
narā vinihatāḥ sarve gajāśca vinipātitāḥ /
rathinaśca naravyāghra hayāśca nihatā yudhi //
rathinaśca naravyāghra hayāśca nihatā yudhi //
Tylko mała resztka, panie, przetrwała w obozie twoich;
wskutek ataków wzajemnych Pandawów i naszych wojów
wskutek ataków wzajemnych Pandawów i naszych wojów
kiṃciccheṣaṃ ca śibiraṃ tāvakānāṃ kṛtaṃ vibho /
pāṇḍavānāṃ ca śūrāṇāṃ samāsādya parasparam //
pāṇḍavānāṃ ca śūrāṇāṃ samāsādya parasparam //
świat przez czas otumaniony składa się przeważnie z kobiet,
zostało Pandawów siedmiu, trzech ze strony Dhartarasztrów.
zostało Pandawów siedmiu, trzech ze strony Dhartarasztrów.
prāyaḥ strīśeṣam abhavajjagat kālena mohitam /
sapta pāṇḍavataḥ śeṣā dhārtarāṣṭrāstathā trayaḥ //
sapta pāṇḍavataḥ śeṣā dhārtarāṣṭrāstathā trayaḥ //
Tych siedmiu, to pięciu braci, Wasudewa i Satjaki,
trzech, to Krypa, Krytawarman i syn Drony , mistrz zwycięzców.
trzech, to Krypa, Krytawarman i syn Drony , mistrz zwycięzców.
te caiva bhrātaraḥ pañca vāsudevo 'tha sātyakiḥ /
kṛpaśca kṛtavarmā ca drauṇiśca jayatāṃ varaḥ //
kṛpaśca kṛtavarmā ca drauṇiśca jayatāṃ varaḥ //
To są twoi rydwannicy, królu, najwspanialszy z władców;
spośród wszystkich wielkich armii zgromadzonych, panie ludów,
ci, monarcho, ocaleli, wszystkich innych śmierć dopadła.
spośród wszystkich wielkich armii zgromadzonych, panie ludów,
ci, monarcho, ocaleli, wszystkich innych śmierć dopadła.
tavāpyete mahārāja rathino nṛpasattama /
akṣauhiṇīnāṃ sarvāsāṃ sametānāṃ janeśvara /
ete śeṣā mahārāja sarve 'nye nidhanaṃ gatāḥ //
akṣauhiṇīnāṃ sarvāsāṃ sametānāṃ janeśvara /
ete śeṣā mahārāja sarve 'nye nidhanaṃ gatāḥ //
Cały świat zniszczony został przez czas – los, Bharatów byku,
który wyniósł Durjodhanę na czoło waśni, Bharato.”
który wyniósł Durjodhanę na czoło waśni, Bharato.”
kālena nihataṃ sarvaṃ jagad vai bharatarṣabha /
duryodhanaṃ vai purataḥ kṛtvā vairasya bhārata //
duryodhanaṃ vai purataḥ kṛtvā vairasya bhārata //
Tę okrutną mowę słysząc Dhrytarasztra, władca ludów,
padł na ziemię, wielki królu, pozbawiony swoich zmysłów.
padł na ziemię, wielki królu, pozbawiony swoich zmysłów.
etacchrutvā vacaḥ krūraṃ dhṛtarāṣṭro janeśvaraḥ /
nipapāta mahārāja gatasattvo mahītale //
nipapāta mahārāja gatasattvo mahītale //
A gdy ów na ziemię upadł, Widura chwalebny także
padł na ziemię, wielki królu, dotknięty nieszczęściem króla.
padł na ziemię, wielki królu, dotknięty nieszczęściem króla.
tasminnipatite bhūmau viduro 'pi mahāyaśāḥ /
nipapāta mahārāja rājavyasanakarśitaḥ //
nipapāta mahārāja rājavyasanakarśitaḥ //
Gandhari, o wielki władco, i wszystkie kobiety Kurów
na ziemię gwałtownie padły słysząc tę okrutną mowę.
na ziemię gwałtownie padły słysząc tę okrutną mowę.
gāndhārī ca nṛpaśreṣṭha sarvāśca kuruyoṣitaḥ /
patitāḥ sahasā bhūmau śrutvā krūraṃ vacaśca tāḥ //
patitāḥ sahasā bhūmau śrutvā krūraṃ vacaśca tāḥ //
Wówczas cała świta króla bez zmysłów na ziemię padła,
jakby to opowieść jakaś była, długa, pełna żalów,
przedstawiona na obrazie.
jakby to opowieść jakaś była, długa, pełna żalów,
przedstawiona na obrazie.
niḥsaṃjñaṃ patitaṃ bhūmau tadāsīd rājamaṇḍalam /
pralāpayuktā mahatī kathā nyastā paṭe yathā //
pralāpayuktā mahatī kathā nyastā paṭe yathā //
Nieszczęściem powodowany król, pan ziemi, Dhrytarasztra,
stopniowo odzyskał siły wyniszczony klęską synów.
stopniowo odzyskał siły wyniszczony klęską synów.
kṛcchreṇa tu tato rājā dhṛtarāṣṭro mahīpatiḥ /
śanair alabhata prāṇān putravyasanakarśitaḥ //
śanair alabhata prāṇān putravyasanakarśitaḥ //
A świadomość odzyskawszy, drżący, wielce nieszczęśliwy,
zerkając na wszystkie strony rzekł te słowa do Doradcy:
zerkając na wszystkie strony rzekł te słowa do Doradcy:
labdhvā tu sa nṛpaḥ saṃjñāṃ vepamānaḥ suduḥkhitaḥ /
udīkṣya ca diśaḥ sarvāḥ kṣattāraṃ vākyam abravīt //
udīkṣya ca diśaḥ sarvāḥ kṣattāraṃ vākyam abravīt //
„Doradco uczony, mądry, tyś jest, byku wśród Bharatów,
mą ucieczką, bezsilnego, który stracił wszystkich synów”,
w taki sposób rzekł i znowu bez zmysłów na ziemię upadł.
mą ucieczką, bezsilnego, który stracił wszystkich synów”,
w taki sposób rzekł i znowu bez zmysłów na ziemię upadł.
vidvan kṣattar mahāprājña tvaṃ gatir bharatarṣabha /
mamānāthasya subhṛśaṃ putrair hīnasya sarvaśaḥ /
evam uktvā tato bhūyo visaṃjño nipapāta ha //
mamānāthasya subhṛśaṃ putrair hīnasya sarvaśaḥ /
evam uktvā tato bhūyo visaṃjño nipapāta ha //
Widząc, że on znowu upadł, niektórzy wśród jego krewnych
zimną wodą go zwilżali, wachlowali wachlarzami.
zimną wodą go zwilżali, wachlowali wachlarzami.
taṃ tathā patitaṃ dṛṣṭvā bāndhavā ye 'sya kecana /
śītaistu siṣicustoyair vivyajur vyajanair api //
śītaistu siṣicustoyair vivyajur vyajanair api //
A gdy dłuższy czas upłynął, władca ziemi ocucony,
włodarz, cicho medytował wyniszczony klęską synów,
sycząc tak, jakby był wężem wrzuconym do garnka, panie.
włodarz, cicho medytował wyniszczony klęską synów,
sycząc tak, jakby był wężem wrzuconym do garnka, panie.
sa tu dīrgheṇa kālena pratyāśvasto mahīpatiḥ /
tūṣṇīṃ dadhyau mahīpālaḥ putravyasanakarśitaḥ /
niḥśvasañ jihmaga iva kumbhakṣipto viśāṃ pate //
tūṣṇīṃ dadhyau mahīpālaḥ putravyasanakarśitaḥ /
niḥśvasañ jihmaga iva kumbhakṣipto viśāṃ pate //
Lamentował też Sańdźaja widząc cierpiącego króla,
a także niewiasty wszystkie wraz z Gandhari znamienitą.
a także niewiasty wszystkie wraz z Gandhari znamienitą.
saṃjayo 'pyarudat tatra dṛṣṭvā rājānam āturam /
tathā sarvāḥ striyaścaiva gāndhārī ca yaśasvinī //
tathā sarvāḥ striyaścaiva gāndhārī ca yaśasvinī //
Gdy znów długi czas upłynął, Dhrytarasztra, tygrys mężów,
do Widury rzekł te słowa co chwilę świadomość tracąc:
do Widury rzekł te słowa co chwilę świadomość tracąc:
tato dīrgheṇa kālena viduraṃ vākyam abravīt /
dhṛtarāṣṭro naravyāghro muhyamāno muhur muhuḥ //
dhṛtarāṣṭro naravyāghro muhyamāno muhur muhuḥ //
„Niech kobiety wszystkie wyjdą wraz z Gandhari znamienitą
i druhowie moi wszyscy, umysł mój się mocno chwieje.”
i druhowie moi wszyscy, umysł mój się mocno chwieje.”
gacchantu yoṣitaḥ sarvā gāndhārī ca yaśasvinī /
tatheme suhṛdaḥ sarve bhraśyate me mano bhṛśam //
tatheme suhṛdaḥ sarve bhraśyate me mano bhṛśam //
Tak Doradca zagadnięty wyprowadził te kobiety
łagodnie, Bharatów byku, drżący, stale roztrzęsiony.
łagodnie, Bharatów byku, drżący, stale roztrzęsiony.
evam uktastataḥ kṣattā tāḥ striyo bharatarṣabha /
visarjayāmāsa śanair vepamānaḥ punaḥ punaḥ //
visarjayāmāsa śanair vepamānaḥ punaḥ punaḥ //
Wówczas, byku wśród Bharatów, wyszły te kobiety wszystkie
oraz wszyscy przyjaciele widząc cierpiącego króla.
oraz wszyscy przyjaciele widząc cierpiącego króla.
niścakramustataḥ sarvāstāḥ striyo bharatarṣabha /
suhṛdaśca tataḥ sarve dṛṣṭvā rājānam āturam //
suhṛdaśca tataḥ sarve dṛṣṭvā rājānam āturam //
A Sańdźaja przygnębiony dostrzegł, o niszczący wrogów,
jak odzyskał król świadomość, choć cierpiący mocno bolał.
jak odzyskał król świadomość, choć cierpiący mocno bolał.
tato narapatiṃ tatra labdhasaṃjñaṃ paraṃtapa /
avekṣya saṃjayo dīno rodamānaṃ bhṛśāturam //
avekṣya saṃjayo dīno rodamānaṃ bhṛśāturam //
I Doradca znów z pokorą pocieszał wzdychającego,
tego Indrę pośród mężów, słowami delikatnymi.
tego Indrę pośród mężów, słowami delikatnymi.
prāñjalir niḥśvasantaṃ ca taṃ narendraṃ muhur muhuḥ /
samāśvāsayata kṣattā vacasā madhureṇa ha //
samāśvāsayata kṣattā vacasā madhureṇa ha //