Mym czcicielem bądź, myśl o mnie, wielbij mnie, mnie pokłon składaj,
tak to siebie zaprzęgając, mnie oddany przyjdziesz do mnie.
tak to siebie zaprzęgając, mnie oddany przyjdziesz do mnie.
śrībhagavānuvāca /
bhūya eva mahābāho śṛṇu me paramaṃ vacaḥ /
yatte 'haṃ prīyamāṇāya vakṣyāmi hitakāmyayā //
bhūya eva mahābāho śṛṇu me paramaṃ vacaḥ /
yatte 'haṃ prīyamāṇāya vakṣyāmi hitakāmyayā //
Chwalebny Pan rzekł:
Więc ponownie, o Barczysty, słuchaj mej najwyższej mowy,
pragnąc dobra ją wysłowię tobie, który mnie miłujesz.
Więc ponownie, o Barczysty, słuchaj mej najwyższej mowy,
pragnąc dobra ją wysłowię tobie, który mnie miłujesz.
na me viduḥ suragaṇāḥ prabhavaṃ na maharṣayaḥ /
ahamādirhi devānāṃ maharṣīṇāṃ ca sarvaśaḥ //
ahamādirhi devānāṃ maharṣīṇāṃ ca sarvaśaḥ //
Bogów zastęp mego źródła nie zna, nie znają wieszczowie,
gdyż po prawdzie jam początkiem wspólnie bogów oraz wieszczów.
gdyż po prawdzie jam początkiem wspólnie bogów oraz wieszczów.
yo māmajamanādiṃ ca vetti lokamaheśvaram /
asaṃmūḍhaḥ sa martyeṣu sarvapāpaiḥ pramucyate //
asaṃmūḍhaḥ sa martyeṣu sarvapāpaiḥ pramucyate //
Kto wie, żem jest niezrodzonym, bez początku, władcą światów,
ten niezwiedzion wśród śmiertelnych, z wszystkich grzechów się wyzwala.
ten niezwiedzion wśród śmiertelnych, z wszystkich grzechów się wyzwala.
buddhirjñānamasaṃmohaḥ kṣamā satyaṃ damaḥ śamaḥ /
sukhaṃ duḥkhaṃ bhavo 'bhāvo bhayaṃ cābhayameva ca //
sukhaṃ duḥkhaṃ bhavo 'bhāvo bhayaṃ cābhayameva ca //
Rozum, wiedza, brak zwiedzenia, prawda, spokój i cierpliwość,
powściągliwość, ból i radość, byt i niebyt, strach, odwaga,
powściągliwość, ból i radość, byt i niebyt, strach, odwaga,
ahiṃsā samatā tuṣṭistapo dānaṃ yaśo 'yaśaḥ /
bhavanti bhāvā bhūtānāṃ matta eva pṛthagvidhāḥ //
bhavanti bhāvā bhūtānāṃ matta eva pṛthagvidhāḥ //
niekrzywdzenie i jednakość, sytość, szczodrość i asceza,
sława, a także niesława – te odrębne stany istot
właśnie ze mnie się zrodziły.
sława, a także niesława – te odrębne stany istot
właśnie ze mnie się zrodziły.
maharṣayaḥ sapta pūrve catvāro manavastathā /
madbhāvā mānasā jātā yeṣāṃ loka imāḥ prajāḥ //
madbhāvā mānasā jātā yeṣāṃ loka imāḥ prajāḥ //
Siedmiu wieszczów, wcześniej czterech i podobnie praojcowie
z mej Natury, z myśli wstali – ich potomstwo świat zaludnia.
z mej Natury, z myśli wstali – ich potomstwo świat zaludnia.
etāṃ vibhūtiṃ yogaṃ ca mama yo vetti tattvataḥ /
so 'vikampena yogena yujyate nātra saṃśayaḥ //
so 'vikampena yogena yujyate nātra saṃśayaḥ //
Mą potęgę oraz jogę kto prawdziwie tu zrozumiał,
ten się w jogę niewzruszoną przęgnie – jest to niewątpliwe.
ten się w jogę niewzruszoną przęgnie – jest to niewątpliwe.
ahaṃ sarvasya prabhavo mattaḥ sarvaṃ pravartate /
iti matvā bhajante māṃ budhā bhāvasamanvitāḥ //
iti matvā bhajante māṃ budhā bhāvasamanvitāḥ //
Jam wszystkiego jest praźródłem, ze mnie wszystko emanuje –
wiedząc to, mnie cześć oddają mądrzy i pełni uczucia.
wiedząc to, mnie cześć oddają mądrzy i pełni uczucia.
maccittā madgataprāṇā bodhayantaḥ parasparam /
kathayantaśca māṃ nityaṃ tuṣyanti ca ramanti ca //
kathayantaśca māṃ nityaṃ tuṣyanti ca ramanti ca //
We mnie myśl ich, we mnie tchnienia, oświecają się nawzajem,
rozmawiają stale o mnie, cieszą się i rozkoszują.
rozmawiają stale o mnie, cieszą się i rozkoszują.
teṣāṃ satatayuktānāṃ bhajatāṃ prītipūrvakam /
dadāmi buddhiyogaṃ taṃ yena māmupayānti te //
dadāmi buddhiyogaṃ taṃ yena māmupayānti te //
Tym, co zawsze zaprzęgnięci, wielbią mnie z zadowoleniem,
daję jogę roztropności, która do mnie ich prowadzi.
daję jogę roztropności, która do mnie ich prowadzi.
teṣāmevānukampārthamahamajñānajaṃ tamaḥ /
nāśayāmyātmabhāvastho jñānadīpena bhāsvatā //
nāśayāmyātmabhāvastho jñānadīpena bhāsvatā //
Jam świadomy jest ich uczuć i współczując im, rozpraszam
ciemność zrodzoną z niewiedzy jasną lampą rozpoznania.
ciemność zrodzoną z niewiedzy jasną lampą rozpoznania.
arjuna uvāca /
paraṃ brahma paraṃ dhāma pavitraṃ paramaṃ bhavān /
puruṣaṃ śāśvataṃ divyamādidevamajaṃ vibhum //
paraṃ brahma paraṃ dhāma pavitraṃ paramaṃ bhavān /
puruṣaṃ śāśvataṃ divyamādidevamajaṃ vibhum //
Ardźuna rzekł:
Tyś najwyższym jest brahmanem, przeczystością, pierwszym domem.
Wszyscy mędrcy, wieszcz Narada, Asita, Dewala, Wjasa
Tyś najwyższym jest brahmanem, przeczystością, pierwszym domem.
Wszyscy mędrcy, wieszcz Narada, Asita, Dewala, Wjasa
āhustvāmṛṣayaḥ sarve devarṣirnāradastathā /
asito devalo vyāsaḥ svayaṃ caiva bravīṣi me //
asito devalo vyāsaḥ svayaṃ caiva bravīṣi me //
zowią ciebie źródłem bogów, Człowiekiem, nienarodzonym,
wiecznym, boskim, wszechpotężnym i ty sam mi to ogłaszasz.
wiecznym, boskim, wszechpotężnym i ty sam mi to ogłaszasz.
sarvametadṛtaṃ manye yanmāṃ vadasi keśava /
na hi te bhagavanvyaktiṃ vidurdevā na dānavāḥ //
na hi te bhagavanvyaktiṃ vidurdevā na dānavāḥ //
Wszystko to jest prawdą, Panie, coś mi rzekł, o Bujnowłosy.
Ni bogowie, ni demony twej ujawy nie pojmują.
Ni bogowie, ni demony twej ujawy nie pojmują.
svayamevātmanātmānaṃ vettha tvaṃ puruṣottama /
bhūtabhāvana bhūteśa devadeva jagatpate //
bhūtabhāvana bhūteśa devadeva jagatpate //
Sam znasz siebie dzięki sobie, ty najlepszy pośród ludzi.
Twórco istot, panie bytów, Boże bogów, panie świata!
Twórco istot, panie bytów, Boże bogów, panie świata!
vaktumarhasyaśeṣeṇa divyā hyātmavibhūtayaḥ /
yābhirvibhūtibhirlokānimāṃstvaṃ vyāpya tiṣṭhasi //
yābhirvibhūtibhirlokānimāṃstvaṃ vyāpya tiṣṭhasi //
Racz bez reszty mi opisać boskie twe potężne moce,
dzięki którym owe światy przeniknąwszy, tutaj stoisz.
dzięki którym owe światy przeniknąwszy, tutaj stoisz.
kathaṃ vidyāmahaṃ yogiṃstvāṃ sadā paricintayan /
keṣu keṣu ca bhāveṣu cintyo 'si bhagavanmayā //
keṣu keṣu ca bhāveṣu cintyo 'si bhagavanmayā //
O joginie, jak cię poznać mogę, myśląc wciąż o tobie?
W jakich różnych bytach, Panie, mam o tobie kontemplować?
W jakich różnych bytach, Panie, mam o tobie kontemplować?
vistareṇātmano yogaṃ vibhūtiṃ ca janārdana /
bhūyaḥ kathaya tṛptirhi śṛṇvato nāsti me 'mṛtam //
bhūyaḥ kathaya tṛptirhi śṛṇvato nāsti me 'mṛtam //
Mów mi znów, ale rozciągle, o potędze swej i jodze,
gdyż słuchania o nektarze nigdym syty, Dręczycielu.
gdyż słuchania o nektarze nigdym syty, Dręczycielu.
śrībhagavānuvāca /
hanta te kathayiṣyāmi divyā hyātmavibhūtayaḥ /
prādhānyataḥ kuruśreṣṭha nāstyanto vistarasya me //
hanta te kathayiṣyāmi divyā hyātmavibhūtayaḥ /
prādhānyataḥ kuruśreṣṭha nāstyanto vistarasya me //
Chwalebny Pan rzekł:
Tak, opiszę tobie boskie moje moce, z Kurów pierwszy,
te przedniejsze, gdyż nie znajdziesz kresu moje rozciągłości.
Tak, opiszę tobie boskie moje moce, z Kurów pierwszy,
te przedniejsze, gdyż nie znajdziesz kresu moje rozciągłości.
ahamātmā guḍākeśa sarvabhūtāśayasthitaḥ /
ahamādiśca madhyaṃ ca bhūtānāmanta eva ca //
ahamādiśca madhyaṃ ca bhūtānāmanta eva ca //
O Snu Władco, jam jest jaźnią w sercu wszech istot złożoną,
jam początkiem oraz środkiem i jam końcem wszystkich istnień.
jam początkiem oraz środkiem i jam końcem wszystkich istnień.
ādityānāmahaṃ viṣṇur jyotiṣāṃ raviraṃśumān /
marīcirmarutāmasmi nakṣatrāṇāmahaṃ śaśī //
marīcirmarutāmasmi nakṣatrāṇāmahaṃ śaśī //
Wśród Aditjów jestem Wisznu, wśród świateł Słońcem promiennym,
jam Marićim pośród wiatrów, pośród gwiazd jestem Księżycem.
jam Marićim pośród wiatrów, pośród gwiazd jestem Księżycem.
vedānāṃ sāmavedo 'smi devānāmasmi vāsavaḥ /
indriyāṇāṃ manaścāsmi bhūtānāmasmi cetanā //
indriyāṇāṃ manaścāsmi bhūtānāmasmi cetanā //
Wśród Wed jestem Samawedą, pierwszym z Wasów pośród bogów,
pośród zmysłów jam umysłem, świadomością pośród bytów.
pośród zmysłów jam umysłem, świadomością pośród bytów.
rudrāṇāṃ śaṃkaraścāsmi vitteśo yakṣarakṣasām /
vasūnāṃ pāvakaścāsmi meruḥ śikhariṇāmaham //
vasūnāṃ pāvakaścāsmi meruḥ śikhariṇāmaham //
Jestem Śankarą wśród Rudrów, skarbnikiem jakszów, rakszasów.
Ogniem jestem pośród Wasów, górą Meru pośród szczytów.
Ogniem jestem pośród Wasów, górą Meru pośród szczytów.
purodhasāṃ ca mukhyaṃ māṃ viddhi pārtha bṛhaspatim /
senānīnāmahaṃ skandaḥ sarasāmasmi sāgaraḥ //
senānīnāmahaṃ skandaḥ sarasāmasmi sāgaraḥ //
Wśród kapłanów znaj mnie głównym, synu Prythy, Bryhaspatim,
jestem Skandą wśród dowódców, a wśród stawów oceanem.
jestem Skandą wśród dowódców, a wśród stawów oceanem.
maharṣīṇāṃ bhṛgurahaṃ girāmasmyekamakṣaram /
yajñānāṃ japayajño 'smi sthāvarāṇāṃ himālayaḥ //
yajñānāṃ japayajño 'smi sthāvarāṇāṃ himālayaḥ //
Jestem Bhrygu pośród wieszczów, pośród dźwięków jedną głoską,
wśród ofiar szeptanym modłem, wśród bezruchu Himalają.
wśród ofiar szeptanym modłem, wśród bezruchu Himalają.
aśvatthaḥ sarvavṛkṣāṇāṃ devarṣīṇāṃ ca nāradaḥ /
gandharvāṇāṃ citrarathaḥ siddhānāṃ kapilo muniḥ //
gandharvāṇāṃ citrarathaḥ siddhānāṃ kapilo muniḥ //
Wśród drzew jam świętym figowcem, Naradą wśród boskich wieszczów,
Ćitrarathą wśród gandharwów, Kapilą wśród doskonałych.
Ćitrarathą wśród gandharwów, Kapilą wśród doskonałych.
uccaiḥśravasamaśvānāṃ viddhi māmamṛtodbhavam /
airāvataṃ gajendrāṇāṃ narāṇāṃ ca narādhipam //
airāvataṃ gajendrāṇāṃ narāṇāṃ ca narādhipam //
Znaj mnie Uććaihśrawasem wśród koni, wstałym z nektaru,
pośród słoni Airawatą i monarchą pośród ludzi.
pośród słoni Airawatą i monarchą pośród ludzi.
āyudhānāmahaṃ vajraṃ dhenūnāmasmi kāmadhuk /
prajanaścāsmi kandarpaḥ sarpāṇāmasmi vāsukiḥ //
prajanaścāsmi kandarpaḥ sarpāṇāmasmi vāsukiḥ //
Wśród oręża jam piorunem, krową pragnień pośród bydła,
jam płodzącym Kupidynem i Wasukim pośród węży.
jam płodzącym Kupidynem i Wasukim pośród węży.
anantaścāsmi nāgānāṃ varuṇo yādasāmaham /
pitṝṇāmaryamā cāsmi yamaḥ saṃyamatāmaham //
pitṝṇāmaryamā cāsmi yamaḥ saṃyamatāmaham //
Pośród nagów jam Anantą, Waruną wśród wodnych stworów,
Arjamanem pośród przodków, Jamą pośród karających.
Arjamanem pośród przodków, Jamą pośród karających.
prahlādaścāsmi daityānāṃ kālaḥ kalayatāmaham /
mṛgāṇāṃ ca mṛgendro 'haṃ vainateyaśca pakṣiṇām //
mṛgāṇāṃ ca mṛgendro 'haṃ vainateyaśca pakṣiṇām //
Jam Prahladą wśród demonów, czasem jam wśród rachujących,
królem zwierząt pośród zwierząt, synem Winaty wśród ptaków.
królem zwierząt pośród zwierząt, synem Winaty wśród ptaków.
pavanaḥ pavatāmasmi rāmaḥ śastrabhṛtāmaham /
jhaṣāṇāṃ makaraścāsmi srotasāmasmi jāhnavī //
jhaṣāṇāṃ makaraścāsmi srotasāmasmi jāhnavī //
Wiatrem pośród czyścicieli, Ramą wśród noszących oręż,
pośród ryb jam jest delfinem, córką Dźahnu wśród strumieni.
pośród ryb jam jest delfinem, córką Dźahnu wśród strumieni.
sargāṇāmādirantaśca madhyaṃ caivāhamarjuna /
adhyātmavidyā vidyānāṃ vādaḥ pravadatāmaham //
adhyātmavidyā vidyānāṃ vādaḥ pravadatāmaham //
Wszelkich kreacji początkiem, środkiem, końcem, o Ardźuno,
wiedzą o jaźni wśród nauk, a konkluzją pośród dysput.
wiedzą o jaźni wśród nauk, a konkluzją pośród dysput.
akṣarāṇāmakāro 'smi dvaṃdvaḥ sāmāsikasya ca /
ahamevākṣayaḥ kālo dhātāhaṃ viśvatomukhaḥ //
ahamevākṣayaḥ kālo dhātāhaṃ viśvatomukhaḥ //
Głoską „A” między głoskami, pośród złożeń dwandwą jestem,
jam jest niezniszczalnym czasem, jam demiurgiem wielolicym.
jam jest niezniszczalnym czasem, jam demiurgiem wielolicym.
mṛtyuḥ sarvaharaścāhamudbhavaśca bhaviṣyatām /
kīrtiḥ śrīrvākca nārīṇāṃ smṛtirmedhā dhṛtiḥ kṣamā //
kīrtiḥ śrīrvākca nārīṇāṃ smṛtirmedhā dhṛtiḥ kṣamā //
Śmiercią jam, co wszystko zbiera, powstawaniem jam przyszłego,
pośród kobiet jestem sławą, fortuną, inteligencją,
mową oraz stanowczością, cierpliwością i pamięcią.
pośród kobiet jestem sławą, fortuną, inteligencją,
mową oraz stanowczością, cierpliwością i pamięcią.
bṛhatsāma tathā sāmnāṃ gāyatrī chandasāmaham /
māsānāṃ mārgaśīrṣo 'ham ṛtūnāṃ kusumākaraḥ //
māsānāṃ mārgaśīrṣo 'ham ṛtūnāṃ kusumākaraḥ //
W Samawedzie Wielką Pieśnią, wśród miar wierszy jam gajatri,
wśród miesięcy margaśirszą, wśród sezonów kwietną wiosną.
wśród miesięcy margaśirszą, wśród sezonów kwietną wiosną.
dyūtaṃ chalayatāmasmi tejastejasvināmaham /
jayo 'smi vyavasāyo 'smi sattvaṃ sattvavatāmaham //
jayo 'smi vyavasāyo 'smi sattvaṃ sattvavatāmaham //
Jam grą w kości wśród oszustów i jam mocą jest mocarnych,
zwycięstwem, postanowieniem, jam istnością pośród jestestw.
zwycięstwem, postanowieniem, jam istnością pośród jestestw.
vṛṣṇīnāṃ vāsudevo 'smi pāṇḍavānāṃ dhanaṃjayaḥ /
munīnāmapyahaṃ vyāsaḥ kavīnāmuśanā kaviḥ //
munīnāmapyahaṃ vyāsaḥ kavīnāmuśanā kaviḥ //
Pośród Wrysznich Wasudewą, Ardźuną wśród synów Pandu,
pośród mędrców jam jest Wjasą, Uśanasem wśród poetów.
pośród mędrców jam jest Wjasą, Uśanasem wśród poetów.
daṇḍo damayatāmasmi nītirasmi jigīṣatām /
maunaṃ caivāsmi guhyānāṃ jñānaṃ jñānavatāmaham //
maunaṃ caivāsmi guhyānāṃ jñānaṃ jñānavatāmaham //
Jam też karą jest karzących, taktyką chcących zwyciężyć,
milczeniem pośród sekretów, jak również wiedzą wiedzących.
milczeniem pośród sekretów, jak również wiedzą wiedzących.
yaccāpi sarvabhūtānāṃ bījaṃ tadahamarjuna /
na tadasti vinā yatsyānmayā bhūtaṃ carācaram //
na tadasti vinā yatsyānmayā bhūtaṃ carācaram //
Co nasieniem jest, Ardźuno, wszystkich istot – tym ja jestem,
bo beze mnie nie istnieje byt ruchomy czy też bierny.
bo beze mnie nie istnieje byt ruchomy czy też bierny.
nānto 'sti mama divyānāṃ vibhūtīnāṃ paraṃtapa /
eṣa tūddeśataḥ prokto vibhūtervistaro mayā //
eṣa tūddeśataḥ prokto vibhūtervistaro mayā //
Wrogów gromco, nie masz kresu moim boskim wszechpotęgom,
tylko w skrócie tu wspomniałem o mych mocy rozciągłości.
tylko w skrócie tu wspomniałem o mych mocy rozciągłości.
yadyadvibhūtimatsattvaṃ śrīmadūrjitameva vā /
tattadevāvagaccha tvaṃ mama tejo'ṃśasaṃbhavam //
tattadevāvagaccha tvaṃ mama tejo'ṃśasaṃbhavam //
Każdy twór, co moc posiada, czy majestat, czy też siłę,
powstał z cząstki mego blasku, tak winieneś to rozumieć.
powstał z cząstki mego blasku, tak winieneś to rozumieć.
athavā bahunaitena kiṃ jñātena tavārjuna /
viṣṭabhyāhamidaṃ kṛtsnamekāṃśena sthito jagat //
viṣṭabhyāhamidaṃ kṛtsnamekāṃśena sthito jagat //