Dhrytarasztra rzekł:
Rydwannicy, co wracali z Wilczybrzuchem na swym czele,
nawet całą armię niebian w walce w drżenie by wprawili.
Rydwannicy, co wracali z Wilczybrzuchem na swym czele,
nawet całą armię niebian w walce w drżenie by wprawili.
dhṛtarāṣṭra uvāca /
vyathayeyur ime senāṃ devānām api saṃyuge /
āhave ye nyavartanta vṛkodaramukhā rathāḥ //
vyathayeyur ime senāṃ devānām api saṃyuge /
āhave ye nyavartanta vṛkodaramukhā rathāḥ //
W rzeczy samej każdy człowiek przeznaczeniem jest związany,
i odrębne wszelkie sprawy tylko w nim zobaczyć może.
i odrębne wszelkie sprawy tylko w nim zobaczyć może.
samprayuktaḥ kilaivāyaṃ diṣṭair bhavati pūruṣaḥ /
tasminn eva tu sarvārthā dṛśyante vai pṛthagvidhāḥ //
tasminn eva tu sarvārthā dṛśyante vai pṛthagvidhāḥ //
Na wygnaniu długie lata w lesie Judhiszthira spędził,
w skórze antylopy, z kokiem, zapomniany przez świat cały.
w skórze antylopy, z kokiem, zapomniany przez świat cały.
dīrghaṃ viproṣitaḥ kālam araṇye jaṭilo 'jinī /
ajñātaścaiva lokasya vijahāra yudhiṣṭhiraḥ //
ajñātaścaiva lokasya vijahāra yudhiṣṭhiraḥ //
Teraz zaś ogromną armię znowu wiedzie ku potyczce.
Cóż innego jak nie fatum mego syna prześladuje?
Cóż innego jak nie fatum mego syna prześladuje?
sa eva mahatīṃ senāṃ samāvartayad āhave /
kim anyad daivasaṃyogānmama putrasya cābhavat //
kim anyad daivasaṃyogānmama putrasya cābhavat //
Przeznaczeniem zaplątany człowiek pewnie już się rodzi,
gwałtem ciągnie więc ku temu, czego sam by nie zapragnął.
gwałtem ciągnie więc ku temu, czego sam by nie zapragnął.
yukta eva hi bhāgyena dhruvam utpadyate naraḥ /
sa tathākṛṣyate tena na yathā svayam icchati //
sa tathākṛṣyate tena na yathā svayam icchati //
Przez zależność od gry w kości Judhiszthira wpadł w kłopoty,
lecz znów za zrządzeniem losu zwolenników sobie zdobył.
lecz znów za zrządzeniem losu zwolenników sobie zdobył.
dyūtavyasanam āsādya kleśito hi yudhiṣṭhiraḥ /
sa punar bhāgadheyena sahāyān upalabdhavān //
sa punar bhāgadheyena sahāyān upalabdhavān //
„Pół swych wojsk mi powierzyli Kekajowie, Kosalowie,
Kaśika, Ćedi i inni, Wanga zaś jest tylko moja.
Kaśika, Ćedi i inni, Wanga zaś jest tylko moja.
ardhaṃ me kekayā labdhāḥ kāśikāḥ kosalāśca ye /
cedayaścāpare vaṅgā mām eva samupāśritāḥ //
cedayaścāpare vaṅgā mām eva samupāśritāḥ //
Więc większością ziemi władam ja, nie Prythy syn, o miły” –
tak powiedział Durjodhana do mnie, ten mój syn niemądry.
tak powiedział Durjodhana do mnie, ten mój syn niemądry.
pṛthivī bhūyasī tāta mama pārthasya no tathā /
iti mām abravīt sūta mando duryodhanastadā //
iti mām abravīt sūta mando duryodhanastadā //
Pośród jego wojsk zebranych Drona był dobrze chroniony,
w starciu zmorzył go Parszata… cóż to jak nie przeznaczenie?
w starciu zmorzył go Parszata… cóż to jak nie przeznaczenie?
tasya senāsamūhasya madhye droṇaḥ surakṣitaḥ /
nihataḥ pārṣatenājau kim anyad bhāgadheyataḥ //
nihataḥ pārṣatenājau kim anyad bhāgadheyataḥ //
Barczystego, pośród królów, znającego oręż, Dronę,
który bojem się radował, jakże mogła śmierć dosięgnąć?
który bojem się radował, jakże mogła śmierć dosięgnąć?
madhye rājñāṃ mahābāhuṃ sadā yuddhābhinandinam /
sarvāstrapāragaṃ droṇaṃ kathaṃ mṛtyur upeyivān //
sarvāstrapāragaṃ droṇaṃ kathaṃ mṛtyur upeyivān //
Owładnęły mną zgryzoty, wielcem jest skonfundowany,
o śmierci Bhiszmy i Drony słysząc, życia już nie pragnę.
o śmierci Bhiszmy i Drony słysząc, życia już nie pragnę.
samanuprāptakṛcchro 'haṃ saṃmohaṃ paramaṃ gataḥ /
bhīṣmadroṇau hatau śrutvā nāhaṃ jīvitum utsahe //
bhīṣmadroṇau hatau śrutvā nāhaṃ jīvitum utsahe //
Co mi rzekł szambelan, prorok, gdym dla syna był zachłanny,
wszystko to się wypełniło dla mnie i dla Durjodhany.
wszystko to się wypełniło dla mnie i dla Durjodhany.
yanmā kṣattābravīt tāta prapaśyan putragṛddhinam /
duryodhanena tat sarvaṃ prāptaṃ sūta mayā saha //
duryodhanena tat sarvaṃ prāptaṃ sūta mayā saha //
Ludzie by to pochwalili, gdybym rzucił Durjodhanę,
lecz dla reszty synów nie chcę ani śmierci, ni zgryzoty.
lecz dla reszty synów nie chcę ani śmierci, ni zgryzoty.
nṛśaṃsaṃ tu paraṃ tat syāt tyaktvā duryodhanaṃ yadi /
putraśeṣaṃ cikīrṣeyaṃ kṛcchraṃ na maraṇaṃ bhavet //
putraśeṣaṃ cikīrṣeyaṃ kṛcchraṃ na maraṇaṃ bhavet //
Ten, kto prawość odrzuciwszy, całkiem odda się zyskowi,
ten, odchodząc z tego świata, w podłe stany musi wkroczyć.
ten, odchodząc z tego świata, w podłe stany musi wkroczyć.
yo hi dharmaṃ parityajya bhavatyarthaparo naraḥ /
so 'smācca hīyate lokāt kṣudrabhāvaṃ ca gacchati //
so 'smācca hīyate lokāt kṣudrabhāvaṃ ca gacchati //
Dzisiaj radość tego kraju obumarła, o Sańdźajo,
cóż zostaje wartościowe, gdy wierzchołek zdruzgotany?
cóż zostaje wartościowe, gdy wierzchołek zdruzgotany?
adya cāpyasya rāṣṭrasya hatotsāhasya saṃjaya /
avaśeṣaṃ na paśyāmi kakude mṛdite sati //
avaśeṣaṃ na paśyāmi kakude mṛdite sati //
Jakże coś mogłoby zostać, gdy dwaj ministrowie legli,
ci buhaje spolegliwi, z ich to łaski wszak żyliśmy.
ci buhaje spolegliwi, z ich to łaski wszak żyliśmy.
kathaṃ syād avaśeṣaṃ hi dhuryayor abhyatītayoḥ /
yau nityam anujīvāmaḥ kṣamiṇau puruṣarṣabhau //
yau nityam anujīvāmaḥ kṣamiṇau puruṣarṣabhau //
Jasno mnie więc poinformuj, jakże bitwa przebiegała.
Kto walczył, kto był zmiażdżony? Którzy podli zbiegli w strachu?
Kto walczył, kto był zmiażdżony? Którzy podli zbiegli w strachu?
vyaktam eva ca me śaṃsa yathā yuddham avartata /
ke 'yudhyan ke vyapākarṣan ke kṣudrāḥ prādravan bhayāt //
ke 'yudhyan ke vyapākarṣan ke kṣudrāḥ prādravan bhayāt //
Mów mi o Zdobywcy Bogactw, co uczynił ów rydwannik.
Jego boję się szczególnie, tego syna mego brata.
Jego boję się szczególnie, tego syna mego brata.
dhanaṃjayaṃ ca me śaṃsa yad yaccakre ratharṣabhaḥ /
tasmād bhayaṃ no bhūyiṣṭhaṃ bhrātṛvyācca viśeṣataḥ //
tasmād bhayaṃ no bhūyiṣṭhaṃ bhrātṛvyācca viśeṣataḥ //
Gdy Pandowie zawrócili, klęska krwawa i okrutna
mojej pozostałej armii jak przebiegła, o Sańdźajo?
Bohaterzy wśród mych wojów kogóż wówczas otoczyli?
mojej pozostałej armii jak przebiegła, o Sańdźajo?
Bohaterzy wśród mych wojów kogóż wówczas otoczyli?
yathāsīcca nivṛtteṣu pāṇḍaveṣu ca saṃjaya /
mama sainyāvaśeṣasya saṃnipātaḥ sudāruṇaḥ /
māmakānāṃ ca ye śūrāḥ kāṃstatra samavārayan //
mama sainyāvaśeṣasya saṃnipātaḥ sudāruṇaḥ /
māmakānāṃ ca ye śūrāḥ kāṃstatra samavārayan //