Dhrytarasztra rzekł:
Jak, najlepszy z mówców, poznam otchłań kołowrotu wcieleń?
Pragnę to usłyszeć, przedstaw więc to mnie pytającemu.
Jak, najlepszy z mówców, poznam otchłań kołowrotu wcieleń?
Pragnę to usłyszeć, przedstaw więc to mnie pytającemu.
dhṛtarāṣṭra uvāca /
kathaṃ saṃsāragahanaṃ vijñeyaṃ vadatāṃ vara /
etad icchāmyahaṃ śrotuṃ tattvam ākhyāhi pṛcchataḥ //
kathaṃ saṃsāragahanaṃ vijñeyaṃ vadatāṃ vara /
etad icchāmyahaṃ śrotuṃ tattvam ākhyāhi pṛcchataḥ //
Widura rzekł:
Posłuchaj o wszystkich czynach istot od narodzin, panie.
Tutaj każdy najpierw krótko mieszka wewnątrz jako embrion.
Posłuchaj o wszystkich czynach istot od narodzin, panie.
Tutaj każdy najpierw krótko mieszka wewnątrz jako embrion.
vidura uvāca /
janmaprabhṛti bhūtānāṃ kriyāḥ sarvāḥ śṛṇu prabho /
pūrvam eveha kalale vasate kiṃcid antaram //
janmaprabhṛti bhūtānāṃ kriyāḥ sarvāḥ śṛṇu prabho /
pūrvam eveha kalale vasate kiṃcid antaram //
Wówczas, po miesiącach pięciu wykształca on masę ciała,
miesiąc później płód powstaje z wszelkimi członkami ciała.
miesiąc później płód powstaje z wszelkimi członkami ciała.
tataḥ sa pañcame 'tīte māse māṃsaṃ prakalpayet /
tataḥ sarvāṅgasampūrṇo garbho māse prajāyate //
tataḥ sarvāṅgasampūrṇo garbho māse prajāyate //
Przebywa wśród nieczystości, oblepiony krwią i mięsem,
a pęd wiatru mu umieszcza stopy w górze, głowę w dole.
a pęd wiatru mu umieszcza stopy w górze, głowę w dole.
amedhyamadhye vasati māṃsaśoṇitalepane /
tatastu vāyuvegena ūrdhvapādo hyadhaḥśirāḥ //
tatastu vāyuvegena ūrdhvapādo hyadhaḥśirāḥ //
Z karmanem z poprzednich wcieleń, przechodząc przez otwór łona
wpada na przeszkody liczne, ponieważ łono się zwęża.
wpada na przeszkody liczne, ponieważ łono się zwęża.
yonidvāram upāgamya bahūn kleśān samṛcchati /
yonisaṃpīḍanāccaiva pūrvakarmabhir anvitaḥ //
yonisaṃpīḍanāccaiva pūrvakarmabhir anvitaḥ //
Uwolniony z tego przejścia dostrzega niedole inne:
złośliwe demony pełzną do niego, jak psy do mięsa.
złośliwe demony pełzną do niego, jak psy do mięsa.
tasmānmuktaḥ sa saṃsārād anyān paśyatyupadravān /
grahāstam upasarpanti sārameyā ivāmiṣam //
grahāstam upasarpanti sārameyā ivāmiṣam //
A w późniejszym czasie także, gdy żyje będąc związany
ze swoimi uczynkami, choroby ku niemu pełzną.
ze swoimi uczynkami, choroby ku niemu pełzną.
tataḥ prāptottare kāle vyādhayaścāpi taṃ tathā /
upasarpanti jīvantaṃ badhyamānaṃ svakarmabhiḥ //
upasarpanti jīvantaṃ badhyamānaṃ svakarmabhiḥ //
Związany więzami zmysłów, chory na kontaktów słodycz,
przyzwala, by nim władały różne namiętności, władco,
choć go więżą coraz bardziej, nie odczuwa nasycenia.
przyzwala, by nim władały różne namiętności, władco,
choć go więżą coraz bardziej, nie odczuwa nasycenia.
baddham indriyapāśaistaṃ saṅgasvādubhir āturam /
vyasanānyupavartante vividhāni narādhipa /
badhyamānaśca tair bhūyo naiva tṛptim upaiti saḥ //
vyasanānyupavartante vividhāni narādhipa /
badhyamānaśca tair bhūyo naiva tṛptim upaiti saḥ //
I nie zdaje sobie sprawy, że do świata Jamy zmierza,
ciągną go posłańcy Jamy i ku śmierci z czasem kroczy.
ciągną go posłańcy Jamy i ku śmierci z czasem kroczy.
ayaṃ na budhyate tāvad yamalokam athāgatam /
yamadūtair vikṛṣyaṃśca mṛtyuṃ kālena gacchati //
yamadūtair vikṛṣyaṃśca mṛtyuṃ kālena gacchati //
On jedynie w takiej mierze, w jakiej niemy wypowiada
swe pragnienie lub swą niechęć, widzi to, że coraz bardziej
pęta siebie samym sobą.
swe pragnienie lub swą niechęć, widzi to, że coraz bardziej
pęta siebie samym sobą.
vāgghīnasya ca yanmātram iṣṭāniṣṭaṃ kṛtaṃ mukhe /
bhūya evātmanātmānaṃ badhyamānam upekṣate //
bhūya evātmanātmānaṃ badhyamānam upekṣate //
Ach, świat schodzi na złą drogę i żądza nim dyryguje!
Żądzą, gniewem, rozwiązłością pijany, świadomość traci.
Żądzą, gniewem, rozwiązłością pijany, świadomość traci.
aho vinikṛto loko lobhena ca vaśīkṛtaḥ /
lobhakrodhamadonmatto nātmānam avabudhyate //
lobhakrodhamadonmatto nātmānam avabudhyate //
Cieszy człeka ród wysoki, gardzi nisko urodzonym,
dumny dumą jest bogactwa, pogardzając ubogimi,
dumny dumą jest bogactwa, pogardzając ubogimi,
kulīnatvena ramate duṣkulīnān vikutsayan /
dhanadarpeṇa dṛptaśca daridrān parikutsayan //
dhanadarpeṇa dṛptaśca daridrān parikutsayan //
głupcami nazywa innych, nie ma nad sobą namysłu,
ciska innym swe nauki, ale sam się nie chce uczyć.
ciska innym swe nauki, ale sam się nie chce uczyć.
mūrkhān iti parān āha nātmānaṃ samavekṣate /
śikṣāṃ kṣipati cānyeṣāṃ nātmānaṃ śāstum icchati //
śikṣāṃ kṣipati cānyeṣāṃ nātmānaṃ śāstum icchati //
Kto w tym niestabilnym świecie może żyć z prawością w zgodzie
od narodzin, ten osiągnie najwspanialsze przeznaczenie.
od narodzin, ten osiągnie najwspanialsze przeznaczenie.
adhruve jīvaloke 'smin yo dharmam anupālayan /
janmaprabhṛti varteta prāpnuyāt paramāṃ gatim //
janmaprabhṛti varteta prāpnuyāt paramāṃ gatim //
Kto tak rozumiejąc wszystko akceptuje rzeczywistość,
ten właśnie znajduje ścieżkę wyzwolenia, władco ludzi.
ten właśnie znajduje ścieżkę wyzwolenia, władco ludzi.
evaṃ sarvaṃ viditvā vai yastattvam anuvartate /
sa pramokṣāya labhate panthānaṃ manujādhipa //
sa pramokṣāya labhate panthānaṃ manujādhipa //