d--- layout: chapter --- Rozdział 24 - Mahabharata Rozdział 24 | Mahabharata Link
Sańdźaja rzekł:
Gdy Pandowie zawrócili, strach olbrzymi nas obleciał,
widząc Dronę zakrytego jak Dnia Twórcę w gęstych chmurach.
saṃjaya uvāca /
mahad bhairavam āsīnnaḥ saṃnivṛtteṣu pāṇḍuṣu /
dṛṣṭvā droṇaṃ chādyamānaṃ tair bhāskaram ivāmbudaiḥ //
Ostry pył przez nich wzniecony obległ całą twoją armię,
a gdy zakrył zasięg wzroku: „Zginął Drona!” – mniemaliśmy.
taiścoddhūtaṃ rajastīvram avacakre camūṃ tava /
tato hatam amanyāma droṇaṃ dṛṣṭipathe hate //
Gdy ich ujrzał Durjodhana, łuczników i bohaterów,
żądnych krwi i okrucieństwa, podniósł armii swej morale:
tāṃstu śūrānmaheṣvāsān krūraṃ karma cikīrṣataḥ /
dṛṣṭvā duryodhanastūrṇaṃ svasainyaṃ samacūcudat //
„Ile siły, entuzjazmu, życia w was, włodarze ludów,
wojsko Pandów zatrzymajcie! Odpowiednio do warunków”.
yathāśakti yathotsāhaṃ yathāsattvaṃ narādhipāḥ /
vārayadhvaṃ yathāyogaṃ pāṇḍavānām anīkinīm //
Wówczas syn twój Durmarszana Bhimę szturmem atakował,
w dali widząc go, słał strzały, chcąc ocalić życie Drony.
tato durmarṣaṇo bhīmam abhyagacchat sutastava /
ārād dṛṣṭvā kiran bāṇair icchan droṇasya jīvitam //
Całego strzałami zakrył, podczas boju, jak śmierć wściekły,
Bhima również go ugodził i rozgorzał bój zajadły.
taṃ bāṇair avatastāra kruddho mṛtyum ivāhave /
taṃ ca bhīmo 'tudad bāṇaistadāsīt tumulaṃ mahat //
Woje, których Bóg naznaczył, mądrzy i niezwykle dzielni,
strach od siebie oddalili i stawili czoła wrogom.
ta īśvarasamādiṣṭāḥ prājñāḥ śūrāḥ prahāriṇaḥ /
bāhyaṃ mṛtyubhayaṃ kṛtvā pratyatiṣṭhan parān yudhi //
Krytawarman, władco ludów, gdy nadciągał syn Śiniego ,
który pragnął dopaść Dronę i wśród zgromadzenia jaśniał,
wstrzymał tego bohatera.
kṛtavarmā śineḥ putraṃ droṇaprepsuṃ viśāṃ pate /
paryavārayad āyāntaṃ śūraṃ samitiśobhanam //
Syn Śiniego chmarę bełtów wściekły sypnął na wściekłego,
Krytawarman zaś szalony w szalonego jak słoń godził.
taṃ śaineyaḥ śaravrātaiḥ kruddhaḥ kruddham avārayat /
kṛtavarmā ca śaineyaṃ matto mattam iva dvipam //
Władca Sindhu z groźnym łukiem, zwarty, gdy nadciągał łucznik
Kszatradharman , sypiąc strzały, wnet od Drony go odgrodził.
saindhavaḥ kṣatradharmāṇam āpatantaṃ śaraughiṇam /
ugradhanvā maheṣvāsaṃ yatto droṇād avārayat //
Kszatradharman ściął w odwecie władcy Sindhu łuk i godło
i witalne punkty przeszył, gniewny, żelaznymi strzały.
kṣatradharmā sindhupateśchittvā ketanakārmuke /
nārācair bahubhiḥ kruddhaḥ sarvamarmasvatāḍayat //
Ten zaś inny łuk pochwycił, Sindhu król o sprawnych dłoniach,
i Kszatradharmana zranił w boju bełtami z żelaza.
athānyad dhanur ādāya saindhavaḥ kṛtahastavat /
vivyādha kṣatradharmāṇaṃ raṇe sarvāyasaiḥ śaraiḥ //
Subahu, gotów do walki, chronił Dronę przed Jujutsu ,
swoim bratem, bohaterem, który walczył dla Pandawów.
yuyutsuṃ pāṇḍavārthāya yatamānaṃ mahāratham /
subāhur bhrātaraṃ śūraṃ yatto droṇād avārayat //
Gdy Subahu bełty ciskał, Jujutsu dwiema strzałami:
białą, żółtą , z grotem brzytwą, obciął jego dwa ramiona
niczym dwie żelazne sztaby, co dzierżyły łuk i strzałę.
subāhoḥ sadhanurbāṇāvasyataḥ parighopamau /
yuyutsuḥ śitapītābhyāṃ kṣurābhyām achinad bhujau //
Najlepszego z synów Pandu, Judhiszthirę, Króla Prawa,
władca Madry w pędzie wstrzymał, niczym brzeg wzburzone morze.
rājānaṃ pāṇḍavaśreṣṭhaṃ dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiram /
veleva sāgaraṃ kṣubdhaṃ madrarāṭ samavārayat //
Prawa Król wieloma strzały przeszył jego czułe punkty,
władca Madry sześćdziesiątką oraz czwórką strzał go trafił
i donośny okrzyk wydał.
taṃ dharmarājo bahubhir marmabhidbhir avākirat /
madreśastaṃ catuḥṣaṣṭyā śarair viddhvānadad bhṛśam //
Gdy tak ryczał, ściął syn Pandu z ostrzem brzytwy dwiema strzały
jego sztandar razem z łukiem, ludzie wokół zapłakali.
tasya nānadataḥ ketum uccakarta sakārmukam /
kṣurābhyāṃ pāṇḍavaśreṣṭhastata uccukruśur janāḥ //
Podobnie ostrymi strzały król Bahlików ze swą rotą
króla Drupadę z zastępem, gdy nadciągał, wstrzymał w pędzie.
tathaiva rājā bāhlīko rājānaṃ drupadaṃ śaraiḥ /
ādravantaṃ sahānīkaṃ sahānīko nyavārayat //
Srogi bój wówczas rozgorzał obu starców i ich armii,
jak przywódców dwóch stad słoni, gdy amokiem są dotknięte.
tad yuddham abhavad ghoraṃ vṛddhayoḥ sahasenayoḥ /
yathā mahāyūthapayor dvipayoḥ samprabhinnayoḥ //
Winda oraz Anuwinda, ci z Awanti z wojskiem wpadli
na Wiratę z Matsjów niczym Indra z Agnim na Baliego.
vindānuvindāvāvantyau virāṭaṃ matsyam ārchatām /
sahasainyau sahānīkaṃ yathendrāgnī purā balim //
Chrobrych wozów, koni, słoni chaotyczne owo starcie
Matsjów było z Kekajami niczym bogów z asurami.
tad utpiñjalakaṃ yuddham āsīd devāsuropamam /
matsyānāṃ kekayaiḥ sārdham abhītāśvarathadvipam //
Bhutakarman, włodarz wiecu, sam powstrzymał Śatanikę,
który był Nakuli synem, biegł i ciskał strzał potoki
i od Drony go odciągnął.
nākuliṃ tu śatānīkaṃ bhūtakarmā sabhāpatiḥ /
asyantam iṣujālāni yāntaṃ droṇād avārayat //
Syn Nakuli niedźwiedzimi trzema ostrymi strzałami
Bhutakarmana w potyczce obciął głowę i ramiona.
tato nakuladāyādastribhir bhallaiḥ susaṃśitaiḥ /
cakre vibāhuśirasaṃ bhūtakarmāṇam āhave //
Sutasomę zaś dzielnego, gdy wysyłał strzał potoki,
przeciw Dronie się zwróciwszy, Wiwinśati w pędzie wstrzymał.
sutasomaṃ tu vikrāntam āpatantaṃ śaraughiṇam /
droṇāyābhimukhaṃ vīraṃ viviṃśatir avārayat //
Sutasoma rozwścieczony wnet w stryja Wiwinśatiego
strzały szył co prosto lecą, lecz go zbrojny nie pokonał.
sutasomastu saṃkruddhaḥ svapitṛvyam ajihmagaiḥ /
viviṃśatiṃ śarair viddhvā nābhyavartata daṃśitaḥ //
Wówczas Bhimaratha Śalwę razem z końmi i woźnicą
wysłał do pałacu śmierci sześcioma ostrymi strzały,
żelaznymi i szybkimi.
atha bhīmarathaḥ śālvam āśugair āyasaiḥ śitaiḥ /
ṣaḍbhiḥ sāśvaniyantāram anayad yamasādanam //
Gdy nadciągał Śrutakarman na barwnych jak pawie koniach,
książę, wnuk twój, go powstrzymał, co jest synem Ćitraseny .
śrutakarmāṇam āyāntaṃ mayūrasadṛśair hayaiḥ /
caitrasenir mahārāja tava pautro nyavārayat //
Obaj ci twoi wnukowie, żądni wzajemnej potyczki,
dla korzyści swoich ojców, niezmożeni bój toczyli.
tau pautrau tava durdharṣau parasparavadhaiṣiṇau /
pitṝṇām arthasiddhyarthaṃ cakratur yuddham uttamam //
Z przodu ujrzał stojącego Pratiwindhję w starciu owym
Drony syn i z woli ojca tropiącymi go zasypał.
tiṣṭhantam agrato dṛṣṭvā prativindhyaṃ tam āhave /
drauṇir mānaṃ pituḥ kurvanmārgaṇaiḥ samavārayat //
Rozsierdzony Pratiwindhja setką swoich bełtów przeszył
tego, który żył dla ojca i lwi ogon miał w swym godle.
taṃ kruddhaḥ prativivyādha prativindhyaḥ śitaiḥ śaraiḥ /
siṃhalāṅgūlalakṣmāṇaṃ pitur arthe vyavasthitam //
Tak jak deszcz podlewa ziarna w porze siewu, tak syn Drony
potomka Draupadi zalał, byku, strugą strzał rzęsistą.
pravapann iva bījāni bījakāle nararṣabha /
drauṇāyanir draupadeyaṃ śaravarṣair avākirat //
On jest pierwszym z bohaterów , w obu armiach poważanym,
tego pogromcę złodziei Lakszmana zatrzymał w pędzie.
yastu śūratamo rājan senayor ubhayor mataḥ /
taṃ paṭaccarahantāraṃ lakṣmaṇaḥ samavārayat //
Ściął on miotacz strzał Lakszmany oraz sztandar, o Bharato.
Gdy bełtami szył w Lakszmanę, jakże pięknym się wydawał.
sa lakṣmaṇasyeṣvasanaṃ chittvā lakṣma ca bhārata /
lakṣmaṇe śarajālāni visṛjan bahvaśobhata //
Kiedy Śikhandin nadciągał, syn młodziutki Jadźńaseny,
wówczas wstrzymał go młodzieniec Wikarna podczas potyczki.
vikarṇastu mahāprājño yājñaseniṃ śikhaṇḍinam /
paryavārayad āyāntaṃ yuvānaṃ samare yuvā //
Siecią strzał syn Jadźńaseny go otoczył z każdej strony,
lecz on strącił tę sieć bełtów i zajaśniał syn twój silny.
tatastam iṣujālena yājñaseniḥ samāvṛṇot /
vidhūya tad bāṇajālaṃ babhau tava suto balī //
Gdy ku Dronie był zwrócony i nacierał Uttamaudźas,
to Angada doń się zwrócił i zatrzymał bohatera
strzałami jak zęby cielca.
aṅgado 'bhimukhaḥ śūram uttamaujasam āhave /
droṇāyābhimukhaṃ yāntaṃ vatsadantair avārayat //
Potyczka tych lwów wśród ludzi srogą wrzawą się rozniosła,
jak i im, tak wszystkim wojom uciech wielkich przysparzając.
sa saṃprahārastumulastayoḥ puruṣasiṃhayoḥ /
sainikānāṃ ca sarveṣāṃ tayośca prītivardhanaḥ //
Gdy ku Dronie był zwrócony i nacierał Kuntibhodźa,
to Durmukha, wielki łucznik oraz siłacz, go zatrzymał.
durmukhastu maheṣvāso vīraṃ purujitaṃ balī /
droṇāyābhimukhaṃ yāntaṃ kuntibhojam avārayat //
On zaś między brwi ugodził Durmukhę żelazną strzałą
tak, że lśniło jego lico niczym lotos wraz z łodygą.
sa durmukhaṃ bhruvor madhye nārācena vyatāḍayat /
tasya tad vibabhau vaktraṃ sanālam iva paṅkajam //
Gdy pięciu braci Kekajów z miedzianymi proporcami
przeciw Dronie się zwróciło, wówczas Karna ich powstrzymał,
posyłając bełtów deszcze.
karṇastu kekayān bhrātṝn pañca lohitakadhvajān /
droṇāyābhimukhaṃ yātāñ śaravarṣair avārayat //
Wielce wściekli chmarą bełtów Karnę wówczas zasypali,
on w odwecie ich zakrywał siecią strzał wciąż uwalnianych.
te cainaṃ bhṛśasaṃkruddhāḥ śaravrātair avākiran /
sa ca tāṃśchādayāmāsa śarajālaiḥ punaḥ punaḥ //
Nic już wokół nie widzieli ani Karna, ni tych pięciu,
sypiąc wzajem na się strzały, nimi skryci z proporcami,
z końmi, wozem i woźnicą.
naiva karṇo na te pañca dadṛśur bāṇasaṃvṛtāḥ /
sāśvasūtadhvajarathāḥ parasparaśarācitāḥ //
Twój syn dzielny Durjodhana oraz Dźaja i Widźaja
Nilę, Dźaję, króla Kaśi – trójka trójkę zatrzymała.
putraste durjayaścaiva jayaśca vijayaśca ha /
nīlaṃ kāśyaṃ jayaṃ śūrāstrayastrīn pratyavārayan //
Przeraźliwy bój rozgorzał, co patrzących wznosił ducha,
lwa, tygrysa oraz hieny z słoniem, bykiem i bawołem.
tad yuddham abhavad ghoram īkṣitṛprītivardhanam /
siṃhavyāghratarakṣūṇāṃ yathebhamahiṣarṣabhaiḥ //
Strzałami o ostrych grotach Kszemadhurti i Bryhanta
dwaj bracia cięli Satwatę , który ciągnął wprost na Dronę.
kṣemadhūrtibṛhantau tau bhrātarau sātvataṃ yudhi /
droṇāyābhimukhaṃ yāntaṃ śaraistīkṣṇaistatakṣatuḥ //
Pojedynek tego męża z dwójką braci zdał się cudem,
niczym lwa z dwoma słoniami w lesie podczas ich amoku .
tayostasya ca tad yuddham atyadbhutam ivābhavat /
siṃhasya dvipamukhyābhyāṃ prabhinnābhyāṃ yathā vane //
Ćedich król , ciskając strzały, wściekły, od Drony odgrodził
jednego z władców Ambaszthów , który bojem się napawał .
rājānaṃ tu tathāmbaṣṭham ekaṃ yuddhābhinandinam /
cedirājaḥ śarān asyan kruddho droṇād avārayat //
W odpowiedzi król z Ambaszthów szył go grotem tnącym kości,
ugodzony łuk wypuścił i z rydwanu spadł na ziemię.
tam ambaṣṭho 'sthibhedinyā niravidhyacchalākayā /
sa tyaktvā saśaraṃ cāpaṃ rathād bhūmim athāpatat //
Krypa dziecię Śaradwanta, choć sam wielki, niewielkimi
bełtami Dronę osłonił przed tym Wardhakszemim z Wrysznich,
który wściekłość uosabiał.
vārdhakṣemiṃ tu vārṣṇeyaṃ kṛpaḥ śāradvataḥ śaraiḥ /
akṣudraḥ kṣudrakair droṇāt kruddharūpam avārayat //
Ci, którzy obserwowali tych wszechstronnych wojów w boju,
Krypę i potomka Wrysznich, zafascynowani starciem,
świata wokół nie widzieli.
yudhyantau kṛpavārṣṇeyau ye 'paśyaṃścitrayodhinau /
te yuddhasaktamanaso nānyā bubudhire kriyāḥ //
Powiększając sławę Drony, książę, dziecię Somadatty,
wstrzymał w pędzie Manimanta, co był w boju niestrudzony.
saumadattistu rājānaṃ maṇimantam atandritam /
paryavārayad āyāntaṃ yaśo droṇasya vardhayan //
Przeciął dziecku Somadatty miotacz strzał i ściął mu godło,
a następnie zrzucił z wozu sztandar, parasol, woźnicę.
sa saumadattestvaritaśchittveṣvasanaketane /
punaḥ patākāṃ sūtaṃ ca chatraṃ cāpātayad rathāt //
Zeskoczywszy w mig z rydwanu, ten co słup ma w swoim godle ,
gromca wrogów, przednim z mieczy ciął go oraz jego konie,
sztandar, rydwan i woźnicę.
athāplutya rathāt tūrṇaṃ yūpaketur amitrahā /
sāśvasūtadhvajarathaṃ taṃ cakarta varāsinā //
Znów stanął na swym rydwanie, łuk kolejny ujął w dłonie,
sam prowadząc, królu, konie, zdmuchnął szyki synów Pandu.
rathaṃ ca svaṃ samāsthāya dhanur ādāya cāparam /
svayaṃ yacchan hayān rājan vyadhamat pāṇḍavīṃ camūm //
Z maczugami, toporami, młotami, dyskiem i procą,
z chmurą pyłu, ognia, wiatru i z popiołem z drzew, traw, ziemi
musalair mudgaraiścakrair bhiṇḍipālaiḥ paraśvadhaiḥ /
pāṃsuvātāgnisalilair bhasmaloṣṭatṛṇadrumaiḥ //
przewracając, rozdzierając, łamiąc, rozjeżdżając, niszcząc,
zabijając, odrzucając, Ghatotkaća wtem nadciągnął
i napełnił wojska strachem, pragnąc dostać się do Drony.
ārujan prarujan bhañjannighnan vidrāvayan kṣipan /
senāṃ vibhīṣayann āyād droṇaprepsur ghaṭotkacaḥ //
Więc rakszasa Alambusza wszelakimi orężami
do ciskania, kłucia, cięcia, wściekły na rakszasę natarł.
taṃ tu nānāpraharaṇair nānāyuddhaviśeṣaṇaiḥ /
rākṣasaṃ rākṣasaḥ kruddhaḥ samājaghne hyalambusaḥ //
Bój, co wszczął się między tymi przywódcami wśród rakszasów,
był jak drzewiej sparowanie Śambary i króla bogów.
tayostad abhavad yuddhaṃ rakṣogrāmaṇimukhyayoḥ /
tādṛg yādṛk purā vṛttaṃ śambarāmararājayoḥ //
Setki były pojedynków słoni, koni, rydwanników
i piechoty, chwała tobie, między twymi i wrogami,
którzy tam się z sobą bili.
evaṃ dvaṃdvaśatānyāsan rathavāraṇavājinām /
padātīnāṃ ca bhadraṃ te tava teṣāṃ ca saṃkulam //
Takiej bitwy nikt nie widział wcześniej, ni o niej nie słyszał,
jaka rozgorzała między żądnymi zagłady Drony
i chcącymi go ochronić.
naitādṛśo dṛṣṭapūrvaḥ saṃgrāmo naiva ca śrutaḥ /
droṇasyābhāvabhāveṣu prasaktānāṃ yathābhavat //
W niej widziano pojedynki wszędzie wokół się toczące:
nader srogie, wielobarwne albo dzikie, o mój panie.
idaṃ ghoram idaṃ citram idaṃ raudram iti prabho /
tatra yuddhānyadṛśyanta pratatāni bahūni ca //