d--- layout: chapter --- Rozdział 173 - Mahabharata Rozdział 173 | Mahabharata Link
Dhrytarasztra rzekł:
O Sańdźajo, kiedy poległ nadrydwannik wielki Drona,
cóż następnie uczynili moi oraz dzieci Pandu?
dhṛtarāṣṭra uvāca
tasminn atirathe droṇe nihate tatra saṃjaya
māmakāḥ pāṇḍavāś caiva kim akurvann ataḥ param
Sańdźaja rzekł:
Kiedy poległ nadrydwannik Drona od ciosu Parszaty ,
armia Kurów zdruzgotana, Kunti syn, Zdobywca Bogactw,
saṃjaya uvāca
tasminn atirathe droṇe nihate pārṣatena vai
kauraveṣu ca bhagneṣu kuntīputro dhanaṃjayaḥ
ujrzał wielki cud nad cudy – triumf, który zdołał odnieść
i zapytał o to Wjasę, co tam przybył niespodzianie:
dṛṣṭvā sumahad āścaryam ātmano vijayāvaham
yadṛcchayāgataṃ vyāsaṃ papraccha bharatarṣabha
„W walce wytracałem wrogów potokami strzał przeczystych,
a przed sobą wciąż widziałem, jak ognisty idzie człowiek.
saṃgrāme nighnataḥ śatrūñ śaraughair vimalair aham
agrato lakṣaye yāntaṃ puruṣaṃ pāvakaprabham
Dzierżył on płomienną włócznię, a gdzie kroki swe kierował,
w stronie tej wszędy ginęli, wieszczu, moi adwersarze.
jvalantaṃ śūlam udyamya yāṃ diśaṃ pratipadyate
tasyāṃ diśi viśīryante śatravo me mahāmune
Stopą ziemi nie dotykał, nie wypuszczał włóczni z dłoni,
lecz z niej tysiącami włócznie wypryskały, z jego mocy.
na padbhyāṃ spṛśate bhūmiṃ na ca śūlaṃ vimuñcati
śūlāc chūlasahasrāṇi niṣpetus tasya tejasā
To on tracił wszystkich wrogów, że to ja – ludzie mniemali,
on wypalał całe armie, z tyłu jam popioły palił.
tena bhagnān arīn sarvān madbhagnān manyate janaḥ
tena dagdhāni sainyāni pṛṣṭhato 'nudahāmy aham
Panie, Kryszno, to mi powiedz, kim jest ten najlepszy z ludzi,
z dzidą w dłoni, przeolbrzymi, co swym żarem słońcu równy?”
bhagavaṃs tan mamācakṣva ko vai sa puruṣottamaḥ
śūlapāṇir mahān kṛṣṇa tejasā sūryasaṃnibhaḥ
Wjasa rzekł:
Pierwszego wśród panów stworzeń, jasność, człeka potężnego,
ziemię, przestwór i niebiosa, boga, pana wszystkich światów,
vyāsa uvāca
prajāpatīnāṃ prathamaṃ taijasaṃ puruṣaṃ vibhum
bhuvanaṃ bhūr bhuvaṃ devaṃ sarvalokeśvaraṃ prabhum
władcę, dawcę błogosławieństw, Partho, Śankarę ujrzałeś.
Przyjmij w bogu tym schronienie, panu siedzib, źródłu wszego.
īśānaṃ varadaṃ pārtha dṛṣṭavān asi śaṃkaram
taṃ gaccha śaraṇaṃ devaṃ sarvādiṃ bhuvaneśvaram
Wielki bóg, szacowny, władca, Śiwa o splątanych włosach,
trójoki, wielkoramienny, Rudra z puklem, w łach odziany.
mahādevaṃ mahātmānam īśānaṃ jaṭilaṃ śivam
tryakṣaṃ mahābhujaṃ rudraṃ śikhinaṃ cīravāsasam
dātāraṃ caiva bhaktānāṃ prasādavihitān varān
Jego towarzysze boscy, o przeróżnych formach, kształtach,
karły, łysi lub kudłaci, z krótką szyją, wielkim brzuchem,
tasya te pārṣadā divyā rūpair nānāvidhaiḥ vibhoḥ
vāmanā jaṭilā muṇḍā hrasvagrīvā mahodarāḥ
wielkim cielskiem, energiczni, inni o ogromnych uszach,
z wykręconą gębą, stopą, w osobliwych szatach, Partho,
mahākāyā mahotsāhā mahākarṇās tathāpare
ānanair vikṛtaiḥ pādaiḥ pārtha veṣaiś ca vaikṛtaiḥ
takie stwory stale czciły Władcę i wielkiego Boga.
Ze swej łaski szedł przed tobą Śiwa o ogromnej mocy,
podczas strasznej tej potyczki, która włoski wskroś jeżyła.
īdṛśaiḥ sa mahādevaḥ pūjyamāno maheśvaraḥ
sa śivas tāta tejasvī prasādād yāti te 'grataḥ
tasmin ghore tadā pārtha saṃgrāme lomaharṣaṇe
Któżby śmiał zaatakować, choćby jeno w swym umyśle,
wojów groźnych pod opieką Drony, Karny oraz Krypy,
poza bogiem tym, łucznikiem, władcą o przeróżnym kształcie.
droṇakarṇakṛpair guptāṃ maheṣvāsaiḥ prahāribhiḥ
kas tāṃ senāṃ tadā pārtha manasāpi pradharṣayet
ṛte devān maheṣvāsād bahurūpān maheśvarāt
Nikt wszak temu nie dostoi, przed którym ów bóg podąża.
W światach trzech nie ma drugiego, co by jemu mógł dorównać.
sthātum utsahate kaś cin na tasminn agrataḥ sthite
na hi bhūtaṃ samaṃ tena triṣu lokeṣu vidyate
W złości jeno swym zapachem przytomności zbawia wrogów,
większość martwa zaraz pada i w konwulsjach dogorywa.
gandhenāpi hi saṃgrāme tasya kruddhasya śatravaḥ
visaṃjñā hatabhūyiṣṭhā vepanti ca patanti ca
Bogowie, co trwają w niebie, temu Bogu się kłaniają.
Pozostali ludzie w świecie czy ci, co zdobyli niebo,
tasmai namas tu kurvanto devās tiṣṭhanti vai divi
ye cānye mānavā loke ye ca svargajito narāḥ
gdy z miłością się pokłonią Śiwie, dawcy błogosławieństw,
Rudrze, małżonkowi Umy, szczęście znajdą, a po śmierci
wkroczą w najwyższą siedzibę.
ye bhaktā varadaṃ devaṃ śivaṃ rudram umāpatim
iha loke sukhaṃ prāpya te yānti paramāṃ gatim
Synu Kunti złóż więc pokłon temu, co zawsze spokojny,
Rudrze o niebieskiej szyi, najmniejszemu, lecz z wigorem,
namaskuruṣva kaunteya tasmai śāntāya vai sadā
rudrāya śitikaṇṭhāya kaniṣṭhāya suvarcase
strasznemu, z kokiem splątanym, żółtookiemu Śankarze,
który z Jamą jest związany, jego włosy niewidoczne,
dawcy błogosławieństw, który zawsze dobrze postępuje.
kapardine karālāya haryakṣṇe varadāya ca
yāmyāyāvyaktakeśāya sadvṛtte śaṃkarāya ca
On jest żądzą, żółtooki , Człowiek, który jest filarem,
włosy jasne, wielce szczupły, on jest tym, który przekracza.
kāmyāya harinetrāya sthāṇave puruṣāya ca
harikeśāya muṇḍāya kṛśāyottaraṇāya ca
Twórca blasku, z brodów pierwszy, Bóg wśród bogów, popędliwy,
wielokształtny, ukochany, Śarwa, o cudownych szatach.
bhāskarāya sutīrthāya devadevāya raṃhase
bahurūpāya śarvāya priyāya priyavāsase
Nosi diadem, pięknousty, tysiącoki, szczodrobliwy,
mąż, pan gór, wielce spokojny, w skórę, łachy przyodziany.
uṣṇīṣiṇe suvaktrāya sahasrākṣāya mīḍhuṣe
giriśāya praśāntāya pataye cīravāsase
Jego ręce są złociste, przeraźliwy, pan kierunków,
władca chmur i wszelkich stworzeń – jemu pokłon się należy.
hiraṇyabāhave caiva ugrāya pataye diśām
parjanyapataye caiva bhūtānāṃ pataye namaḥ
Jest on panem drzew i wody, jego ciało w drzewach skryte,
generał wszelkiego wojska, zawsze w centrum się znajduje.
vṛkṣāṇāṃ pataye caiva apāṃ ca pataye tathā
vṛkṣair āvṛtakāyāya senānye madhyamāya ca
Dzierży łyżkę do ofiary, łucznik, bóg, potomek Bhrygu,
wielokształtny, władca świata, w skórę, łachy przyodziany.
sruvahastāya devāya dhanvine bhārgavāya ca
bahurūpāya viśvasya pataye cīravāsase
Tysiąc głów ma, tysiąc oczu, tysiąc ramion i stóp tysiąc.
sahasraśirase caiva sahasranayanāya ca
sahasrabāhave caiva sahasracaraṇāya ca
Dawca darów, władca siedzib, Umy mąż, atypooki,
zniszczył on ofiarę Dakszy, stworzeń pan, zawsze spokojny,
odwieczny władca wszechbytów – chroń się w nim, o synu Kunti.
śaraṇaṃ prāpya kaunteya varadaṃ bhuvaneśvaram
umāpatiṃ virūpākṣaṃ dakṣayajñanibarhaṇam
prajānāṃ patim avyagraṃ bhūtānāṃ patim avyayam
Kok ma z włosów, byk go nosi, byk w sztandarze, pępek byka,
duma bycza, rogi bycze, buhaj, pan i władca byków.
kapardinaṃ vṛṣāvartaṃ vṛṣanābhaṃ vṛṣadhvajam
vṛṣadarpaṃ vṛṣapatiṃ vṛṣaśṛṅgaṃ vṛṣarṣabham
Znak ma byka, talię byka, buhaj, co ma bycze oczy,
jak byk walczy, byczostrzały, wielki władca co jest bykiem.
vṛṣāṅkaṃ vṛṣabhodāraṃ vṛṣabhaṃ vṛṣabhekṣaṇam
vṛṣāyudhaṃ vṛṣaśaraṃ vṛṣabhūtaṃ maheśvaram
Wielkobrzuchy, wielkocielski, w skórę lamparta odziany,
Władca świata, dawca darów, brahmanowi jest oddany
i kochany przez braminów.
mahodaraṃ mahākāyaṃ dvīpicarmanivāsinam
lokeśaṃ varadaṃ muṇḍaṃ brahmaṇyaṃ brāhmaṇapriyam
W rękach trójząb, dawca darów, pan co nosi miecz i tarczę,
łuk Pinakę ma pan światów, władca tnący swym toporem.
W nim schronienia poszukuję, w Bogu, który nosi łachy.
triśūlapāṇiṃ varadaṃ khaḍgacarmadharaṃ prabhum
pinākinaṃ khaṇḍaparaśuṃ lokānāṃ patim īśvaram
prapadye śaraṇaṃ devaṃ śaraṇyaṃ cīravāsasam
Pokłon temu władcy bogów, Waiśrawana jego druhem,
co dzień pokłon łucznikowi, w pięknym stroju, z stałym ślubem.
namas tasmai sureśāya yasya vaiśravaṇaḥ sakhā
suvāsase namo nityaṃ suvratāya sudhanvine
Dzierży łyżkę do ofiary, łatwo trafia sprawny łucznik,
rozmiar łuku ma, jest łukiem i łuczników preceptorem.
sruvahastāya devāya sukhadhanvāya dhanvine
dhanvantarāya dhanuṣe dhanvācāryāya dhanvine
Pokłon walczącemu strasznie, bogu, najlepszemu z niebian,
kłońmy się wielokształtnemu, pokłon wielołukowemu.
ugrāyudhāya devāya namaḥ suravarāya ca
namo 'stu bahurūpāya namaś ca bahudhanvine
Pokłon stabilnej kolumnie, łucznikowi, dobrych ślubów,
który miasta trzy zdruzgotał i zabójcy Bhagi pokłon.
namo 'stu sthāṇave nityaṃ suvratāya sudhanvine
namo 'stu tripuraghnāya bhagaghnāya ca vai namaḥ
Panu władców nad lasami, pokłon władcy wszelkich ludzi,
władcy wód się co dzień kłońmy oraz pokłon władcy ofiar.
vanaspatīnāṃ pataye narāṇāṃ pataye namaḥ
apāṃ ca pataye nityaṃ yajñānāṃ pataye namaḥ
Słońce zębów on pozbawił, ma trzy oczy, daje dary,
ciemną szyję, płowo-żółty, pokłon złocistowłosemu.
pūṣṇo dantavināśāya tryakṣāya varadāya ca
nīlakaṇṭhāya piṅgāya svarṇakeśāya vai namaḥ
Jest przemądrym wielkim bogiem, dokonuje boskich czynów,
zatem jego tu opiewam, jak słyszałem, jak pojmuję.
karmāṇi caiva divyāni mahādevasya dhīmataḥ
tāni te kīrtayiṣyāmi yathāprajñaṃ yathāśrutam
Kiedy on się zdenerwuje, bogowie, antybogowie,
gandarwowie, rakszasowie nie zaznają odprężenia,
choć w głębinach by się skryli.
na surā nāsurā loke na gandharvā na rākṣasāḥ
sukham edhanti kupite tasminn api guhāgatāḥ
W gniewie rozgromił ofiarę Bhawa pozbawiony strachu.
Z swego łuku strzałę puścił, hałaśliwą, głośno rycząc.
vivyādha kupito yajñaṃ nirbhayas tu bhavas tadā
dhanuṣā bāṇam utsṛjya saghoṣaṃ vinanāda ca
Kiedy Bóg się zdenerwował i ofiarę gwałtem niszczył,
bogowie schronu nie znali, cóż tu mówić o spokoju.
te na śarma kutaḥ śāntiṃ lebhire sma surās tadā
vidrute sahasā yajñe kupite ca maheśvare
Odgłos dłoni na cięciwie cały świat w niepokój wprawił,
bogowie, antybogowie w jego władzy wszem padali.
tena jyātalaghoṣeṇa sarve lokāḥ samākulāḥ
babhūvur vaśagāḥ pārtha nipetuś ca surāsurāḥ
Wszelkie wody się wzburzyły, ziemia cała rozedrgana,
góry w głazy rozpękały, słonie świata stron zgłupiały.
āpaś cukṣubhire sarvāś cakampe ca vasuṃdharā
parvatāś ca vyaśīryanta diśo nāgāś ca mohitāḥ
W gęstym mroku światy skryte, że nie można nic zobaczyć,
jasność wszystkich ciał niebieskich wraz ze Słońcem wytłumiona.
andhāś ca tamasā lokā na prakāśanta saṃvṛtāḥ
jaghnivān saha sūryeṇa sarveṣāṃ jyotiṣāṃ prabhāḥ
Wieszczowie w strachu krzyczeli, inicjując ryt spokoju,
chcieli szczęścia tak dla siebie, jak i dla wszelakich istot.
cukruśur bhayabhītāś ca śāntiṃ cakrus tathaiva ca
ṛṣayaḥ sarvabhūtānām ātmanaś ca sukhaiṣiṇaḥ
Śankara z lekkim uśmiechem na Puszanę chyżo natarł,
który to ofiary zjadał i mu wybił wszystkie zęby.
pūṣāṇam abhyadravata śaṃkaraḥ prahasann iva
puroḍāśaṃ bhakṣayato daśanān vai vyaśātayat
Uciekali wszem bogowie, w drżeniu pokłon mu oddając,
i ponownie on założył ostrą i płomienną strzałę.
tato niścakramur devā vepamānā natāḥ sma tam
punaś ca saṃdadhe dīptaṃ devānāṃ niśitaṃ śaram
W strachu trzy dziesiątki bogów dla Rudry porcję ofiary
zgotowały nadzwyczajną i schronienia w nim szukały.
rudrasya yajñabhāgaṃ ca viśiṣṭaṃ te nv akalpayan
bhayena tridaśā rājañ śaraṇaṃ ca prapedire
Gniewny wcześniejszą ofiarę znów przywrócił jako pierwej,
lecz bogowie byli czujni, i na niego względy mieli.
tena caivātikopena sa yajñaḥ saṃdhitas tadā
yattāś cāpi surā āsan yattāś cādyāpi taṃ prati
Potężni antybogowie trzema miastami władali
z żelaza, srebra i złota niezrównanymi, na niebie.
asurāṇāṃ purāṇy āsaṃs trīṇi vīryavatāṃ divi
āyasaṃ rājataṃ caiva sauvarṇam aparaṃ mahat
Miał żelazne Tarakaksza, Kamalaksza władał srebrnym,
a największym, co ze złota, Widjunmalin znowu rządził.
āyasaṃ tārakākṣasya kamalākṣasya rājatam
sauvarṇaṃ paramaṃ hy āsīd vidyunmālina eva ca
Maghawan wszak nie był władny złamać ich całym orężem,
więc trapieni nieśmiertelni ku opoce, Rudrze biegli.
na śaktas tāni maghavān bhettuṃ sarvāyudhair api
atha sarve 'marā rudraṃ jagmuḥ śaraṇam arditāḥ
Wraz z Wasawą ci bogowie tak do szlachetnego rzekli:
„Rudro, władco świata siedzib, wszelki dziki zwierz w ofiarach
twoim będzie po wsze czasy, gdy tych antybogów zmorzysz.”
te tam ūcur mahātmānaṃ sarve devāḥ savāsavāḥ
rudra raudrā bhaviṣyanti paśavaḥ sarvakarmasu
nipātayiṣyase cainān asurān bhuvaneśvara
Pragnąc dla niebian radości przystał na to, rzekł: „Niech będzie”
i przez tysiąc lat calutkich stał bez ruchu jak pień drzewa.
sa tathoktas tathety uktvā devānāṃ hitakāmyayā
atiṣṭhat sthāṇubhūtaḥ sa sahasraṃ parivatsarān
Gdy trzy miasta zjednoczone na niebiosach się zjawiły,
wraz je przeszył trójczłonową strzałą, co trzy groty miała.
yadā trīṇi sametāni antarikṣe purāṇi vai
triparvaṇā triśalyena tena tāni bibheda saḥ
Dzieci Danu w owych miastach spojrzeć na strzałę nie mogły
z ogniem zniszczenia złączoną, z mocą Wisznu oraz Somy.
purāṇi na ca taṃ śekur dānavāḥ prativīkṣitum
śaraṃ kālāgnisaṃyuktaṃ viṣṇusomasamāyutam
Chłopca w ramionach stworzyła Uma, co miał pięć kosmyków
i do bogów się ozwała, zapytując: „Kim jest dziecię?”
bālam aṅkagataṃ kṛtvā svayaṃ pañcaśikhaṃ punaḥ
umā jijñāsamānā vai ko 'yam ity abravīt surān
Bóg i władca wszelkich światów, pan sparaliżował ramię
Śakry, co zapałał złością, razem z gromem uniesionym.
bāhuṃ savajraṃ śakrasya kruddhasyāstambhayat prabhuḥ
sa eṣa bhagavān devaḥ sarvalokeśvaraḥ prabhuḥ
Bogowie z panami stworzeń nie zdołali go rozpoznać,
co był panem wszego świata, co miał blask młodego słońca.
na saṃbubudhire cainaṃ devās taṃ bhuvaneśvaram
saprajāpatayaḥ sarve bālārkasadṛśaprabham
Kiedy Brahma doń się zbliżył i zobaczył wielkie bóstwo,
wyrozumiał: „On najstarszy” i mu pradziad pokłon złożył.
athābhyetya tato brahmā dṛṣṭvā ca sa maheśvaram
ayaṃ śreṣṭha iti jñātvā vavande taṃ pitāmahaḥ
Z błaganiami się zwrócili bogowie do Umy z Rudrą
i znów ramię Gromodzierżcy do natury swej wróciło.
tataḥ prasādayām āsur umāṃ rudraṃ ca te surāḥ
abhavac ca punar bāhur yathāprakṛti vajriṇaḥ
Najprzedniejszy wśród trzydziestu, pogromca ofiary Dakszy,
pan co byka ma w sztandarze, z małżonką, był z bogów rady.
teṣāṃ prasanno bhagavān sapatnīko vṛṣadhvajaḥ
devānāṃ tridaśaśreṣṭho dakṣayajñavināśanaḥ
On jest Rudrą, on jest Śiwą, Ogniem, Śarwą wszechwiedzącym,
on jest Indrą oraz wiatrem, błyskawicą, Aświnami,
sa vai rudraḥ sa ca śivaḥ so 'gniḥ śarvaḥ sa sarvavit
sa cendraś caiva vāyuś ca so 'śvinau sa ca vidyutaḥ
on jest Bhawą, on jest chmurą, Wielkim Bogiem zbytym grzechu,
on Księżycem, on jest władcą, on jest Słońcem i Waruną,
sa bhavaḥ sa ca parjanyo mahādevaḥ sa cānaghaḥ
sa candramāḥ sa ceśānaḥ sa sūryo varuṇaś ca saḥ
czasem jest, końcem wszystkiego, śmiercią, Jamą, dniem i nocą,
miesiącem, jego połową, porą roku, całym rokiem,
czasem wschodu i zachodu.
sa kālaḥ so 'ntako mṛtyuḥ sa yamo rātryahāni ca
māsārdhamāsā ṛtavaḥ saṃdhye saṃvatsaraś ca saḥ
On demiurgiem, niszczycielem, duszą świata, twórcą działań,
choć bez ciała jest on ciałem bóstw wszelakich we wszechświecie.
sa ca dhātā vidhātā ca viśvātmā viśvakarmakṛt
sarvāsāṃ devatānāṃ ca dhārayaty avapur vapuḥ
Wysławiają go bogowie, jest jednaki, wieloraki,
on dzielony jest na setki, na tysiące, na miliony.
sarvair devaiḥ stuto devaḥ saikadhā bahudhā ca saḥ
śatadhā sahasradhā caiva tathā śatasahasradhā
Taki jest ów Bóg, a jeszcze jest świetniejszy, niezrodzony.
Jam niezdolnym jest wysłowić wszelkich zalet tego pana.
īdṛśaḥ sa mahādevo bhūyaś ca bhagavān ajaḥ
na hi sarve mayā śakyā vaktuṃ bhagavato guṇāḥ
Czy posiedli wszelkie dary, czy się grzechów dopuszczają,
w nim schronionych pan wyzwala, gdy jest rady, wszechschronienie.
sarvair grahair gṛhītān vai sarvapāpasamanvitān
sa mocayati suprītaḥ śaraṇyaḥ śaraṇāgatān
Życie, zdrowie, moc, bogactwo i komforty w obfitości
on dostarcza ludzkiej rasie, on je również wycofuje.
āyur ārogyam aiśvaryaṃ vittaṃ kāmāṃś ca puṣkalān
sa dadāti manuṣyebhyaḥ sa caivākṣipate punaḥ
Jego władztwo jest widoczne w Indrze oraz innych bogach.
On w ponazywanym świecie jest ludzkości złem i dobrem.
sendrādiṣu ca deveṣu tasya caiśvaryam ucyate
sa caiva vyāhṛte loke manuṣyāṇāṃ śubhāśubhe
Włada tym, co upragnione, więc go Władcą nazywają,
jest wszechwładcą wszelkich bytów, rządzi również żywiołami.
aiśvaryāc caiva kāmānām īśvaraḥ punar ucyate
maheśvaraś ca bhūtānāṃ mahatām īśvaraś ca saḥ
Różnorako, w różnych kształtach on przenika wszechświat cały.
Usta tego boga trwają hen w odmętach oceanu.
bahubhir bahudhā rūpair viśvaṃ vyāpnoti vai jagat
asya devasya yad vaktraṃ samudre tad atiṣṭhata
Bóg ów stale zamieszkuje wszelkie place kremacyjne,
ludzie tam mu cześć oddają, zowiąc je „miejscami dzielnych”.
eṣa caiva śmaśāneṣu devo vasati nityaśaḥ
yajanty enaṃ janās tatra vīrasthāna itīśvaram
Jego liczne kształty w świecie, straszliwe, rozpłomienione,
ludzie tutaj sporządzają oraz o nich rozmawiają.
asya dīptāni rūpāṇi ghorāṇi ca bahūni ca
loke yāny asya kurvanti manuṣyāḥ pravadanti ca
Licznym nazwy tu przydano zgodnie z treścią, którą niosą,
od wielkości, mocy bogactw lub od czynów jest on zwany.
nāmadheyāni lokeṣu bahūny atra yathārthavat
nirucyante mahattvāc ca vibhutvāt karmabhis tathā
W Wedzie został przekazany jego hymn „Śatarudrija” ,
zwany też „Bezkresnym Rudrą”, czci on cały szlachetnego.
vede cāsya samāmnātaṃ śatarudrīyam uttamam
nāmnā cānantarudreti upasthānaṃ mahātmanaḥ
Bóg, mocarz, ziszcza pragnienia tak te ziemskie, jak i boskie,
pan potężny, bóg wszechwładny wielki świat po kres przenika.
sa kāmānāṃ prabhur devo ye divyā ye ca mānuṣāḥ
sa vibhuḥ sa prabhur devo viśvaṃ vyāpnuvate mahat
Tak bramini, jak wieszczowie mówią o najstarszym bycie,
jest on pierwszym pośród niebian, z jego ust powstaje ogień.
jyeṣṭhaṃ bhūtaṃ vadanty enaṃ brāhmaṇā munayas tathā
prathamo hy eṣa devānāṃ mukhād asyānalo 'bhavat
Wszelakie zwierzęta chroni, z nimi zawsze się zabawia
i jest ich najwyższym panem, zatem zwą go Panem Zwierząt.
sarvathā yat paśūn pāti taiś ca yad ramate punaḥ
teṣām adhipatir yac ca tasmāt paśupatiḥ smṛtaḥ
Dzięki ślubom celibatu jego fallus zawsze w wzwodzie,
co pomnaża radość światów, zatem zwą go Wielkim Władcą.
nityena brahmacaryeṇa liṅgam asya yadā sthitam
mahayanti ca lokāś ca maheśvara iti smṛtaḥ
Wieszczowie razem z bogami, gandharwowie, apsarasy
jego fallus czczą z estymą, uniesiony, w silnym wzwodzie.
ṛṣayaś caiva devāś ca gandharvāpsarasas tathā
liṅgam asyārcayanti sma tac cāpy ūrdhvaṃ samāsthitam
Kiedy jest on tak wielbiony, Wielki Bóg się wielce cieszy,
Śankara staje się wesół, kontent, podekscytowany.
pūjyamāne tatas tasmin modate sa maheśvaraḥ
sukhī prītaś ca bhavati prahṛṣṭaś caiva śaṃkaraḥ
Jego postać różnoraka, w przeszłym, przyszłym, teraźniejszym,
ruchoma i nieruchoma, więc go zwą wieloforemnym.
yad asya bahudhā rūpaṃ bhūtabhavyabhavatsthitam
sthāvaraṃ jaṅgamaṃ caiva bahurūpas tataḥ smṛtaḥ
Jednooki, trwa w płomieniach lub też wszędzie ma swe oczy.
Z gniewu wchodzi w wszystkie światy, więc jest Śarwą nazywany.
ekākṣo jājvalann āste sarvatokṣimayo 'pi vā
krodhād yaś cāviśal lokāṃs tasmāc charva iti smṛtaḥ
Jako że ma dymną postać, Dumnokokim jest nazwany.
W nim są wszechbogowie świata, zwą go więc Kosmosu Kształtem.
dhūmraṃ rūpaṃ ca yat tasya dhūrjaṭis tena ucyate
viśve devāś ca yat tasmin viśvarūpas tataḥ smṛtaḥ
Władca siedzib jest wielbiony przez boginie trzy przemożne:
niebo, wodę oraz ziemię, więc Trójmatkim jest nazwany.
tisro devīr yadā caiva bhajate bhuvaneśvaraḥ
dyām apaḥ pṛthivīṃ caiva tryambakaś ca tataḥ smṛtaḥ
Wspiera stale wszystkie cele oraz potęguje czyny,
pragnie dobra dla ludzkości, więc jest Śiwą nazywany.
samedhayati yan nityaṃ sarvārthān sarvakarmasu
śivam icchan manuṣyāṇāṃ tasmād eśa śivaḥ smṛtaḥ
Tysiącoki, miriadoki lub też wszem oczy mający,
jest wielkiego świata panem, więc go zowią Wielkim Władcą.
sahasrākṣo 'yutākṣo vā sarvatokṣimayo 'pi vā
yac ca viśvaṃ mahat pāti mahādevas tataḥ smṛtaḥ
W górze trwając pali wszystko, stoi za powstaniem tchnienia,
zawsze jego członek w wzwodzie, więc jest Sthanu nazywany.
dahaty ūrdhvaṃ sthito yac ca prāṇotpattisthitaś ca yat
sthitaliṅgaś ca yan nityaṃ tasmāt sthāṇur iti smṛtaḥ
W ciele on jest w nierównościach, jest równością dech mających,
on jest wiatrem w nierównościach, w ciałach tchnieniem górnym, dolnym.
viṣamasthaḥ śarīreṣu samaś ca prāṇinām iha
sa vāyur viṣamastheṣu prāṇāpānaśarīriṣu
Można wielbić go w idolu lub cześć dawać fallusowi.
Kto fallusa czci, doświadcza zawsze wielkiej pomyślności.
pūjayed vigrahaṃ yas tu liṅgaṃ vāpi samarcayet
liṅgaṃ pūjayitā nityaṃ mahatīṃ śriyam aśnute
Od ud ciała pół ogniowe, księżycowe pół jest szczęsne.
Ogień pół ma jego jaźni, księżyc zwą drugą połową.
ūrubhyām ardham āgneyaṃ somārdhaṃ ca śivā tanuḥ
ātmano 'rdhaṃ ca tasyāgniḥ somo 'rdhaṃ punar ucyate
Szczęsne ciało rozświetlone, wielkie, jasne jest dla bogów.
Strasznym ogniem jest nazwane ciało, co wśród ludzi płonie.
taijasī mahatī dīptā devebhyaś ca śivā tanuḥ
bhāsvatī mānuṣeṣv asya tanur ghorāgnir ucyate
Będąc w swoim szczęsnym ciele on celibat praktykuje.
Władca wszystkich zaś pożera, będąc w swoim strasznym kształcie.
brahmacaryaṃ caraty eṣa śivā yāsya tanus tayā
yāsya ghoratarā mūrtiḥ sarvān atti tayeśvaraḥ
Ostrym jest, przerażającym, rozpłomieniony spopiela,
zjada mięso, szpik i kości, więc go Rudrą nazywają.
yan nirdahati yat tīkṣṇo yad ugro yat pratāpavān
māṃsaśoṇitamajjādo yat tato rudra ucyate
Oto Bóg, najwyższy z bogów, synu Prythy, szedł przed tobą.
W bitwie wytracał on wrogów, tyś go widział, łuk miał w dłoni.
eṣa devo mahādevo yo 'sau pārtha tavāgrataḥ
saṃgrāme śātravān nighnaṃs tvayā dṛṣṭaḥ pinākadhṛk
Oto Pan, oto niebianin w walce kroczył tuż przed tobą,
dał ci on też wszelkie bronie, nimi niszczysz synów Danu.
eṣa vai bhagavān devaḥ saṃgrāme yāti te 'grataḥ
yena dattāni te 'strāṇi yais tvayā dānavā hatāḥ
Sławę, zbożność, długie życie i bogactwo daje w darze,
dzięki Wedom rozsławiony, hymn wielkiego Boga bogów
„Śatarudrija”, o Partho, został objaśniony tobie.
dhanyaṃ yaśasyam āyuṣyaṃ puṇyaṃ vedaiś ca saṃjñitam
devadevasya te pārtha vyākhyātaṃ śatarudriyam
Jest drogą do wszystkich celów, czysty, niszczy wszelkie błędy,
on uśmierza wszelkie grzechy i usuwa wsze cierpienia.
sarvārthasādhakaṃ puṇyaṃ sarvakilbiṣanāśanam
sarvapāpapraśamanaṃ sarvaduḥkhabhayāpaham
Hymn ten cztery ma rozdziały. Który człek go zawsze słucha,
ten zabiwszy wszystkich wrogów uda się do świata Rudry.
caturvidham idaṃ stotraṃ yaḥ śṛṇoti naraḥ sadā
vijitya sarvāñ śatrūn sa rudraloke mahīyate
Kto „Śatarudriji” słucha, ją uważnie recytuje,
boską, dotyczącą bojów oraz czynów szlachetnego,
caritaṃ mahātmano divyaṃ sāṃgrāmikam idaṃ śubham
paṭhan vai śatarudrīyaṃ śṛṇvaṃś ca satatotthitaḥ
kto wśród ludzi jest czcicielem Boga oraz władcy świata,
gdy Trójoki jest szczęśliwy, zyska dary, spełni żądze.
bhakto viśveśvaraṃ devaṃ mānuṣeṣu tu yaḥ sadā
varān sa kāmāṃl labhate prasanne tryambake naraḥ
Idź i walcz, o synu Kunti, klęska ciebie się nie ima,
gdy przy tobie jest Dręczyciel , twój doradca i obrońca.
gaccha yudhyasva kaunteya na tavāsti parājayaḥ
yasya mantrī ca goptā ca pārśvatas te janārdanaḥ
Sańdźaja rzekł:
Tak powiedział podczas boju Ardźunie syn Paraśary,
potem odszedł tak jak przyszedł, o najlepszy wśród Bharatów.
saṃjaya uvāca
evam uktvārjunaṃ saṃkhye parāśarasutas tadā
jagāma bharataśreṣṭha yathāgatam ariṃdama