Waiśampajana rzekł:
Kiedy ujrzał Pole Kuru, Satwata rozdawał dary
potem ruszył do wielkiego eremu, Dźanamedźajo.
Kiedy ujrzał Pole Kuru, Satwata rozdawał dary
potem ruszył do wielkiego eremu, Dźanamedźajo.
vaiśaṃpāyana uvāca /
kurukṣetraṃ tato dṛṣṭvā dattvā dāyāṃśca sātvataḥ /
āśramaṃ sumahad divyam agamajjanamejaya //
kurukṣetraṃ tato dṛṣṭvā dattvā dāyāṃśca sātvataḥ /
āśramaṃ sumahad divyam agamajjanamejaya //
W nim madhuki , mango gaje, figowce: plaksza i banian ,
wszem porastał go chlebowiec , wiąz indyjski , migdałecznik .
wszem porastał go chlebowiec , wiąz indyjski , migdałecznik .
madhūkāmravanopetaṃ plakṣanyagrodhasaṃkulam /
ciribilvayutaṃ puṇyaṃ panasārjunasaṃkulam //
ciribilvayutaṃ puṇyaṃ panasārjunasaṃkulam //
Gdy go ujrzał pierwszy z Jadów, piękny, z znamionami dobra,
zapytał zebranych wieszczów: „Kogóż jest ów erem cudny?”
zapytał zebranych wieszczów: „Kogóż jest ów erem cudny?”
taṃ dṛṣṭvā yādavaśreṣṭhaḥ pravaraṃ puṇyalakṣaṇam /
papraccha tān ṛṣīn sarvān kasyāśramavarastvayam //
papraccha tān ṛṣīn sarvān kasyāśramavarastvayam //
Tam zebrani szlachetnemu Dzierżcy Pługu tak odrzekli:
„Słuchaj, a w szczegółach, Ramo, kogóż była ta pustelnia.
„Słuchaj, a w szczegółach, Ramo, kogóż była ta pustelnia.
te tu sarve mahātmānam ūcū rājan halāyudham /
śṛṇu vistarato rāma yasyāyaṃ pūrvam āśramaḥ //
śṛṇu vistarato rāma yasyāyaṃ pūrvam āśramaḥ //
Tutaj niegdyś sam bóg Wisznu srogą ascezę odprawiał,
tu zgodnie z regułą spełniał liczne, odwieczne ofiary.
tu zgodnie z regułą spełniał liczne, odwieczne ofiary.
atra viṣṇuḥ purā devastaptavāṃstapa uttamam /
atrāsya vidhivad yajñāḥ sarve vṛttāḥ sanātanāḥ //
atrāsya vidhivad yajñāḥ sarve vṛttāḥ sanātanāḥ //
Tutaj również doskonała młoda joginka, braminka,
ascetka, celna w pokutach ślub studencki wypełniała
i udała się do nieba.
ascetka, celna w pokutach ślub studencki wypełniała
i udała się do nieba.
atraiva brāhmaṇī siddhā kaumārabrahmacāriṇī /
yogayuktā divaṃ yātā tapaḥsiddhā tapasvinī //
yogayuktā divaṃ yātā tapaḥsiddhā tapasvinī //
Urodziła się chwalebna córa wielkiemu Śandilji,
święta, oddana pokucie i w studenckich ślubach stała.
święta, oddana pokucie i w studenckich ślubach stała.
babhūva śrīmatī rājañ śāṇḍilyasya mahātmanaḥ /
sutā dhṛtavratā sādhvī niyatā brahmacāriṇī //
sutā dhṛtavratā sādhvī niyatā brahmacāriṇī //
Sam szczyt jogi osiągnęła, pierwsza wśród zasługodzierżców,
w eremie ofiary owoc z konia zdobyła szlachetna
i do niebios podążyła, wielbiona przez wieczne dusze.
w eremie ofiary owoc z konia zdobyła szlachetna
i do niebios podążyła, wielbiona przez wieczne dusze.
sā tu prāpya paraṃ yogaṃ gatā svargam anuttamam /
bhuktvāśrame 'śvamedhasya phalaṃ phalavatāṃ śubhā /
gatā svargaṃ mahābhāgā pūjitā niyatātmabhiḥ //
bhuktvāśrame 'śvamedhasya phalaṃ phalavatāṃ śubhā /
gatā svargaṃ mahābhāgā pūjitā niyatātmabhiḥ //
Wszedł do zbożnej tej pustelni buhaj z Jadów, ją obejrzał,
potem wieszczom cześć okazał u podnóża Himalajów.
Opuścił obozy władców i się w górę zaczął wspinać.
potem wieszczom cześć okazał u podnóża Himalajów.
Opuścił obozy władców i się w górę zaczął wspinać.
abhigamyāśramaṃ puṇyaṃ dṛṣṭvā ca yadupuṃgavaḥ /
ṛṣīṃstān abhivādyātha pārśve himavato 'cyutaḥ /
skandhāvārāṇi sarvāṇi nivartyāruruhe 'calam //
ṛṣīṃstān abhivādyātha pārśve himavato 'cyutaḥ /
skandhāvārāṇi sarvāṇi nivartyāruruhe 'calam //
Siłacz z palmirą w sztandarze nie oddalił się daleko,
kiedy ujrzał bród przeczysty i ogromnie się zadziwił.
kiedy ujrzał bród przeczysty i ogromnie się zadziwił.
nātidūraṃ tato gatvā nagaṃ tāladhvajo balī /
puṇyaṃ tīrthavaraṃ dṛṣṭvā vismayaṃ paramaṃ gataḥ //
puṇyaṃ tīrthavaraṃ dṛṣṭvā vismayaṃ paramaṃ gataḥ //
Ujrzał Plakszaprasrawanę oraz siłę Saraswati,
a potem doszedł do brodu przedniego Karapaćana.
a potem doszedł do brodu przedniego Karapaćana.
prabhavaṃ ca sarasvatyāḥ plakṣaprasravaṇaṃ balaḥ /
samprāptaḥ kārapacanaṃ tīrthapravaram uttamam //
samprāptaḥ kārapacanaṃ tīrthapravaram uttamam //
Wielce silny Pługodzierżca również rozdał tam jałmużnę,
w chłodnej wodzie się wykąpał, a następnie ruszył dalej,
wielce rady, do azylu Mitry, a wraz z nimWaruny.
w chłodnej wodzie się wykąpał, a następnie ruszył dalej,
wielce rady, do azylu Mitry, a wraz z nimWaruny.
halāyudhastatra cāpi dattvā dānaṃ mahābalaḥ /
āplutaḥ salile śīte tasmāccāpi jagāma ha /
āśramaṃ paramaprīto mitrasya varuṇasya ca //
āplutaḥ salile śīte tasmāccāpi jagāma ha /
āśramaṃ paramaprīto mitrasya varuṇasya ca //
Gdzie Indra, Ogień, Arjaman dawniej szczęście osiągnęli,
w miejsce nad Jamuny brzegiem wyruszył z Karapaćany.
w miejsce nad Jamuny brzegiem wyruszył z Karapaćany.
indro 'gnir aryamā caiva yatra prāk prītim āpnuvan /
taṃ deśaṃ kārapacanād yamunāyāṃ jagāma ha //
taṃ deśaṃ kārapacanād yamunāyāṃ jagāma ha //
Tam też prawy się wykąpał i w radości bezgranicznej
byk pomiędzy Jadawami w gronie wieszczów doskonałych
zasiadł, aby od nich słuchać opowieści przewspaniałych.
byk pomiędzy Jadawami w gronie wieszczów doskonałych
zasiadł, aby od nich słuchać opowieści przewspaniałych.
snātvā tatrāpi dharmātmā parāṃ tuṣṭim avāpya ca /
ṛṣibhiścaiva siddhaiśca sahito vai mahābalaḥ /
upaviṣṭaḥ kathāḥ śubhrāḥ śuśrāva yadupuṃgavaḥ //
ṛṣibhiścaiva siddhaiśca sahito vai mahābalaḥ /
upaviṣṭaḥ kathāḥ śubhrāḥ śuśrāva yadupuṃgavaḥ //
Kiedy wszyscy się zebrali, wówczas bóg i wieszcz Narada
przybył właśnie w owe miejsce, gdzie przebywał sławny Rama.
przybył właśnie w owe miejsce, gdzie przebywał sławny Rama.
tathā tu tiṣṭhatāṃ teṣāṃ nārado bhagavān ṛṣiḥ /
ājagāmātha taṃ deśaṃ yatra rāmo vyavasthitaḥ //
ājagāmātha taṃ deśaṃ yatra rāmo vyavasthitaḥ //
Krągły kok splątanych włosów, złoty strój miał ów asceta,
nosił również kij ze złota, a w swym ręku dzban na wodę.
nosił również kij ze złota, a w swym ręku dzban na wodę.
jaṭāmaṇḍalasaṃvītaḥ svarṇacīrī mahātapāḥ /
hemadaṇḍadharo rājan kamaṇḍaludharastathā //
hemadaṇḍadharo rājan kamaṇḍaludharastathā //
Cudną lutnię miał ze sobą, dźwięczną, ze skorupy żółwia,
zręcznie tańczył oraz śpiewał przez braminów, bogów czczony.
zręcznie tańczył oraz śpiewał przez braminów, bogów czczony.
kacchapīṃ sukhaśabdāṃ tāṃ gṛhya vīṇāṃ manoramām /
nṛtye gīte ca kuśalo devabrāhmaṇapūjitaḥ //
nṛtye gīte ca kuśalo devabrāhmaṇapūjitaḥ //
Wszędzie kłótnie wywoływał, jako że uwielbiał spory,
przybył on właśnie w to miejsce, gdzie przebywał chlubny Rama.
przybył on właśnie w to miejsce, gdzie przebywał chlubny Rama.
prakartā kalahānāṃ ca nityaṃ ca kalahapriyaḥ /
taṃ deśam agamad yatra śrīmān rāmo vyavasthitaḥ //
taṃ deśam agamad yatra śrīmān rāmo vyavasthitaḥ //
Wszyscy wstali, by go witać i stałego w ślubach czcili,
później wieszcza wypytali drobiazgowo o Kaurawów.
później wieszcza wypytali drobiazgowo o Kaurawów.
pratyutthāya tu te sarve pūjayitvā yatavratam /
devarṣiṃ paryapṛcchanta yathāvṛttaṃ kurūn prati //
devarṣiṃ paryapṛcchanta yathāvṛttaṃ kurūn prati //
Narada, praw wszystkich znawca opowiedział szczegółowo
o tym, co się wydarzyło, o zagładzie rodu Kurów.
o tym, co się wydarzyło, o zagładzie rodu Kurów.
tato 'syākathayad rājannāradaḥ sarvadharmavit /
sarvam eva yathāvṛttam atītaṃ kurusaṃkṣayam //
sarvam eva yathāvṛttam atītaṃ kurusaṃkṣayam //
Syn Rohini się odezwał do Narady łzawym głosem:
„Jaki dziś jest rozkład siły? Którzy z władców ocaleli?
„Jaki dziś jest rozkład siły? Którzy z władców ocaleli?
tato 'bravīd rauhiṇeyo nāradaṃ dīnayā girā /
kimavasthaṃ tu tat kṣatraṃ ye ca tatrābhavannṛpāḥ //
kimavasthaṃ tu tat kṣatraṃ ye ca tatrābhavannṛpāḥ //
Choć już wcześniej usłyszałem wszystko o tym, o asceto,
wielka zżera mnie ciekawość, by w szczegółach się dowiedzieć.”
wielka zżera mnie ciekawość, by w szczegółach się dowiedzieć.”
śrutam etanmayā pūrvaṃ sarvam eva tapodhana /
vistaraśravaṇe jātaṃ kautūhalam atīva me //
vistaraśravaṇe jātaṃ kautūhalam atīva me //
Narada rzekł:
Pierwej poległ w boju Bhiszma, Drona oraz władca Sindhu,
Karna, dziecię Chmurodzielcy z synami rydwannikami,
Pierwej poległ w boju Bhiszma, Drona oraz władca Sindhu,
Karna, dziecię Chmurodzielcy z synami rydwannikami,
nārada uvāca /
pūrvam eva hato bhīṣmo droṇaḥ sindhupatistathā /
hato vaikartanaḥ karṇaḥ putrāścāsya mahārathāḥ //
pūrvam eva hato bhīṣmo droṇaḥ sindhupatistathā /
hato vaikartanaḥ karṇaḥ putrāścāsya mahārathāḥ //
Bhuriśrawas, władca Madry mężny, o synu Rohini.
Ci i inni w wielkiej liczbie mocarze tam zgromadzeni,
Ci i inni w wielkiej liczbie mocarze tam zgromadzeni,
bhūriśravā rauhiṇeya madrarājaśca vīryavān /
ete cānye ca bahavastatra tatra mahābalāḥ //
ete cānye ca bahavastatra tatra mahābalāḥ //
dzieci władców i królowie, niezawracający w boju.
drogie życia porzucili dla korzyści syna Kurów.
drogie życia porzucili dla korzyści syna Kurów.
priyān prāṇān parityajya priyārthaṃ kauravasya vai /
rājāno rājaputrāśca samareṣvanivartinaḥ //
rājāno rājaputrāśca samareṣvanivartinaḥ //
O Madhawo, długoręki, słuchaj więc o ocalałych.
W siłach Dhrytarasztry trwają Krypa oraz mężny Bhodźa
i potężny Aśwatthaman, armia w rozproszenie poszła.
W siłach Dhrytarasztry trwają Krypa oraz mężny Bhodźa
i potężny Aśwatthaman, armia w rozproszenie poszła.
ahatāṃstu mahābāho śṛṇu me tatra mādhava /
dhārtarāṣṭrabale śeṣāḥ kṛpo bhojaśca vīryavān /
aśvatthāmā ca vikrānto bhagnasainyā diśo gatāḥ //
dhārtarāṣṭrabale śeṣāḥ kṛpo bhojaśca vīryavān /
aśvatthāmā ca vikrānto bhagnasainyā diśo gatāḥ //
Widząc armię pogromioną, Krypę i innych w ucieczce,
przygnębiony Durjodhana wszedł do stawu Dwaipajana.
przygnębiony Durjodhana wszedł do stawu Dwaipajana.
duryodhano hate sainye pradruteṣu kṛpādiṣu /
hradaṃ dvaipāyanaṃ nāma viveśa bhṛśaduḥkhitaḥ //
hradaṃ dvaipāyanaṃ nāma viveśa bhṛśaduḥkhitaḥ //
Dzieci Pandu razem z Kryszną strasznym słowem udręczyły
Durjodhanę leżącego natenczas w spokojnej toni.
Durjodhanę leżącego natenczas w spokojnej toni.
śayānaṃ dhārtarāṣṭraṃ tu stambhite salile tadā /
pāṇḍavāḥ saha kṛṣṇena vāgbhir ugrābhir ārdayan //
pāṇḍavāḥ saha kṛṣṇena vāgbhir ugrābhir ārdayan //
Z każdej strony uderzany siłacz takim ostrym słowem,
pochwycił mocną maczugę i wyłonił się z jeziora.
pochwycił mocną maczugę i wyłonił się z jeziora.
sa tudyamāno balavān vāgbhī rāma samantataḥ /
utthitaḥ prāgghradād vīraḥ pragṛhya mahatīṃ gadām //
utthitaḥ prāgghradād vīraḥ pragṛhya mahatīṃ gadām //
Teraz właśnie on się zbliża, aby w szranki stanąć z Bhimą.
Dzisiaj będzie bój okrutny między tymi dwoma, Ramo.
Dzisiaj będzie bój okrutny między tymi dwoma, Ramo.
sa cāpyupagato yuddhaṃ bhīmena saha sāṃpratam /
bhaviṣyati ca tat sadyastayo rāma sudāruṇam //
bhaviṣyati ca tat sadyastayo rāma sudāruṇam //
Jeśli jesteś jego ciekaw, spiesz Madhawo, a bez zwłoki.
Swoich uczniów bój obejrzyj przeraźliwy, kiedy pragniesz.
Swoich uczniów bój obejrzyj przeraźliwy, kiedy pragniesz.
yadi kautūhalaṃ te 'sti vraja mādhava māciram /
paśya yuddhaṃ mahāghoraṃ śiṣyayor yadi manyase //
paśya yuddhaṃ mahāghoraṃ śiṣyayor yadi manyase //
Waiśampajana rzekł:
Słysząc przemowę Narady uczcił byków dwójzrodzonych
i odesłał wszystkich, którzy razem z nim wszem wędrowali:
„Wporst ruszajcie do Dwaraki” – instruował zwolenników.
Słysząc przemowę Narady uczcił byków dwójzrodzonych
i odesłał wszystkich, którzy razem z nim wszem wędrowali:
„Wporst ruszajcie do Dwaraki” – instruował zwolenników.
vaiśaṃpāyana uvāca /
nāradasya vacaḥ śrutvā tān abhyarcya dvijarṣabhān /
sarvān visarjayāmāsa ye tenābhyāgatāḥ saha /
gamyatāṃ dvārakāṃ ceti so 'nvaśād anuyāyinaḥ //
nāradasya vacaḥ śrutvā tān abhyarcya dvijarṣabhān /
sarvān visarjayāmāsa ye tenābhyāgatāḥ saha /
gamyatāṃ dvārakāṃ ceti so 'nvaśād anuyāyinaḥ //
Rama zszedł z tej pierwszej góry, z miłej Plakszaprasrawany
i w radości wysłuchawszy o zasługach wielkich brodu,
w bliskości zebranych mędrców niezłomny strofy zaśpiewał:
i w radości wysłuchawszy o zasługach wielkich brodu,
w bliskości zebranych mędrców niezłomny strofy zaśpiewał:
so 'vatīryācalaśreṣṭhāt plakṣaprasravaṇācchubhāt /
tataḥ prītamanā rāmaḥ śrutvā tīrthaphalaṃ mahat /
viprāṇāṃ saṃnidhau ślokam agāyad idam acyutaḥ //
tataḥ prītamanā rāmaḥ śrutvā tīrthaphalaṃ mahat /
viprāṇāṃ saṃnidhau ślokam agāyad idam acyutaḥ //
Gdzież szczęście jest równe w jej brodah mieszkaniu,
gdzież zasługi równe kąpieli w jej brodah,
widząc Saraswati ludzie idą k niebu,
niche każdy wspomina rzekę Saraswati.
gdzież zasługi równe kąpieli w jej brodah,
widząc Saraswati ludzie idą k niebu,
niche każdy wspomina rzekę Saraswati.
sarasvatīvāsasamā kuto ratiḥ sarasvatīvāsasamāḥ kuto guṇāḥ /
sarasvatīṃ prāpya divaṃ gatā janāḥ sadā smariṣyanti nadīṃ sarasvatīm //
sarasvatīṃ prāpya divaṃ gatā janāḥ sadā smariṣyanti nadīṃ sarasvatīm //
Jest wśród rzek najczystszą wszystkich Saraswati,
stale Saraswati ludziom szczęście niesie,
widząc Saraswati choć z grzeszników pierwsi
już się nie zasmucą ni tu, ni w zaświatach.
stale Saraswati ludziom szczęście niesie,
widząc Saraswati choć z grzeszników pierwsi
już się nie zasmucą ni tu, ni w zaświatach.
sarasvatī sarvanadīṣu puṇyā sarasvatī lokasukhāvahā sadā /
sarasvatīṃ prāpya janāḥ suduṣkṛtāḥ sadā na śocanti paratra ceha ca //
sarasvatīṃ prāpya janāḥ suduṣkṛtāḥ sadā na śocanti paratra ceha ca //
Ciągle znowu spozierając z miłością na Saraswati,
wrogogromca na rydwanie stanął w konie zaprzężonym.
wrogogromca na rydwanie stanął w konie zaprzężonym.
tato muhur muhuḥ prītyā prekṣamāṇaḥ sarasvatīm /
hayair yuktaṃ rathaṃ śubhram ātiṣṭhata paraṃtapaḥ //
hayair yuktaṃ rathaṃ śubhram ātiṣṭhata paraṃtapaḥ //
Szybko rwącym tym rydwanem buhaj między Jadawami
zbliżał się gdyż chciał zobaczyć potyczkę między uczniami.
zbliżał się gdyż chciał zobaczyć potyczkę między uczniami.
sa śīghragāminā tena rathena yadupuṃgavaḥ /
didṛkṣur abhisamprāptaḥ śiṣyayuddham upasthitam //
didṛkṣur abhisamprāptaḥ śiṣyayuddham upasthitam //